پیاز کیلویی ۷۵ تومان روی دست کشاورزان هرمزگانی

محصول پیاز کشاورزان هرمزگانی امسال هم روی دستشان مانده است.

پیازکاران پس از ضرری که سال گذشته به‌دلیل افت قیمت متحمل شدند، با وعده و وعیدهای دولت مبنی بر صادرات پیاز در سال‌جاری، ده هزار و ۵۰۰‌هکتار از زمین‌های کشاورزی خود را زیرکشت این محصول بردند اما نه تنها گامی در این زمینه برداشته نشد بلکه شرایط بدتر از سال گذشته هم شد. در شرایطی که هرمزگان پانزدهمین سال خشکسالی را پشت سر می‌گذارد، کشاورزان با رنج فراوان و هزینه‌های سنگین، حدود ۳۰۰هزار تن پیاز باکیفیت را تولید کردند، اما قیمت پایین، نبود بازار مناسب داخلی و خارجی و افزایش سرسام آور کرایه حمل بار انگیزه برداشت را از آنها گرفته است.

هرمزگان با سطح زیرکشت ده هزار و ۵۰۰هکتار و ۳۰۰هزار تن تولید، یکی از مهم‌ترین استان‌های تولید‌کننده پیاز در کشور محسوب می‌شود. یکی از مزیت‌های پیاز هرمزگان خارج از فصل بودن آن است. در فصل زمستان که بیشتر استان‌های کشور با سرمای شدید روبه‌رو هستند آب و هوای هرمزگان فرصت مناسبی را برای کشاورزان فراهم می‌کند تا پیاز کشت کنند. در حالی که این محصول در آغاز فصل بهار به تولید می‌رسد بازهم پیازکاران برای فروش محصول خود با مشکلات فراوانی روبه‌رو هستند. کشاورزان در این سال‌های خشکسالی و با هزینه‌های زیاد پیاز تولید می‌کنند اما به دلیل نبود صادرات و بازار مناسب، محصول روی دستشان می‌ماند.

موسی خرسند یکی از کشاورزان روستای زمین سنگ که ۲۰هکتار از زمین‌های خود را زیرکشت پیاز برده است به خبرنگار ما می‌گوید: «ما از مسئولان انتظار نداریم که خسارت‌های ما را جبران کنند. حداقل راه صادرات را باز کنند». وی می‌افزاید: «امسال کرایه حمل بار به تهران و تبریز سه برابر شده است در حالی‌که پیاز را حداکثر کیلویی ۹۰تومان از ما می‌خرند». درحالی دلالان پیاز را از کشاورزان با قیمت ۹۰تومان می‌خرند که به گفته کشاورزان برای هر کیلوی این محصول ۲۰۰تومان هزینه شده است.

علی زلفی‌زاده یکی دیگر از کشاورزان روستای سرزه خاروک از توابع بندرعباس هم اظهار می‌کند: «من شغل دیگری ندارم و مجبورم به امید سال دیگر کشت کنم. شاید بتوانم بدهی هایم را به بانک‌ها و کارگرانی که روی زمین در طول سال زحمت کشیده‌اند پرداخت کنم اما با این وضعیت فکر نمی‌کنم دیگر بتوانم زمین خود را زیرکشت ببرم». این در حالی است که چنانچه کشاورزان در سال زراعی جدید پیاز کشت نکنند به‌صورت مستقیم ۱۰هزار نفر از روستاییان بیکار می‌شوند. زلفی‌زاده تنها راه حل مشکل پیازکاران را تسهیل در صادرات دانسته و تصریح می‌کند: «چطور مسئولان بازرگانی برای کم کردن نرخ همیشه حاضر هستند اما برای فروش و جلوگیری از ضرر کشاورزان چاره‌ای نمی‌اندیشند». هم‌اکنون هر کیلو پیاز در مزرعه بین ۷۵۰ تا ۹۰۰ریال از کشاورزان خریداری می‌شود در حالی‌که همین محصول در بازار ۵هزار ریال فروخته می‌شود.

پیشنهادهایی برای صادرات

دبیر اجرایی خانه کشاورز استان هرمزگان یکی از مهم‌ترین دلایل کسادی بازار پیاز هرمزگان را افزایش تولید و همزمانی کشت با شهرهای جیرفت، دزفول و بوشهر می‌داند و می‌گوید که برای حل این مشکل مسئولان ذیربط در وزارت جهاد کشاورزی باید قبل از تولید نشست‌های مشترکی با استان‌های همجوار داشته باشند و چاره‌اندیشی‌های لازم اقتصادی را به عمل بیاورند.

ابوطالب جوادی با تأکید بر اینکه برنامه‌ریزی‌ها برای تولید حساب شده نیست تصریح می‌کند: «اگر برنامه‌ها حساب شده بود باید با کشورهایی که به‌علت شرایط آب و هوایی نامناسب در این فصل تولید پیاز ندارند و با ما هم ارتباط بازرگانی دارند رابطه برقرار می‌کردیم. تماس‌های مکرر با رایزن‌های اقتصادی سفارتخانه‌هایی که ما در کشورهای روسیه و دیگر مراکز خارج از کشور داریم می‌تواند بازار مناسبی برای برون رفت پیاز تولیدی و دیگر محصولات استان باشد».

او اظهار می‌کند چنانچه از سوی تشکل‌های کشاورزی هم حرکت‌هایی در این زمینه انجام شود نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین دارد. سرمایه‌گذاری نیز نیاز به ضمانت اجرایی دارد و تضمین این نوع سرمایه‌گذاری باید از طریق بانک مرکزی و مدیران در ارتباط با آن موضوع صورت گیرد. دبیر اجرایی خانه کشاورز استان یک راه حل دیگر هم پیشنهاد می‌دهد. اینکه از خریداران و صاحبان سرمایه کشورهای هدف دعوت شود که هم از تولیدات ما آگاهی پیدا کنند، هم مزارع ما را از نزدیک ببینند و هم برنامه هماهنگ اقتصادی با بخش کشاورزی کشور ما بریزند. به گفته وی این کار می‌تواند مخاطرات اقتصادی این بخش را کاهش دهد و زمینه جذب بازار مناسب را فراهم کند. جوادی تأکید می‌کند که شرایط تولید، عرضه و فروش کنونی چیزی جز سرخوردگی کشاورزان و کاهش سرمایه‌گذاری در این بخش را به همراه نخواهد داشت. با وجود آنکه حمید صافدل معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در اواخر سال گذشته گفته بود که به‌زودی جایزه صادرات پیاز برای صادرکنندگان در نظر گرفته می‌شود و مسعود دشوارگر معاون توسعه تجارت خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان نیز اعلام کرده بود که امسال هیچ‌گونه محدودیت صادرات پیاز وجود ندارد اما باز هم تاکنون اقدامی در زمینه صادرات پیاز صورت نگرفته است.