زبان بدن body language و ارتباطات غیرکلامی
زبان بدن body language و ارتباطات غیرکلامی
ارتباطات غیر کلامی عبارتست از کلیه پیام‌هایی که افراد علاوه بر خود کلام، آنها را نیز مبادله می‌کنند. طرز قرار گرفتن، راه رفتن، ایستادن،حرکات، چهره و چشم‌ها، لحن صدا، طرزلباس پوشیدن و … جملگی نشانه‌های ارتباطات غیر کلامی هستند.
بنابراین توجه به کلیه موارد فوق می‌تواند در نحوه ارتباط با مشتری و جذب وی موثر واقع شود . مشتری در بدو ورود به محل کار شما با دیدن نشانه‌های غیر کلامی در مورد شخصیت شما قضاوت می‌کند. باید تلاش کنیم تا شخصیت مثبتی در ذهن مشتری از خود به جا بگذاریم تا در موردشما قضاوت خوبی داشته باشد. اصولا در مراودات اجتماعی بیشتر بر نشانه‌های غیر کلامی اعتماد می‌کنند تا بر نشانه‌های کلامی پس نشانه‌های غیر کلامی را تقویت کنید . نخستین برخورد و نخستین تاثیری که برمردم می‌گذارید بسیار اهمیت دارد. بد نیست بدانید که کلام ۷درصد، لحن و طنین ۳۸درصد و حرکات ( که ارتباطات غیرکلامی در آن دخیل هستند )۵۵درصد اطلاعات را منتقل می‌کنند.
بسیاری براین باورند که همواره ارتباطات غیر کلامی بر ارتباطات کلامی از نظر صحیح بودن ارجحیت دارد . چرا که علامات غیر کلامی از درون انسان نشات گرفته و اغلب نمی‌توان آنها را کنترل کرد و اکثر انسانها از مهار کردن هیجانات خود عاجزند، ناکامی را نمی‌توانند نادیده بگیرند و نشان ندهند و شعف را دیر یا زود با حرکات خود به دیگری انتقال می‌دهند.
کانال‌های غیرکلامی را می‌توان به‌انواع مختلف تقسیم کرد.هشت نوع از این کانال‌ها عبارتند از:
۱) زبان بدن«حرکت‌گفتاری» ۲) صداهای‌آوایی «شبه‌صوتی» ۳) فضا «مجاورت» ۴) زمان «زمانی» ۵) شامه «بو» ۶) زیبایی‌شناسی «موزیک و رنگ» ۷) مشخصات فیزیکی «شکل بدن، اندازه و رنگ پوست و…» ۸) مصنوعات لباس، لوازم آرایشی، عینک‌ها، جواهرات.»
بطور کلی موارد زیر در ارتباط غیر کلامی اهمیت خاصی دارند:
● لباس و پوشش ظاهری
لباس، احتمالا ماو شخصیت ما را شکل نمی‌دهد اما لباس و وضع ظاهر، اغلب پایه‌یی برای قضاوت اولیه در مورد افراد است و تاثیر شگرفی بر قضاوتهای دیگران نسبت به ما دارد. بنابراین بهتر است در هنگام مواجه و روبرو شدن با مردم به بهترین وضع ظاهری مواجه شد.
اصولا تمیزی و آراستگی ظاهر به ویژه در لباس‌های شما نشانگر شخصیت و ارزشی است که شما برای خود و حتی به دیگران قایل هستید. بنابراین در هنگام انجام وظیفه پوشیدن لباسی که نشانگر شغل شما باشداز یک طرف و تمیزی و آراستگی آن از طرف دیگر موجب موفقیت شما در کار و ارتباط صمیمانه شما با دیگران خواهد بود .
● چهره و چشم‌ها
چهره به مراتب از رمزها و رسانه‌های کلامی راستگوتر است و در میان رسانه‌های غیرکلامی تماس چشمی می‌تواند کمترین دروغ را بگوید. برخی مطالعات و تحقیقات که بر روی ارتباطات غیرکلامی انجام شده فقط روی حرکات چشم‌ها و چهره متمرکز شده اند . چشم‌ها از میان کلیه وجوه ظاهری ما، آشکار سازترند . چشم‌ها حتی گاهی بدون اینکه خود بخواهیم، ارتباط برقرار می‌کنند .مثلا وقتی که مردمک‌های چشم‌های ما گشاد می‌شوند صمیمی تر، جذابتر و گرمتر به نظر می‌رسیم.
● اشارت و حرکات دست ها
در زندگی روزمره شاید بارها به این نتیجه رسیده‌ایم که بسیاری از آدم‌ها با دست‌های خود سخن می‌گویند. به این معنی که آنان با حرکات مختلف دست پیام‌های گوناگونی را به مخاطبان خود القا کرده و با آنان ارتباط موثری ازاین طریق برقرار می‌کنند. دانش‌آموزی که سعی در بیان آموخته‌های خود به معلمش دارد، معلمی که مفاهیم نهفته در ذهن خود را با خلوص برای دانش آموزان خود تشریح می‌کند، روانکاوی که با حرکت دادن انگشتان خود به صورت منظم بر روی میز به سخنان بیمار گوش می‌دهد و … می‌توان گفت کمتر کسی است که از آن بهره‌مند نگردد .
● لحن کلام
همانطور که هر فرهنگ نسبت به فرهنگ‌های دیگر از بسیاری جهات متفاوت است از نظر ارتباطی نیز تفاوت‌هایی مشهود است. مردمان کوهستان‌ها و دشت‌های فراخ به نسبت شهرنشینان از بلندی بیشتری در سخنگویی و محاوره استفاده می‌کنند . حرفه نیز در بلندی صدا موثر است کارگران و کارکنان سازمان‌های صنعتی که با سر و صدای بیشتری سرو کار دارند از کارمندان اداری که در دفاتر تمیز و بی سر و صدا کار می‌کنند بلندتر صحبت می‌کنند. معماران عمدتا نسبت به دیگر حرفه‌ها مثل پزشکان یا کارمندان دفتری و حسابداران از بلندی صدای بیشتری در محاوره با دیگران استفاده می‌کنند.
هر اندازه سر و صدا و عوامل اختلال زا بیشتر وجود داشته باشد بلندی صدا بیشتر می‌شود. فردی که بسیار بلند سخن می‌گوید اغلب موجب رنجش دیگران می‌شود. روانشناسان و متخصصان ارتباطات معتقدند: افرادی که دارای ویژگی شخصیتی تهاجمی هستند با بلندای صدای بیشتری نسبت به کسی که در نقطه مقابل است و در ویژگی شخصیتی خجالتی قرار گرفته است سخن می‌گوید.
کیفیت صدا نیز باید مطلوب و خوش طنین باشد. ناخوشی‌های مربوط به بینی، بینی گرفتگی، گرفتگی صدا، خشونت صدا و نفس‌زنی (دشواریهای تنفسی) موجب اختلال در ارتباط و ناراحتی مشتریان خواهد شد.
