مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک ایران در هفته‌های گذشته از برنامه جدید گمرک برای کاهش تشریفات گمرکی صادرات کالا و ارائه تسهیلات جدید به صادرکنندگان در گمرک خبر داده بود که به همین منظور این بخشنامه به گمرکات اجرایی جهت اجرا ابلاغ شد.
این بخشنامه از ۱۷ تیر ماه سال جاری در تمامی گمرکات اجرایی خواهد شد که گام مهمی پس از الکترونیکی شدن گمرک در حوزه صادرات به شمار می‌رود.
بر اساس بخشنامه جدید گمرک، جهت تسریع و تسهیل انجام تشریفات گمرکی که منجر به بهبود فضای کسب و کار خواهد شد، موارد ذیل جهت اجرا در رویه صادرات به گمرکات سراسر کشور ابلاغ شده است:
- مسیر اظهارنامه‌های صادراتی در سه بخش کنترل سطح یک (سبز)، کنترل سطح دو (زرد) و کنترل سطح سه (قرمز) در سیستم انتخاب مسیر تعیین می‌شود.
- واحدهای تولیدی درصورت تمایل می‌توانند در زمان اظهار محموله‌های صادراتی خود، آیتم «ارزیابی در محل» را انتخاب کرده (انتخاب این آیتم به منزله درخواست سیستمی «ارزیابی در محل» می باشد) تا در صورت تعیین مسیر کنترل سطح سه، عملیات ارزیابی، در محل انجام شود.
- در خصوص اظهارنامه‌های صادراتی که در کنترل سطح یک و کنترل سطح دو قرار گرفته و یا محموله‌های صادراتی متقاضی ارزیابی در محل که در کنترل سطح سه قرار می‌گیرند، نیازی به ورود حامل‌ها به داخل گمرک مبدأ صادرات (به استثناء اظهارنامه‌هایی که گمرک مبدأ و مرز خروج یکسان باشد) و نیز نیازی به توزین در گمرک مبدأ (داخلی) نیست.
- در سامانه جامع امورگمرکی، فرآیندهای کارشناسی و ارزیابی ادغام شده و بررسی اظهارنامه‌ها در یک مرحله انجام می‌شود.
- بررسی اسنادی اظهارنامه‌های کنترل سطح دو توسط گمرک مبدأ انجام می‌پذیرد.
- در خصوص حامل‌های مربوط به اظهار کالاهای کنترل سطح یک و کنترل سطح دو الزامی به الصاق پلمب نخواهد بود.
- به استثناء اظهارنامه‌هایی که در مسیر کنترل سطح سه قرار گرفته و در گمرک داخلی تشریفات گمرکی آنها صورت می‌گیرد، در سایر موارد در خروج گمرکات مبدأ غیرفعال است.
- در اظهارنامه‌های «ارزیابی در محل» که در کنترل سطح سه قرار می‌گیرند الصاق پلمب و ثبت شماره آن توسط گمرک مبدأ صادرات صورت می‌پذیرد.
- در اظهارنامه‌های صادراتی که در کنترل سطح یک یا دو قرار گرفته یا محموله‌های صادراتی متقاضی ارزیابی در محل که در کنترل سطح سه قرار می‌گیرند، اطلاعات مربوط به حامل‌ها و بیجک‌ها باید توسط صاحب کالا یا اظهارکننده در سیستم پنجره واحد تجارت فرامرزی (EPL) ثبت شود.
- در خصوص تمامی محموله‌های صادراتی که در گمرکات داخلی اظهار می‌شوند و مطابق ضوابط جاری، صادرات آنها موکول به اخذ مجوز یا گواهی از سازمان‌های همجوار است، سیستم تا وصول مجوز مورد نیاز، اجازه ثبت اطلاعات حامل را به صاحب کالا (اظهارکننده) نخواهد داد.
- در مورد کالاهای مشمول کنترل سطح یک و کنترل سطح دو که از گمرکات مبدأ به گمرکات مرزی ارسال می‌شود، اعم از اینکه به صورت یکسره یا ترانشیپمنت از کشور خارج می‌شوند، الصاق پلمپ (عنداللزوم)، کنترل و بررسی کالا با اظهارنامه در مرز خروج صورت می‌پذیرد و در خصوص کالاهای مشمول کنترل سطح سه نیز طبق مقررات مربوطه اقدام می‌شود.
- در صورت کشف هرگونه مغایرت در اطلاعات مندرج در اظهارنامه‌های صادراتی، ویرایش اطلاعات اظهارنامه پس از بررسی و تأیید طبق مقررات توسط گمرک مرز خروج، در همان گمرک مرزی قابل انجام بوده و نیازی به بازگردانی اظهارنامه به گمرک مبدأ صادرات نیست.
- صدور پروانه الکترونیکی صادرات، موکول به تأئید خروج محموله از مرز خواهد بود.
- نحوه اعلام وصول سیستمی محموله‌های صادراتی در گمرکات مرز خروج بدین صورت خواهد بود:
الف: در گمرکات دریایی، تسویه وزنی در خصوص کالاهای فله با استفاده از اطلاعات «درافت سوروی»، کالاهای مایع با استفاده از اطلاعات «اولیج سوروی» و مابقی کالاها بر اساس وزن مندرج در مانیفست صورت گرفته و تأئیدیه خروج پروانه بر اساس پروانه حرکت (پاس خروجی) کشتی صورت می‌گیرد.
ب: در گمرکات زمینی (اعم از اینکه به صورت یکسره یا ترانشیپمنت باشد)، تسویه وزنی و تأییدیه خروج پروانه باید براساس کامیون‌های خروجی از در خروج مرزی انجام شود