یک رئیس کل و دهها موضع ارزی!

 

رئیس کل بانک مرکزی در تازه‌ترین مصاحبه خود گفته است: افزایش قیمت دلار طی چند ماه گذشته معلول اتفاقها و عوامل متعددی بوده که با بر طرف شدن آنها باید منتظر کاهش قیمت دلار باشیم.

این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد رئیس کل بانک مرکزی در طول یک‌سال گذشته ۱۹موضع ارزی اتخاذ کرده است. یعنی او به طور متوسط ماهانه بیش از یک‌بار در مورد بازار ارز موضعگیری کرده است. حال سوال اینجاست که تأثیر این موضعگیری‌ها چه بوده است؟
علی‌حق در تحلیلی در خبر‌آنلاین می‌نویسد: سال گذشته در چنین روزهایی، زیر سایه سکوت رئیس کل بانک مرکزی، قیمت دلار در بازار آزاد از مرز ۱۲۰۰تومان گذشت. این در شرایطی بود که پیشتر رئیس کل بانک مرکزی گفته بود: «اگر بانک مرکزی مشاهده کند که قیمت دلار به حدود ۱۲۰۰تومان رسیده، هیچگاه سکوت نخواهد کرد.»۱۲‌روز بعد سکوت محمود بهمنی شکسته شد، آن هم در شرایطی که دلار آزاد به مرز ۱۲۴۵تومان رسیده بود. رئیس کل این‌بار گفت: «۲۴ساعته نرخ ارز را پایین می‌آوریم.»دو هفته بعد و در شرایطی که انتقادها از افزایش رانت بازار ارز به دلیل شکاف فزاینده نرخ رسمی و آزاد ارز افزایش یافته بود، بهمنی در گفت‌وگویی اعلام کرد: «به نظر ما دو نرخی بودن ارز به سود اقتصاد کشور نیست و فسادآور است.»

باز هم دو هفته بعد رئیس کل بانک مرکزی گفت: «قیمت دلار در چند روز آینده کاهش می‌یابد.»این گفت‌وگوی او حاوی اعترافهای تلویحی بود. بهمنی بار اول گفت: «ما تاحدودی می‌توانیم ارز را در بازار کنترل کنیم.»

در پایان مهرماه و همزمان با روزملی صادرات رئیس کل بانک مرکزی شرایط کشور را حساس‌تر از دوران جنگ دانست و گفت: بگذارید بانک مرکزی کار خود را انجام دهد.

هفده روز بعد او تلویحی از سیاست بانک مرکزی برای دنبال کردن ارز ۲‌نرخی (مرجع و بازار) و تلاش برای رساندن قیمت ارز در بازار به حدود ۱۱۷۰تومان خبر داد.سال به نیمه‌های آذرماه که رسید دلار اوج تازه ۱۵۶۰تومانی را نیز تجربه کرد. در چنین شرایطی وقت آن بود بهمنی مسایل سیاسی را دستاویز قرار دهد.

اما هفته دوم دی‌ماه که رسید، بهمنی سیاست جدید خود را این‌گونه اعلام کرد: بیش از کاهش قیمت ارز، ثبات بازار مهم است. ظهر ششم بهمن‌ماه سال گذشته، بهمنی در اخبار نیمروزی سیما ظاهر شد و رسماً تک نرخی شدن ارز را اعلام کرد. نرخی که برای دلار ۱۲۲۶تومان اعلام شد.بدین‌ترتیب در روزهای پایانی سال این تیتر از سوی رسانه‌ها منتشر شد: «موفقیت‌های بانک مرکزی در سال‌۹۰ به روایت بهمنی: بازار ارز و طلا را کنترل کردیم.» اما تعطیلات نوروز که تمام شد بسرعت ارز تک نرخی با تابلوهای صرافان خداحافظی کرد. سپس بهمنی اعتراف کرد که نمی‌توانیم قیمت ارز را تثبیت کنیم.

اما کمتر از یک‌ماه بعد بهمنی این‌گونه در مورد ارز موضعگیری کرد: «قیمت کدام کالا پایین آمده که دلار هم ارزان شود؟»این موضع قاطع او تنها دو روز دوام داشت. چون بی‌درنگ اعلام کرد: «دلار ارزان می‌شود باید هم بشود.»با این اظهار نظر، موضعگیری‌های آقای رئیس کل در مورد بازار ارز و تلاش او برای اعلام سیاستهای ارزی بانک مرکزی یکساله شد.