چالش های پیش روی صادرات فرش دستباف

روزنامه دنیای اقتصاد به بررسی وضعیت صادرات فرش از نگاه علی لاهوتی عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرش دستباف پرداخت.

آسیب شناسی و پیدا کردن موانع و گلوگاه های پنهان که مسیر جریان صادرات و به طور کلی اقتصاد را سد می کنند، مشغله ای تمام وقت و بسیار تخصصی و با اهمیت برای اصحاب مدیریت کلان در هر کشوری است.

در هر اقتصادی جهت یافتن این موانع هزینه ای گزاف صرف می شود و با دقت نظر و موشکافی این موانع را یافته و رفع می کنند، اما موانع پیش روی صادرات و اقتصاد ایران چنان مشخص و عظیم هستند که دیدن آنها نیاز چندانی به عمق نظر ندارد.این موانع آنچنان از سوی اصحاب اقتصاد کشور به خصوص بخش خصوصی که از یک سو درگیر با این مشکلات هستند و از سوی دیگر جهت رفع آنها کار چندانی از ایشان بر نمی آید، بیان و تشریح شده اند که دیگر تبدیل به توضیحاتی تکراری و حتی ملال آور شده اند.

مشکلات موجود در مبادلات مالی و بانکی، عدم شفافیت در قوانین و ساز و کارها و رویه ها و تغییرات ناگهانی آنها، عدم ارائه حمایت ها و خدماتی که دولت مکلف به ارائه به بخش خصوصی جهت بهبود جریان صادرات و اقتصاد است، بی ثباتی بازار ارز، تاثیرات تحریم های بین المللی در از دست رفتن بازارهای مختلف مقصد، از دست رفتن رجحان اقتصادی کالاهای صادراتی به واسطه بالارفتن بی رویه قیمت مواد اولیه و هزینه های تولید و سیاهه طولانی از این دست هر چند تکراری و به گوش شنونده گران و ملال آور است، اما ذره ای از اهمیت و تاثیر مداومی که این عوامل روی اقتصاد کشور می گذارند، کاسته نمی شود.

تاثیر این عوامل را نه تنها می توان در کاهش میزان و ارزش کالاهای صادراتی مانند فرش دستباف و تقلیل آن به کمتر از نصف در عرض چند سال مشاهده کرد، بلکه این عوامل به شکل فاجعه بارتری زیرساخت های اقتصادی کشور را هدف قرار داده اند و با تخریب آنها فرصت بازسازی اقتصادی را دورتر و دورتر و دست نیافتنی تر می کنند. اقتصاد کشور در حال حاضر به واسطه عدم جذب سرمایه گذاری در زیرساخت های خود و به دلیل از دست دادن بازارهای هدف، به کسی می ماند که به مدت طولانی آب ننوشیده و به واسطه آن در حال احتضار قرار گرفته است.

هرچند ممکن است با توجهی سریع و به موقع او را از زوال نجات داد، ولی اثر ننوشیدن طولانی آب بر اندام داخلی او ممکن است اثری همیشگی و ماندگار باشد یا به این سادگی ها بهبود نیابد. معضلات موجود در راه صادرات تنها معطوف به خارج از کشور نمی شود، بلکه در حال حاضر عدم شفافیت یا اجرایی نبودن بسیاری از قوانین و دستورالعمل ها به خصوص در حوزه ارز، سبب شده تا بسیاری از صادرکنندگان به واسطه انواع معضلاتی که جهت وصول طلب و انتقال ارز حاصل از صادرات خود دارند، مجبور به استفاده از روش های غیربانکی و حتی غیرمتعارف برای انتقالات مالی شوند.

حتی گاهی جهت عملی کردن اینگونه مبادلات مجبور به اعطای انواع امتیازهای غیرمعمول به طرف تجاری مقابل خود شده و در داخل کشور نیز مشمول قوانین مبارزه با قاچاق ارز و کالاو حتی قوانین مربوط به پولشویی می شوند.به اینگونه است که صادرکنندگان کشور که سربازان و بلکه حتی سرداران میدان مبارزه اقتصادی در این شرایط بحرانی و پیچیده هستند، باید علاوه بر به کارگیری تمام توان اقتصادی و حتی فکری خود در یافتن راهی عملی جهت صادرات کالا، به فکر پاسخگویی به اتهام قاچاق و پولشویی نیز باشند.

وضعیت موجود اقتصاد کشور دستکم یک چشم انداز امیدوارکننده هم دارد. بهبود فضای کسب و کار که در هر اقتصادی به عنوان یکی از اساسی ترین شاخص های توسعه مورد مطالعه قرار می گیرد، اقدامی بس پیچیده است و همانگونه که در ابتدا اشاره شد، یافتن عوامل ظریف و پنهانی که اصلاح آنها منجر به کوچکترین بهبودی در این شاخص می شود، دغدغه اساسی و همیشگی مدیران اقتصادهای کلان دنیا است، اما خوشبختانه اگر در اقتصاد ما مسائل اساسی و پیش پاافتاده ای مانند تسهیل مبادلات مالی با دیگر اقتصادهای دنیا صورت گیرد، تاثیر شگرف و حتی آنی بر بهبود فضای کسب و کار خواهد داشت؛ پس بیایید مشکل را از سرچشمه حل کنیم.