گره تعرفه گمرکی بر تار‌و‌پود فرش ماشینی

با وجودی که ایران مهد فرش جهان است و قدیمی‌ترین دستبافته‌ها از تمدن ایران زمین به دست آمده، وقتی نوبت فرش ماشینی می‌رسد حرف چندانی برای گفتن در جهان نداریم.

نه تکنولوژی صنعت فرش ماشینی در اختیار کشور ماست و نه توانسته‌ایم مزیتی را که در نقشه‌ها و طرح‌های اصیل ایرانی داشتیم، حفظ کنیم. مسئولان صنعت نساجی رکود بازار و فرسودگی ماشین‌آلات بافت را مشکل این صنعت می‌دانند اما تولیدکنندگان علاوه‌بر رکود از مشکل دیگری هم گله می‌کنند؛ تصمیمات غیرکارشناسی دولت که همین تولید کج دار و مریز را به تعطیلی می‌کشاند.
سود سازندگان تجهیزات صنعت فرش ماشینی از رقابت بین تولیدکنندگان
عضو هیات مدیره انجمن صنایع نساجی ایران معتقد است صنعت ماشینی ایران باکیفیت‌ترین فرش را در جهان تولید می‌کند با این وجود صنعت فرش ماشینی در داخل گرفتار رکود حاکم بر بازار شده است و تولیدات ما در خارج هم سهم مناسبی در بازار جهانی ندارد. علی فرهی با بیان اینکه سرعت پیشرفت تکنولوژی در این صنعت بسیار بالاست به «کسب وکار» می‌گوید: سازندگان ماشین‌آلات فرش ماشینی از رقابت شدیدی که در بین تولیدکنندگان فرش ماشینی در ایران و دیگر کشورها مثل چین، ترکیه به‌وجود آمده بیشترین بهره را برده و هرچند ماه یک ماشین با تراکم و تعداد رنگ بالاتر ارائه داده و هنوز تولیدکننده ایرانی ماشین جدیدش را راه‌اندازی نکرده است که ماشین جدید دیگری از سوی فروشنده معرفی می‌شود. با این وضعیت عملا تولیدکنندگان همواره آنچه را که به‌عنوان درآمد سالیانه کسب کرده اند به سازندگان ماشین‌آلات بافندگی جهت خرید ماشین‌آلات جدید تقدیم می‌‌کنند، درحالی که با ورود ماشین‌آلات جدید ماشین‌آلات قبلی از توجیه اقتصادی خارج شده و دیگر
سودآور نیستند.
هزینه سنگین خرید و راه‌اندازی ماشین‌آلات جدید بافت فرش
حسن رجبی کاشانی، کارشناس صنعت فرش ماشینی نیز با بیان اینکه فرسودگی ماشین‌آلات و رکود حاکم بر بازار، صنعت فرش ماشینی را به چالش کشیده است، به «کسب وکار» می‌گوید: هزینه خریداری ماشین‌آلات جدید که عمدتا توسط شرکت‌های آلمانی و بلژیکی تولید می‌شوند بسیار بالا است و برای مثال یک دستگاه بافت فرش  ۱۲۰۰ شانه تراکم ۳۶۰۰ که آخرین تکنولوژی این صنعت در جهان محسوب می‌شود تا به مرحله بهره‌برداری برسد برای تولیدکننده ایرانی ۸ و نیم میلیارد تومان
هزینه دربردارد. این دستگاه باید در شبانه‌روز ۶۰تخته فرش ۱۲ متری تولید کند تا هزینه سنگین خرید و راه‌اندازی آن توجیه اقتصادی داشته باشد اما متاسفانه با رکودی که در بازار حاکم است نهایت ظرفیتی که از این دستگاه، بهره‌برداری می‌شود ۷۰ درصد است و هستند کارخانه‌هایی که با ظرفیت ۵۰ درصد و کمتر تولید می‌کنند.
تولیدکنندگان فرش بی‌کیفیت یکی از علت‌های رکود هستند
مدیرعامل هلدینگ فرش مهر ایران، با اشاره به دلایل رکود حاکم بر صنعت فرش ماشینی می‌افزاید: کاهش قدرت خرید مردم علت اساسی رکود صنعت فرش ماشینی است چرا که این کالا جزو ضروریات و کالاهای اساسی مردم نیست و مردم وقتی قدرت خریدشان بالاتر می‌رود سراغ خرید یا تعویض فرش ماشینی می‌روند. مشکل دیگر افزایش شدید تعداد تولید‌کنندگان فرش ماشینی است که متاسفانه بسیاری از آنها در تولیدات‌شان کیفیت لازم را رعایت نمی‌کنند اما چون فرش بی‌کیفیت را به قیمت کمتری می‌فروشند در بازاری که راکد است و قدرت خرید مردم کم شده به کار ادامه می‌دهند و شرکت‌های بزرگ‌تر را که سرمایه‌گذاری هنگفتی در این صنعت کرده‌اند و تولیدات‌شان باکیفیت است را به مشکل فروش دچار می‌کنند.
مشکلات استفاده از نخ وارداتی
رجبی کاشانی مشکل دیگری که اخیرا برای فعالان صنعت فرش ماشینی به‌وجود آمده را ناشی از تصمیمات غیرکارشناسی دولت دانست و در این باره گفت: ماشین‌آلات جدید صنعت فرش ماشینی با نخی که تولید‌کنندگان داخلی مثل پلی اکریل اصفهان تولید می‌کنند هماهنگ نیست. استفاده ۱۰۰ درصدی از نخ تولیدی داخل، ضایعات و پارگی و پرز زیادی در فرش ماشینی ایجاد می‌کند به همین دلیل ما مجبوریم از نخ خارجی (عمدتا ترکیه‌ای) هم تا ۵۰ درصد استفاده کنیم.
دولت اخیرا تعرفه واردات نخ را افزایش داده و این موضوع موجب شده تولید‌کنندگان که به صورت مرتب نخ از ترکیه سفارش می‌‌دهند نتوانند نخ خریداری شده از ترکیه را وارد کنند.  فقط یکی از تولیدکنندگان این صنعت در حال حاضر حدود ۱۰۰ تن نخ در گمرک دارد و در نظر بگیرید سایر تولیدکنندگان هم به این مشکل دچار هستند و چه سرمایه عظیمی در گمرک قفل شده و از سوی دیگر کارخانه‌ها هم با کمبود نخ مواجه هستند و تولید دستگاه‌هایی که هزینه میلیاردی برای آنها شده، تعطیل شده است. از این دست مشکلات که منشا آن تصمیمات ناگهانی و غیرکارشناسی دولت است برای صنعت نساجی کم نیست و متاسفانه برای اخذ چنین تصمیماتی به حرف تولیدکنندگان
توجه نمی‌شود.