اخبار نساجی

یک گزارش تاریخی از صنعت نساجی در دوره قاجار

فارس نوشت :مشکل صنعت نساجی ایران در دوره قاجار چه باشد خوب است؟ از عهد صفوی، نساجی یکی از صنایع بزرگ و پیشرو ایران بود که علاوه‌بر تأمین نیاز داخلی، صادرات هم داشت ولی در میانه عهد قاجار، تقلید از فرنگی‌ها این صنعت مهم را به ورشکستگی کشاند.

درباره صنعت نساجی در دوره قاجار منابع تاریخی بسیاری در دسترس است. درباره مشکلات این صنعت و البته واردات بدون محدودیت منسوجات و البسه خارجی هم گزارش‌های مفصلی در تاریخ هست که شرح می‌دهد چگونه صنعتگران و نساجان ایرانی به ورشکستگی رسیدند و در اواخر دوره قاجار و دوره پهلوی اول، لباس ایرانی‌ها نیز وابسته به خارجی‌ها شد.

یکی از جالب‌ترین توصیفات از وضعیت صنعت نساجی ایرانی در عهد قاجار گزارشی از میرزا حسین خان، مأمور مالیاتی اصفهان است که به این شرح است: «سابق که پارچه‌های فرنگی شایع نبود؛ از اعلی و ادنی [بزرگ و کوچک از نظر شأن اجتماعی] حتی در ارکان دولت و بعضی از شاهزادگان عظام قدک‌پوش [قدک: پارچه کرباسی] بودند… چندین سال که پارچه‌های زرد و سرخ باطن فرنگستان رواج گرفته، هر دفعه اقمشه [پارچه‌ها، لباس‌ها] ایشان طرح تازه بوده و هرکدام به‌نظرها تازگی داشته مردم ایران جسم و جان خود را رها کردند و دنبال رنگ و بوی دیگران رفتند در واقع در این مرحله به ضررها رسیدند. پارچه‌بافان به‌خاطر تقلید از محصولات خارجی، کیفیت کالاهای خود را پایین آورده‌اند؛ روس‌ها نیز از خرید منسوجات ایرانی دست برداشته‌اند… بیشتر مشاغل ضررهای هنگفت دیده‌اند…

اقلاً عشر [یک‌دهم] اصناف این شهر نساج بودند که خمس [یک‌پنجم] آن باقی نیست. حدود یک‌بیستم از بیوه‌زنان اصفهان با درآمد حاصل از نخ‌ریسی برای نساجان، هزینه نگهداری کودکانشان را تأمین می‌کردند که اکنون این منبع معاش خود را از دست داده‌اند. همچنین اصناف بزرگی دیگر مانند صباغ [رنگرز]، نداف [پنبه‌زن] و… که بسته و پیوسته با این صنف بودند بیشتر اینان از میان رفتند. سایر اصناف خلایق را از این ورشکستگی‌ها ضررها رسید. مثلا کشاورزان نمی‌توانند پنبه خود را بفروشند.

[نساجی] صنعتی بسیار بزرگ است، سابق خیلی جمعیت و رواج داشت، الان نسبت به پیش تخفیف [کاهش] کلی کرده، زیرا قماش فرنگ، خیلی بازارشان را شکسته، نصف ایشان باقی نمانده‌اند».
بهنام قاسمی

فارغ التحصیل رشته تکنولوژی نساجی

Recent Posts

ثبت نام زود هنگام نمایشگاه دموتکس آسیا

نمایشگاه DOMOTEX asia/CHINAFLOOR در سال آینده از تاریخ ۲۶ تا ۲۸ می ۲۰۲۵، بار دیگر…

10 ساعت ago

استانداردهای نساجی در شرکت‌های ایرانی

متأسفانه آگاهی پایین در مورد استانداردهای نساجی در بسیاری از شرکت‌های ایرانی، به‌ویژه در بخش‌های…

12 ساعت ago

رونمایی از محصولات جدید شرکت ساتین و توسعه صادرات در صنعت چاپ لیبل (ویدیو)

شرکت ساتین، پیشرو در ارائه فناوری‌های نوین در صنعت چاپ و بسته‌بندی، از حدود ۸…

1 روز ago

چالش‌های ویزا در نمایشگاه های صنعت نساجی

چرا با وجود عدم صدور ویزا از سوی کشورهای اروپایی، نمایشگاه‌ها باید در این قاره…

1 روز ago

راهنمای انتخاب پارچه مناسب برای هر فصل

مقدمه: انتخاب پارچه مناسب برای هر فصل یکی از کلیدهای موفقیت در صنعت نساجی و…

1 روز ago

گزارش نشست مطبوعاتی نمایشگاه ایتما آسیا

در حاشیه نشست مطبوعاتی نمایشگاه ایتما اسیا آقای الکس زوکی در مورد بحث مهم تولید…

1 روز ago