شش فن از فنون‎ ‎توسعه شغلی : در شغلی باش که خواهان آن هستی

زمانی که در حرفه تان آموزشهای لازم‎ ‎را دیدید، به منظور یاری رساندن به سازمان و رسیدن به مقام ارشدیت، ممکن است نگاهی‎ ‎به صوی نردبان ترقی استرس زای سازمانی که در آن مشغول به کار هستید، داشته باشید نه‎ ‎بیشتر. اگر نقش خود را درست ایفا نمایید، به نظر می رسد زمینه های شغلی دشوار،‎ ‎تغییرات پایدار و مقاطع کوتاه مدت می تواند کلیدی برای ورودی به شغلی کامل و پویا‎ ‎باشد.

در این صورت است که یک تصمیم مشکل پیش رو دارید. شغلی که تصور می کردیدبی نقص‎ ‎ترسیم شده است یا رو به سوی اصول خواهد گذشت یا شما را به سوی ده سال بعدی که بطور‎ ‎مبهمی آشناست، رهنمون می سازد. تمام موقعیت های اجرایی ارزشمند یا در دسترس شما‎ ‎قرار می گیردیا ناپدید می گردد. هر چند به شغلتان عشق می ورزید اما در جستجوی‎ ‎موقعیت های پویا و انعطاف پذیری هستید که ضمن فراهم کردن ذره ای اطمینان در خلال‎ ‎این مدت غیر قابل پیش بینی، به شما اجازه خلاقیت دهد. مسیرهای شغلی که والدین تان‎ ‎طی نمودند را به تصویر می کشد. آنها یک موقعیت شغلی را در شرکت یا سازمان خود تضمین‎ ‎نموده بودند و از قبل وفاداری شان به سازمان خود به خودی پاداش مقطعی و ترفیع و‏‎ ‎مزایای چندگانه می گفتند. آنان با چرخه بی پایان کار مقطعی و بازار عقب مانده ای که‎ ‎در آن هر کودک تازه واردی بیشترین و جدیدترین مهارت خود را بطور آزمایشی بکار می‎ ‎بندد، مواجه نبودند. آیا آنان احساس فشار و سختی می کردند؟ آیا آنان چنان گرفتار‎ ‎کارشان بودند که از تحرک واهمه داشتند؟ اگر شما در این باره تجربه متضادی داشتید چه‎ ‎می کردید؟

این بدان معنی نیست که چنان چه ده سال در حال انجام یک کار باشید تمایل‎ ‎به ادامه آن داشته باشید از یک موقعیت منطقی به موقعیت جدید شغلی تغییر جهت داده‎ ‎اید و اکنون به نظرتان تمام شرکت ها و ادارات شهر را از دست داده اید. هدف فعلی تان‎ ‎معلق ماندن در همین موقعیت شغلی و ایجاد تقویت های جدی و همان سازمان، به نظر می‎ ‎رسد شبیه فرار از یک تعطیلی مجانی باشد. البته در این میان چیز دیگری هم هست. ممکن‎ ‎است شغلتان را دوست داشته باشید امّا شغل کنونی شما را به جایی که قصد رسیدن دارید‎ ‎سوق نمی دهد. چگونه قادر خواهید بود در کاری که ترجیح می دهید انجام دهید، در‎ ‎مقایسه با کاری که تجربه آن را دارید. مانور دهید؟ اگر شما از پیرامون شغلی خود‎ ‎آگاهی نداشته باشید از دیگران چه انتظاری دارید؟

هر چند به نظر می رسد برنامه‎ ‎ریزی شغلی برای همگان موضوع آشکاری باشد اما تعجب آور است که محدود افرادی فرصتی‎ ‎برای طرح ریزی شغلی شان تخصیص می دهند؛ در صورتی که حتی بدون مطالعه شرایط یک بازی‎ ‎آنرا شروع نخواهیم کرد تا چه رسد به یک شغل. بنابراین لازم است نیاز به یک شروع خوب‎ ‎داشته باشید تا آمادگی لازم را جهت کار کردن با شغل ایده آل به مدت ۱،۲یا ۵ سال در‎ ‎خود ایجاد نمایید. در این راستا باید به مزایای موقعیت شغلی و حدود مسئولیت آن توجه‎ ‎داشته باشید. چه مدت از هفته را در اداره بسر می برید؟ آیا در حال نظم دادن به امور‎ ‎خود هستید؟ صادق باشید و به تحقیقات خود ادامه دهید. آیا اهداف شما واقع گرایانه‎ ‎است؟ آیا نیاز است به منظور به دست آوردن حقوق و مزایای مورد نظر خود، شغل یا‎ ‎سازمان خود را تغییر دهید؟ آیا قادر هستید محیط سازمانی دلخواه خود را شکل دهید؟‎ ‎آیا بدنبال خواسته هایتان هستید یا اینکه به شغل کنونی چسبیده اید که بقدر کافی‏‎ ‎مزایا دارد؛ اما شاید این کار را یک یا دو سال بیشتر ادامه ندهید. حتی بدتر، آیا‎ ‎مادامی که تمایل دارید در شرایط فعلی بمانید، خواهید ماند؟ پرسش چنین سوالاتی در‎ ‎ارزیابی عوامل دیگر تفکر درباره این موضوع این است که بدون رهایی از شغلیات چگونه‏‎ ‎بسوی جایی که می خواهید برسید حرکت می کنید یا ثابت می مانید؟

آن چه مهم به نظر‎ ‎می رسد این است که در کنار تردید و بلاتکلیفی، فصول بیکاری و کم کاری، کارهای مقطعی‎ ‎وجود نگاههای کوتاه مدت صنعتی، جوامع اقتصادی امروزی نیز هرم سازمانی را مسطح ساخته‎ ‎اند. هیچ کس انتظار ندارد در شغل فعلی خود سی سال دوام آورد و این چنین تغییراتی در‏‎ ‎محیط کار بدین معنی است که ترقی از طریق ترفیع تنها راه میل به رشد و تعالی شغلی‎ ‎است‎.

‎شش فن از فنون توسعه شغلی
راههای زیادی جهت رسیدن به شغل ایده آل‎ ‎وجود دارد. گزینه ها کدام است و چگونه می توان مزایای مربوط به آن گزینه ها و‎ ‎انتخابها را بدست آورد؟ جهت انتقال از موقعیت فعلی(همراه با مجموعه ای از مهارتهای‎ ‎ترکیبی، حقوق و رضایتمندی) به سوی هدف ۵ ساله ترسیم شد. قبلی، شش راه مختلف وجود‎ ‎دارد که به شرح آن می پردازیم‎.

‎جابجایی افقی
اولین تغییر را می توان‎ ‎بعنوان جابجایی افقی توصیف نمود. این حرکت شامل تغییر در شغل است اما نه لزوماً در‎ ‎مسئولیت پذیری، موقعیت شغلی یا حقوق و مزایا. زمانی که سازمانها به کندی رشد می‎ ‎کنند یا متوقف می شوند جابجایی افقی یک گزینه مهم شغلی تلقی می گردد. موقعیت فعلی‎ ‎تان ممکن است خواهان طرحهای پویایی نباشد که با زمان تغییر کند و یک موقفیت را از‎ ‎کهنگی و زوال مصون دارد. یک حرکت افقی می تواند فرصتی از توسعه یابی های مهارتی و‎ ‎علمی در یک مکان خاص از سازمان را برایتان فراهم سازد. هر چند شما به نظر می رسد در‎ ‎کارتان بی نظیر باشید اما دوست دارید همچنان یک مدیر تازه یا طراح بازی داشته‏‎ ‎باشید. بپرسید، با رئیس خود درباره روشهای جابجایی در سازمان گفتگو نمایید. درباره‎ ‎برنامه هایتان و کار در محیط های مختلف مذاکره نمایید. رفتن به بخشهای دیگر سازمان‎ ‎شروع تجربه ای نوین خواهد بود که برای موفقیتهای بعدی شما بسیار حیاتی است. جابجایی‎ ‎های افقی در سازمان موجب افزایش سبد مهارتهای قابل عرضه گردیده و شبکه روابط شخصی‎ ‎تان اگر خواهان یادگیدی مهارتهای جدید هستید، انگیزه برای یافتن دانشکده ای نو‎ ‎دارید، بدنبال موفقیتهای متفاوتی هستید و یا در پی انتقال پیشرفت دیگری از سازمان‎ ‎خود هستید، برای دستیابی به منابع خود به”جابجایی افقی” تمسک جوئید‎.

‎غنی‎ ‎سازی
روش دیگری از شروع یکباره شغل عبارت است از: رشد و پیشرفت در همان پست یا‎ ‎عنوان شغلی. غنی سازی فرآیندی است که از طریق آن، شخصی جهت بدست آوردن صلاحتها و‎ ‎قابلیت های بیشتر شغل خود، مسئولیت های شغلی فعلی خود را افزایش و یا تغییر می دهد‎. ‎در این فرآیند با وجود آن که امکان دارد مقام یا عنوان شغلی حفظ شود، اما محتویات‎ ‎شغل تغییر می یابد. کلید تغییر موفقیت آمیز در شغل، مزاکره با سرپرست مستقیم است به‎ ‎منظور طرح ریزی اینکه چگونه امکان شغلی کنونی ممکن است درگیر ترکیب وظائفی باشد که‏‎ ‎شما دوست دارید انجام دهید. ممکن است آنچه شما فکر می کردید تنها گزینه شخصی‎ ‎خودتان(درباره غنی سازی) باشد امّا ممکن است برای سرپرست شما یک زمان ایده آل باشد‎ ‎تا اجازه دهد شما یک عنوان شغلی دیگری در یک بخش مرتبط دیگری از سازمان انتخاب‎ ‎نمایید. شما ممکن است کاندیدای ایده آلی برای آموزش یک عنوان شغلی جدید مثل مدیر‎ ‎برنامه باشید که شرکت نیازمند آن است اما تا کنون قادر نشده است خلاء آن را پر کند‎. ‎جهت انجام مؤثر امور باید در انجام مهارتهای جدید استاد باشید و روابط مثبت و مفیدی‎ ‎با مشتریان و دانشگاهیان بر قرار سازند. یقیناً برآورده ساختن این چالش ها، پتانسیل‎ ‎قوی برای وظائف فردی و مقوله رضایتمندی وجود دارد. اهداف غنی سازی متمرکز است بر‎ ‎چالش تر ساختن شغل فعلی از طریق فزایش قدرت تصمیم گیری، تنوع مهارتهای قابل‎ ‎استفاده، مسئولیت پذیری و یا از طریق خود شغل. همچنین ممکن است نتایج غنی سازی‎ ‎نمایش بزرگتری برای افراد کلیدی سازمان فراهم سازد. زمانی که شغل فعلی خود را پر‎ ‎معنی تر می سازید آنها(افراد کلیدی سازمان)، ارزشهای بیشتری به مجموع سازمان می‎ ‎بخشند. در دنیای به سرعت در حال تغییر امروز، هیچ کس قادر نیست همچنان را کد‏‎ ‎بنشیند. غنی سازی برای جریان داشتن حیاتی است و جریان داشتن برای سازمانهای امروزی‎ ‎امری است بسیار حیاتی‎.

‎ترفیع‎ ‎
مسیرهای شغلی وجود دارد‎ ‎که از طریق آن شما‎ ‎به سادگی از نردبان شغلی بالا می روید. مزایای رایج ترفیع در یک سازمان- پول،‎ ‎پرستیژ و قدرت – بخوبی شناخته شده است. این مزایا در گذشته بین سازمانها مشترک بود‎. ‎هر چند در سازمانهای امروزی که دارای ساختارهای سازمانی مسطح تری هستند، این‎ ‎امتیازات نتایج قابل ملاحظه ای به همراه ندارند. ترفیع به احتمال قوی، زمانی روی می‎ ‎دهد که توانایی های افراد با نیازهای سازمانی منطبق می باشد. بدنبال جهت و سمت‎ ‎وسویی باشید که در آن سازمان تکالیف و مأموریت هایی را دنبال می کند تا شما را برای‎ ‎یک نوع تغییر پایدار آماده سازد. پیدا کردن یک مربی یا راهنما در میان تصمیم سازان‎ ‎کلیدی سازمان، راه خوبی است جهت بدست آوردن بینایی استراتژیک و دسترسی به طرحها و‎ ‎برنامه هایی با دید بالا. شما باید انتظار داشته باشید که ساعات زیادی را صرف کرده‎ ‎و به سختی تلاش نمایید بویژه پس از آن که به هدفهایتان فایل شدید‎.

‎گزینه های‎ ‎اکتشافی(کاوش)‏
هرگز پرسیدن از افرادی که در شبکه شما قرار دارند را فراموش‎ ‎نکنید، جائیکه آنها می بینند مقام موقعیت شغلی تان به اوج رسیده است. ممکن است‎ ‎بخوبی برای هر کس غیر از شما این نکته شناخته شده باشد که مقامهای شغلی مولد دارای‎ ‎عرضه کمتری هستند(نادر هستند) مقامهای مولد اجرایی و راهبران تیم ممکن است این نکته‎ ‎را مشاهده نمایند که کارکنانشان در آینده نیاز به ایجاد تغییرات داشته باشند. شما‎ ‎ممکن است طراح یک نوع بازی باشید، امّا آیا درباره این که این موضوع روی مجموعه‎ ‎مهارتهایتان اثر خواهد داشت فکر نموده اید؟ اکنون ممکن است زمان خوبی برای انجام‏‎ ‎برخی تحقیقات در این زمینه باشد. بسیاری از افراد در حرفه خود به مرحله ای می رسند‎ ‎که دیگر مطمئن نیستند چه گزینه ها و راههاییدر دسترسشان قرار دارد و اگر هم بدانند‎ ‎قدر آن گزینه ها را نمی دانند‎.

‎روش های اکتشافی(کاوش) نیاز به آن دارد که در‎ ‎جستجوی جوابهایی برای سوالات زیر باشید: چه کار دیگری می توانم انجام دهم؟ چه جای‎ ‎دیگری می توانم بروم؟ هدف از این تحقیقات جمع آوری اطلاعات مورد نیازیست تصمیم گیری‎ ‎راجع به بهینه سازی شغلی است. در خلال کاوش می توانید سایر شاغلی را که با مهارتها،‎ ‎علائق و ارزشهای شما مرتبط است، شناسایی نمایید. این نوع کاوش ها را می توان از‏‎ ‎طریق مأموریتهای شغلی کوتاه مدت، مشارکت اجباری در مسئولیتهای موقتی یا مصاحبه های‎ ‎اطلاعاتی انجام داد. در دنیای غیرقابل پیشبینی امروز، موفقیت هیچ کس مطمئن نیست که‎ ‎بتواند از عهده امور برآید و باید از راهها، گزینه ها و پیشنهادات موجود آگاهی کافی‎ ‎داشته باشد. فعالیتهای کاوش همچنین می تواند روشن سازد آیا علائق شغلی شما واقع‎ ‎گرایانه است یا خیر، همچنین این نوع فعالیتها می تواند پتانسیل رشد شغل فعلی تان را‎ ‎اعتبار بخشد. گزینه ها و پیشنهاد ات شغلی را می توان هم با حمایت سازمانی و هم بدون‎ ‎حمایت تعقیب نمود. شناسایی این نکته که کدام پیشنهاد یا گزینه ها ذاخل سازمان یا‎ ‎خارج از آن است، به شما یک حس کنترل شخصی روی شغلتان می دهد‎.
‎زمانی که شما‎ ‎فعالانه در پی سایر گزینه ها و پیشنهادات شغلی هستید، به احتمال بسیاری اندک از‎ ‎مسیر اصلی منحرف شده و بندرت پیش می آید قدرت و اختیار نود را از دست‏‎ ‎دهید‎.

‎همسان سازی مجدد
هر چند توجه چندانی به این موضوع نمی شود، ولی‎ ‎غالباً اگر قصد ایجاد تغییر در آنچه انجام می دهید، داشته باشید، در واقع یک گام رو‎ ‎به پائین به سایر بخشهای مرتبط سازمان، می تواند یک جهشی بسوی هدف جدیدتان تلقی‏‎ ‎گردد. همسان سازی مجدد، شامل یک حرکت رو به پائین یا در سازمان فعلی یا سایر‎ ‎سازمانهاست‎.

‎شما ممکن است یک کارشناس فنی باشید که به مقام مدیریت رسیده باشداما‎ ‎از وظائف جدید خود راضی نباشید.همچنین ممکن است تمایل به بازگشت به پست قبلی داشته‎ ‎باشید و مهارتهایتان را در جهت واقعی خود توسعه بخشید مثل حرف? طراحی برش لبه ابزار‎ ‎گرافیکی. اگر سازمان خود را دوست درید و مایل به ترک آن نیستید، تمرکز بر این روش‎ ‎می تواند واکنش خوبی باشد، حتی اگر واحد سازمانی تان بر هم خورده یا بسته باشد‎. ‎زمانی که یک جهت شغلی جدیدی را شروع می کنید، انتخاب این مسیر می تواند راه ماندن‏‎ ‎در سازمان باشد. افراد به دلایل انتخابی متفاوتی بسوی پایین سازمان جابجا می شوند‎. ‎همسان سازی مجدد یا انتقال رو به پائین(نوعی جابجایی عمودی) را می توان یک استراتژی‎ ‎برای تطبیق تقاضاهای شغلی با سایر اولویت ها نظیر بازگشت به سوی ادامه تحصیل،‎ ‎الزامات خانوادگی یا بهداشتی و یا یک نوع تغییر شغلی دانست. گاهی اوقات کاهش تقاضای‎ ‎شغلی در یک بخش رو به رشد سازمان می تواند شما را در کنار فرصتهای شغلی جدید قرار‎ ‎دهد. جستجوی مشاغل مختلف اگر به صورت عادت در آید می تواند مجموعه ای از مسئولیتها‎ ‎و چالش ها را رویاروی شما قرار دهد. همچنین، همسان سازی مجدد را می توان یک گام‎ ‎آموزشی تلقی نمود. بدست آوردن مهارتهای اساسی نو می تواند شما را به تجرب? مورد‎ ‎نیاز مجهز سازد تا در یک جهت شغلی متفاوتی به تحرک در آیئد‎.

‎انتقال
لازمه‎ ‎تحرک داشتن، ترک سازمان است. شرایطی وجود دارد که تحت آن شرایط، شغل فعلی تان با‎ ‎مهارتها، علایق و ارزشهایتان جور نیست. اگر دارای یک هدف شغلی هستید که در سازمان‎ ‎فعلی تان واقع گرایانه نمی باشد، اگر تخصص فنی شما درسازمان کمتر از ارزش واقعی‎ ‎تلقی می گردد و یا خارج از جهت اصلی است، یا اگر قصد توسعه مهارتهای اصلی و پایه ای‎ ‎خود را دارید، توجه به مسأله انتقال یا جابه جایی ممکن است بهترین گزینه باشد. ممکن‎ ‎است انتقال از یک شهر را بدون هیچ پتانسیلی برای خود و به منظور آموزش مجدد در آنچه‎ ‎واقعاً می خواهید انجام دهید، برگزینید. مثل شروع کوچک در یک کار جدید. انتقال به‏‎ ‎شهر های جدید ممکن است به شما اجازه دهد به ارزیابی مجدد معادله درآمدی هزینه خود‎ ‎بپردازید و سرمایه ای را که برای بدست آوردن سازمان جدید نیاز دارید، جذب نمائید‎. ‎در خلال این مدت ممکن است قادر باشید همچون کار از عهده زندگی هم برآئید. حتی اگر‎ ‎رفتن عقیده خودتان نباشد همچنان می توانید موقعیتی از رشد شغلی برای خود فراهم‎ ‎آورید و بدین ترتیب ابتکار عقل را کماکان داشته باشید.

زمان انتقال، زمان ارزشمندی‎ ‎است برای ارزیابی مجدد مسیر شغلی، روشن سازی اولویتها و هدفگذاری جدید. برخی از‎ ‎افراد مصّمم هستند که در همان شهری که زندگی می کنند باید به دنبال موقعیت های شغلی‎ ‎باشند. بدون توجه به این که شغل رؤیایی شان در آن سوی کشور یا حتی در خارج از کشور‎ ‎وجود داشته باشد. آیا واقعاً توجه کرده اید که چگونه چنین تحرکی ممکن است موجب‎ ‎پیشرفت شغلی شود یا به زندگی شخصی و خانوادگی شما انگیزه و هیجان بخشد؟ ممکن است به‎ ‎همسرتان یک موقعیت شغلی یا پست سازمانی در شهر دیگری پیشنهاد گردد این موضوع‎ ‎برایتان چگونه است؟ آیا به نظر شما این یک حادثه بدی تصور می شود یا رویارویی با‎ ‎وضعیت جدید را نوعی مزیت شغلی می دانید؟ شاغل روی سنگ و دیوار چیده نشده اند و اگر‎ ‎اجازه دهید مشاغل را هم می توان به روشهای شگفت آوری توسعه بخشید. زمانی که برنامه‎ ‎ریزی شغلی محدود به یک سازمان خاصی یا منطقه کوچکی باشد، زنجیره انتخابها و گزینه‎ ‎ها بطور آشکاری محدود می گردد. زمانی که به یک صنعت بزرگ یا به سازمانهای مختلف‎ ‎بسیاری در نقاط جغرافیایی متفاوتی نظر می افکنید، امکانات و مقدورات و دامنه انتخاب‎ ‎های شما بی اندازه چند برابر می گردد‎.

‎نتیجه گیری
هنگام ارزیابی شغلی مهم‎ ‎این است که به عوامل گوناگونی توجه نمایید. تحرک شغلی در خلاء روی نمی دهد. لازم‎ ‎است گزینه های در دسترس خود را با مدیر یا همتایان خود به شور بگذارید. پیدا کردن‎ ‎یک مربی یا مشاور در سازمان فعلی بویژه که قبلاً در موقعیت شغلی مورد نظرتان بوده‎ ‎است، مسیر بزرگی را برای یادگیری راههای جدید جهت میل به اهداف شغلی تان، فراهم‎ ‎خواهد ساخت. خود را در سازمان فرد مفیدی سازید و برتری های خود را برای سایرین که‏‎ ‎در مسیر شغلی شما گام برمی دارند، حفظ نمایید. ممکن است در نقصانها یا کاستی هایی‎ ‎که شما را مجبور به ترک شهر خود به یک شهری که هرگز تصور نمی کردی در آن زندگی کنی،‎ ‎فرصتی برای رشد و ترقی نهفته باشد. هر چند هر تغییری می تواند با ترس و دلهره همراه‎ ‎باشد، اما قادر است زندگی را به وضع بهتری مبدل نماید. اگر چه شما ممکن است گزینه‎ ‎های خاصی را مدنظر قرار داده یا آماده پذیرش آنها باشید، اما ممکن است آن گزینه ها‎ ‎و پیشنهادات در زمان کنونی به سادگی برایتان دست یافتنی نباشد‎.

‎فقدان ارتباط یا‎ ‎نبودن روابط، می تواند یک گزین? خاصی، خارج از دسترس شما، قرار دهد. رقابت برای‎ ‎فرصتهای محدود ممکن است عامل دیگری باشد. همچنین نرخ رشد سازمان، بر قابلیت دسترسی‎ ‎فرصتهای نو تأثیرگذار است. باید اطمینان حاصل نمایید تمام اطلاعاتی که راجع به‎ ‎سازمان و درباره توسعه زمینه شغلی خود و سایر زمینه های شغلی داشته، می خواستید، از‎ ‎طریق تماس با افراد بدست آورده اید که این موضوع در رأس امور است. اگر فعالانه‎ ‎موضوع برنامه ریزی تغییر شغلی را پیگیری نمایید، در می یابید که بدون آن زمانهایی‎ ‎وجود خواهد داشت که تغییرات به طور ناگهانی بر شما رخنه می کرد. به این طریق و با‎ ‎پی گیری برنامه ریزی شغلی بجای دست پاچگی، قادر خواهید بود به ارزیابی موقعیت‎ ‎بپردازید و از طریق۳ یا۴ روش که بشرح آنها پرداختیم و زمانی که هنوز در حال مانور و‎ ‎ممارست روی آن شغل در مسیر و جهت دلخواه هستید، آن را مدیریت نمایید‏‎.

‎تغییر در‎ ‎گزینه انتخابی خود را (از میان بسیاری از راههای موجود) به منظور ارتقای شغلی خود،‎ ‎پذیرا باشید. در این صورت بدون توجه به مشکلات موجود در سازمان و زندگی خود،کارها‎ ‎در کنترل شما خواهد‎ ‎بود.‏

———————————————————————————–

این مطلب را نیز بخوانید
پیشنهاد سردبیر : رونق صنعت فرش ماشینی و پدیده هایپرمارکتهای فرش

————————————————————————————
تحریریه مجله نساجی کهن
ارسال مقالات و ترجمه جهت انتشار در سایت : info@kohanjournal.com