خواص ضد میکروبی جوراب های محافظت شده با نانوذرات نقره

چکیده

در اینجا خواص ضد میکروبی جوراب های حاوی نانوذرات نقره مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور دو نوع جوراب استفاده شد. نمونه اول، جوراب %۱۰۰ کتانی آغشته شده با یک نمونه حاوی نانوذرات نقره و نمونه دیگر جوراب %۵۵ پنبه ای حاوی نانونقره بود. خواص ضد میکروبی نمونه ها در برابر باکتری گرم مثبت و گرم منفی و همچنین مخمر سنجیده شد.

مشخص شد نمونهای که برای آغشته کردن جوراب کتانی استفاده شده بود، فعالیت ضد میکروبی گسترده ای را در برابر انواع باکتری گرم مثبت و گرم منفی و همچنین مخمر کاندیدا آلبیکانس از خود نشان می دهد. اثربخشی عمل ضد میکروب کردن به عواملی مانند نوع میکرو ارگانیسم، تعداد سلول و غلظت نانوذرات نقره بستگی دارد. جوراب های پنبه ای نیز خواص ضد میکروبی مناسبی در برابر استافیلوکوک اپیدرمیدیس از خود نشان دادند.

کلیدواژه: ذرات نانونقره، ضد میکروبی، جوراب پنبه ای، جوراب کتانی، منسوجات.

۱- مقدمه

در چند دهه گذشته، محققان به تولید منسوجاتی که حاوی عوامل ضد میکروب باشد علاقه مند شده اند. مواد مختلفی مانند عوامل اکسیدکننده، منعقدکننده ها و ترکیبات آمونیوم نوع چهارم و یا فلزی مورد استفاده قرار گرفته است. بسیاری از این مواد مضر و یا سمی هستند در حالیکه نانونقره جزء مواد بی خطر به حساب می آید.

ذرات نانونقره خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فردی دارد که آن را به عنوان یک عامل ضد میکروب موثر مطرح می کند. از جمله این خواص می توان به سطح جانبی زیاد، ابعاد کوچک (کوچکتر از۲۰ نانومتر) و دیسپرسیون بالا اشاره کرد. علاوه بر این، ثابت شده است که نقره فعالیت بالایی را در برابر باکتری، قارچ و ویروسها نشان میدهد. ذرات نانونقره می توانند به روشهای مختلفی به کار گرفته شوند.

استفاده به شکل محلولهای کلوئیدی و یا جا دادن آنها داخل بعضی مواد، دو مورد از این روشها است. به همین دلیل است که در محصولات متنوعی از دستگاههای پزشکی گرفته تا لباسها و منسوجات استفاده می شوند.

مکانیزم اصلی فعالیت ضد میکروبی به طور کامل توضیح داده نشده است و این زمینه تحقیقاتی کماکان در حال گسترش است. مکانیزم پیشنهادی برای اثر ضد میکروبی شامل جذب و انباشته شدن ذرات نانونقره به وسیله سلول ها است که منجر به تغییرات ساختاری در دیواره سلولی و اتلاف نیروی محرکه پروتون می شود. آن ها همچنین با پیوندهایS-H واکنش داده و باعث تجمع وتغییر ماهیت پروتئین ها میشوند.

منسوجاتی که از الیاف طبیعی مانند کتان و پنبه تولید شده اند، محیطی مناسب برای رشد میکرو ارگانیزم ها مانند باکتری های بیماری زا و قارچ ها به وجود می آورند، به خصوص در تماس با پوست انسان که برای آن ها رطوبت، گرما و مواد مغذی نیز فراهم می کند. در نتیجه، ترکیب ذرات نانونقره با منسوجات توجه زیادی را به خود جلب کرده است.

در بعضی تحقیقات گزارش شده است که پارچه های پنبه ای حاوی نانوذرات نقره فعالیت ضد میکروبی را در مقابل استافیلوکوک اورئوس، اشریشیا کولای، باسیلوس سوبتیلیس و سودوموناس پوتیدا و یا قارچ آسپرژیلوس نایجر از خود نشان می دهند.

لی و همکارانش اثر ضد میکروبی نانوذرات نقره روی پارچه های سلولزی و مصنوعی را در برابر استافیلوکوک اورئوس و کلبسیلا نمونیا بررسی کردند. خواص ضد میکروبی در این تحقیقات با استفاده از روش پد و یا روش سل- ژل به دست آمد. با این حال، در برخی تحقیقات مشخص شد که با افزایش تعداد سیکل شستشو، مقادیر بازدارندگی رشد باکتری کاهش می یابد. این مشکل با استفاده از بیندر در فرمولاسیون تکمیل برطرف شد. تحقیقات متعددی در مورد خواص الیاف و پارچه های حاوی نانوذرات نقره انجام شده که نشاندهنده امکان کاربرد آن ها است.

کاربرد نانوذرات نقره روی محصولات تجاری در حال افزایش است. در عین حال، افزایش نگرانی در مورد اثر آن  روی انسان ها و محیط زیست نیز وجود دارد. یکی از مهمترین مشکلات موجود در این زمینه، خارج شدن نانوذرات نقره از پارچه ها است. بن و وسترهاف خارج شدن نقره از جوراب در آب و وضعیت آن را در پساب مورد بررسی قرار دادند.

در تحقیقی دیگر، فعالیت ضد میکروبی نمونه عمل شده با AgPURETM برای جلوگیری از بوی نامطبوع بررسی شد. نانونقره AgPURE ماده کمکی تائید شده ای برای تکمیل زیستی فعال روی منسوجات بر اساس استاندارد ۱۰۰ Oeko-Tex® است.
هدف از کار انجام شده در اینجا، بررسی خواص ضد میکروبی جوراب های کتانی آغشته شده با نمونه نانوذرات نقره و مقایسه آن با جوراب های پنبه ای حاوی نانونقره است.

۲- مواد و روش ها

۲-۱ نمونه های تست شده

دو نوع جوراب در این آزمایش ها استفاده شد:
 جوراب های کتانی (%۱۰۰ کتان، ساخت شرکت Harter Natur Textilien آلمان، بدون نانونقره)
 جوراب های Silver SeaCell (ساخت شرکت JJW s.j. لهستان ). مشخصات این محصول : %۵۵ پنبه، %۲۳ لایوسل، %۱۹ پلی آمید، %۳ پلی یورتان و ppm 4 نقره
یک نمونه NANOfresh (ساخت شرکت NANOBIZ.PL ) برای آغشته کردن جوراب های کتانی استفاده شد. تولیدکننده این محصول آن را به عنوان نمونه ای حاوی نانوذرات نقره برای مقابله با بوی بد معرفی کرده که روی لباس و پارچه قابل استفاده است. سایز این نانوذرات زیر ۱۰۰ نانومتر است.

۲-۲ میکرو ارگانیزم ها و محیط

آزمایش روی ۵ میکرو ارگانیزم مختص پوست انسان و یا موجود در محیط انجام شد که عبارتند از : باکتری های گرم مثبت استافیلوکوک اورئوس، استافیلوکوک اپیدرمیدیس و باسیلوس مگاتریوم و باکتری گرم منفی سودوموناس اروجینوسا و مخمر کاندیدا آلبیکانس. محیط کشت نوترینت آگار یا نوترینت براث برای کشت باکتری ها و مخمر آبجو برای کشت مخمر استفاده شد.

قبل از آزمایش ها، همه میکرو ارگانیزم ها در محیط مناسب خودشان نیمه کشت شده و سپس به مدت ۲۴ ساعت در انکوباتور در دمای C˚۳۷ برای باکتری ها وC˚۳۰ برای مخمر قرار داده شدند. سپس سوسپانسیونی از میکرو ارگانیزم ها در محلول نمک تهیه شده و دانسیته آن ها بر اساس آزمایش ها تنظیم شد.

۲-۳ تست فعالیت ضد میکروبی نمونه NANOfresh

فعالیت ضد میکروبی نمونه NANOfresh با تست انتشار حفره ارزیابی می شود. سوسپانسیون میکرو ارگانیزم ها با آگار پوشش داده شده و حفره هایی با قطر ۱ سانتی متر به وسیله چوب پنبه سوراخ کن در آگار ایجاد می شود. ۱۰۰ میکرولیتر از نمونه در هر یک از حفره ها ریخته شده و سپس تمام نمونه ها در انکوباتور تحت شرایط مناسب قرار می گیرند. بعد از ۲۴ ساعت برای باکتری ها و ۴۸ ساعت برای مخمر، محدوده بازدارندگی محاسبه  شد. آزمایش ۳ بار تکرار شد و میانگین مقادیر به دست آمده ارائه شد.

۲-۴ ارزیابی رابطه بین غلظت نمونه NANOfresh و تعداد سلول های باکتری و مخمر

اثر شرایط آماده سازی تست روی رشد میکرو ارگانیزم های آزمایش شده که به مقدار نانونقره و تعداد سلول ها بستگی دارد، با روش رقیق کردن های متوالی در ظروف میکروتیتر ارزیابی شد. ابتدا رقیق کردن متوالی دو برابر برای نمونه NANOfresh در آب استریل انجام شد که محلول هایی با غلظت نانونقره ازppm 5-003/0 حاصل شد.

محلول های میکرو ارگانیزم ها در مولر- هینتن براث با تعداد سلول بالا و پایین تهیه شد. در هر حفره ۱۸۰ میکرولیتر از سوسپانسیون میکروبی و ۲۰ میکرولیتر از نمونه رقیق شده ریخته شد. به عنوان کنترل منفی، یک محیط مولر  هینتن و به عنوان کنترل مثبت، سوسپانسیون میکرو ارگانیزم به همراه آب استفاده شد.

ظروف در دمای C˚۳۰ یا C˚۳۷ بر اساس نوع میکرو ارگانیزم در انکوباتور قرار گرفتند و دانسیته نوری در طول موج ۶۰۰ نانومتر هر یک ساعت برای مدت ۲۴ ساعت اندازه¬گیری شد. نتایج به دست آمده به صورت غلظت کمینه مورد نیاز برای دستیابی به حداقل %۸۰ بازدارندگی و به شکل منحنی رشد نشان داده شد.

۲-۵ ارزیابی خواص ضد میکروبی جوراب های کتانی عمل شده با نمونه NANOfresh و جوراب های پنبه ای حاوی نقره

از هر دو نوع جوراب تکه هایی با سطح ۲cm 2 بریده شدند. تمام نمونه های کتانی در اتوکلاو استریل شده و سپس در ۱ میلی لیتر از نمونه NANOfresh قرار داده شدند تا مایع را جذب کنند. پس از جذب ۵/۰ میلی لیتر از مایع، نمونه ها به مدت ۲۴ ساعت رها شدند تا خشک شوند.

در مورد نمونه های پنبه ای، نیمی از آن ها استریل شدند تا مشاهده بهتری روی رشد میکرو ارگانیزم ها به دست آید. در مرحله بعد، نمونه ها با سوسپانسیون های آماده شده با مقادیر lµ ۱۰۰ و lµ ۲۰۰ آغشته شدند.

نمونه های کنترل، تکه های جورابی بودند که در محلول نمک استریل حاوی مقدار سوسپانسیون برابر با دیگر نمونه ها خیس خورده اند.
نمونه ها سپس در دمای C˚۳۰ یا C˚۳۷ بر اساس نوع میکرو ارگانیزم در انکوباتور قرار گرفتند. بعد از ۲۴ ساعت، تکه های جوراب در محلول نمک قرار گرفته و تکان داده شدند. تعداد سلول ها با کمک روش روکش کاری و با استفاده از محیط مناسب انجام شد. فعالیت ضد میکروبی به صورت درصد کاهش تعداد سلول ها در مقایسه با نمونه کنترل بیان شد.

۳- نتایج و بحث

۳-۱ ارزیابی خواص ضد میکروبی نمونه NANOfresh

برای ارزیابی راندمان نمونه NANOfresh، گستره فعالیت و غلظت کمینه بازدارندگی روی میکرو ارگانیزم های تست شده به دست آمد. نتایج این آزمایش ها در جدول ۱ قابل مشاهده است.

جدول ۱، اثر ضد میکروبی نمونه NANOfresh روی رشد میکرو ارگانیزم ها

نتایج نشان داد که نمونه های تست شده فعالیت بالایی دارند و از رشد گونه های مختلف میکرو ارگانیزم ها جلوگیری می کنند، با وجود اینکه باکتری و مخمر های آزمایش شده قابلیت های متنوعی دارند. معمولا باکتری ها حساسیت بیشتری از مخمر کاندیدا آلبیکانس دارند که حساس ترین آن ها استافیلوکوک اپیدرمیدیس است.

بازدارندگی در برابر این باکتری در غلظت ppm 125/0 نانونقره مشاهده شد. غلظت کمینه به دانسیته سلولی بستگی نداشت، اگر چه منحنی¬های رشد کمی تفاوت دارند (شکل ۱). این آزمایش نشان داد که به دست آوردن یک نسبت مشخص بین مقدار میکرو ارگانیزم ها و غلظت نانوذرات نقره برای کاهش دادن میزان میکرو ارگانیزم ها حیاتی است.

شکل ۱ نشان می دهد که معمولا تفاوت  بین نمونه کنترل و نمونه های حاوی نانونقره پس از گذشت ۳ ساعت از قرار دادن آن ها در انکوباتور نمایان می شود. نتایج مشابهی برای نمونه های دیگر نیز به دست آمده است. کنترل موثر همه میکرو ارگانیزم های تست شده به حداقل ppm 5/0 نانوذرات نقره نیاز دارد. با این حال در مورد نمونه های باسیلوس مگاتریوم و کاندیدا آلبیکانس، این مقدار برای بازدارندگی %۸۰ کافی نیست.

شکل ۱، اثر رقیق کردن¬های متوالی نمونه NANOfresh روی رشد استافیلوکوک اپیدرمیدیس.
a) دانسیته آغازین CFU ml-1105، b) دانسیته آغازین CFU ml-1108

دلیل این امر احتمالا به خاطر قابلیت باسیلوس مگاتریوم در تشکیل هاگ است که ساختاری متفاوت در مقایسه با سلول های گیاهی دارد. هاگ ها دارای پوششی ضخیم بوده و در برابر بسیاری از مواد پایدار هستند. در نتیجه نفوذ نانو ذرات نقره به دلیل وجود پوشش محدود می شود. همچنین، ساختار دیواره سلولی مخمر در مقایسه با پوشش سلولی باکتری ها کاملا متفاوت است که می تواند دلیل مقاومت بیشتر در برابر عوامل ضد میکروبی باشد.

اطلاعات موجود در مقالات مختلف، فعالیت غیر یکسان نانوذرات نقره در برابر میکرو ارگانیزم ها را تائید می کند. برای مثال وسیف و لاگا مشاهده کردند که پنبه عمل شده با نمونه تجاری حاوی نانونقره در برابر باکتری های گرم مثبت فعالیت شدیدتری نسبت به باکتری گرم منفی نشان می دهد. فیلیپفسکا و همکارانش روش جدیدی برای جادادن نقره داخل منسوجات ارائه کردند و خواص ضد میکروبی و ضد قارچ ماده به دست آمده را نیز اثبات کردند.

اثربخشی عمل ضد میکروب کردن به غلظت، شکل و اندازه نانوذرات نقره و همچنین به شرایطی مانند pH محیط وابستگی شدیدی دارد. ساتیشکومار و همکارانش از اشریشیا کولای به عنوان باکتری مدل برای تعیین اثر ضد باکتری ذرات نقره نانو کریستالی استفاده کردند. آن ها به ترتیب، %۶/۷۹ و %۱/۹۹ بازدارندگی رشد را برای۱- l mg 25 و۱- l mg 50 نانونقره مشاهده کردند.

شاهرخ و امتیازی خواص ضد میکروبی نانونقره را در غلظت پایین مشاهده کردند. بازدارندگی رشد استافیلوکوک اورئوس، باسیلوس سوبتیلیس و اشریشیا کولای به ترتیب با ppm5/0، ppm 1 و ppm 2 نانونقره مشاهده شد. علاوه بر این، روپارلیا و همکارانش اثر بازدارندگی متفاوت نانوذرات نقره را بسته به نژادهای گونه های یکسان مشاهده کردند. غلظت کمینه برای نژادهای مختلف اشریشیا کولای بین۱- l mg 200-60 به دست آمد.

این تفاوت در نتیجه حساسیت های مختلف ارگانیزم های تست شده فرض شده است. در تحقیق انجام شده توسط کیم و همکارانش ، فعالیت ضد میکروبی نانوذرات نقره در برابر مخمر، اشریشیا کولای و استافیلوکوک اورئوس مورد ارزیابی قرار گرفت. آن ها تاثیر بیشتری در برابر اشریشیا کولای و مخمر، نسبت به استافیلوکوک اورئوس مشاهده کردند.

معمولا محصولات حاوی نقره در برابر باکتری ها موثر هستند اما اثر آنها در برابر قارچ ها توجه زیادی به خود جلب نکرده است. پاناچک و همکارانش فعالیت ضد قارچ نانوذرات نقره تهیه شده با پروسه تولنس اصلاح شده را در برابر گونه های مختلف کاندیدا بررسی کردند.

نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که نانونقره در غلظتی به کمی ۱- l mg 21/0 با استفاده از نانوذرات پایدار نشده و در غلظت ۱- l mg 05/0 با استفاده از نانوذرات نقره پایدارشده با SDS، اثر بازدارندگی از خود نشان می¬دهد. با این حال فعالیت ضد قارچ در حالت دوم بسیار بالاتر است.

غلظت کمینه محاسبه شده برای نانوذرات پایدارنشده ۱- l mg 27 و برای ذرات پایدارشده با SDS، ۱- l mg 38/3 به دست آمد. همچنین حساسیت-های متفاوتی برای نژادهای کاندیدا مشاهده شد. کمترین غلظت کمینه¬ای از نانوذرات که به دست آمد در برابر نژادهای کاندیدا آلبیکانس مشاهده شد.

کمترین حساسیت در بین مخمرهای تست شده نیز مربوط به کاندیدا پاراپسیلوسیس بود. اطلاعات موجود در این مقالات و در کار ارائه شده در اینجا نشان می دهد که تفاوت در فعالیت نانوذرات نقره به عوامل متعددی بستگی دارد. همانطور که در اینجا نیز مشاهده شد، نتایج ممکن است به روش ارزیابی خواص ضد میکروبی نیز بستگی داشته باشد.

۳-۲ ارزیابی خواص ضد میکروبی جوراب های کتانی حاوی نمونه NANOfresh

بر اساس تست های انجام شده، مشخص شد که نمونه NANOfresh به کار رفته روی جوراب های کتانی باعث بازدارندگی در رشد میکرو ارگانیزم های تست شده می شود. با این حال، درجه این بازدارندگی بسته به نوع میکرو ارگانیزم ها متفاوت بود.

در بخش بعدی تحقیق، NANOfresh روی تکه های جوراب کتانی به کار گرفته شد و به همراه میکرو ارگانیزم ها در انکوباتور قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده که در جدول ۲ مشاهده می شود، کاربرد نمونه حاوی نانونقره باعث کاهش تعداد سلول های همه میکرو ارگانیزم های تست شده می شود.

بیشترین اثر نمونه NANOfresh برای بازدارندگی در مقابل باکتری استافیلوکوک اپیدرمیدیس مشاهده شد. باکتری های استافیلوکوک اورئوس، سودوموناس اروجینوسا و قارچ کاندیدا آلبیکانس حساسیت کمتری را نسبت به نمونه NANOfresh از خود نشان دادند. این اثر برای هر دو سوسپانسیون lµ ۱۰۰ و lµ ۲۰۰ مشاهده شد. به  غیر از باسیلوس مگاتریوم، درجه کاهش رشد برای هر دو محلول میکروبی آزمایش شده مشابه بود. در مورد باکتری باسیلوس مگاتریوم، درجه کاهش رشد برای محلول lµ ۲۰۰ بیشتر بود. با این حال، تعداد نهایی سلول ها برای هر دو محلول مشابه و بین CFU ml-1 103×۸/۵ و CFU ml-1 103×۴/۶ بود.

۳-۳ ارزیابی خواص ضد میکروبی جوراب های پنبه ای حاوی نانونقره

برای تست خواص ضد میکروبی جوراب های پنبه ای حاوی نانونقره از باکتری استافیلوکوک اپیدرمیدیس که حساس ترین نمونه در برابر نقره بود استفاده شد. تکه های جوراب به دو قسمت تقسیم شده و یک قسمت آن استریلیزه شد تا ماده ای عاری از میکرو ارگانیزم، برای اجتناب از نتایج مثبت کاذب به دست آید. تمام تکه ها با محلول استافیلوکوک اپیدرمیدیس آغشته شده و به مدت ۲۴ ساعت در شرایط بهینه در انکوباتور قرار گرفتند. سپس تعداد باکتری ها محاسبه شد.

جدول ۲، رشد میکرو ارگانیزم ها روی جوراب های کتانی حاوی نمونه NANOfresh

به دلیل نبود جوراب های مشابه بدون نانونقره به عنوان نمونه کنترل، جوراب های کتانی آغشته شده با محلول های باکتری مشابه استفاده شد. نتایج به دست آمده با جوراب های کتانی عمل شده با NANOfresh نیز مقایسه شد (شکل ۲). پس از بکارگیری باکتری روی سطح جوراب های پنبه ای با مقدار برابر با جوراب های کتانی، کاهش در تعداد باکتری برای هر دو نمونه استریل شده و استریل نشده مشاهده شد.

برای تکه های استریل شده، تعداد سلول ها CFU ml-1 101×۵/۴ برای lµ ۱۰۰ سوسپانسیون و CFU ml-1 102×۷/۳ برای lµ ۲۰۰ از سوسسپانسیون بود. برای تکه های استریل نشده، این مقادیر به ترتیب برابر CFU ml-1 102×۵/۱ و CFU ml-1 102×۷/۵ برای lµ ۲۰۰ بود. مقادیر بیشتر باکتری در تکه های استریل نشده احتمالا به دلیل وجود بعضی باکتری های دوستدار مواد گندیده در نمونه است که به دلیل استفاده از محیط غیر انتخابی قابل تمیز دادن از استافیلوکوک اپیدرمیدیس نیست.

اطلاعات موجود در منابع، امکان استفاده از نانونقره به عنوان یک عامل ضد میکروبی روی منسوجات در دو حالت عمل شده روی سطح و جا داده شده داخل پارچه را نشان می دهد. وسیف و لاگا پارچه های پنبه ای را با محصولات تجاری حاوی نانونقره مورد عمل قرار دادند و خواص ضد میکروبی را در برابر استافیلوکوک اورئوس و اشریشیا کولای مشاهده کردند.

آن ها اشاره کردند که هر چه غلظت عامل ضد میکروب بالاتر باشد، مناطق بازدارندگی بزرگتری به دست می آید. در استفاده دیگری از نانوذرات نقره روی پارچه پنبه ای فعالیت ضد باکتری مناسبی در برابر باکتری های مختلف مشاهده شد.

ماتیاژ ژوندک و همکارانش فعالیت ضد باکتریایی نانو نقره، میکرو نقره و کلرید نقره را در تکمیل منسوجات در برابر باسیلوس سوبتیلیس و اشریشیا کولای بررسی کردند. نتایج به دست آمده، فعالیت ضد میکروبی بالای ترکیبات نقره مورد استفاده را نشان داد. با این حال اثرگذاری ضد میکروبی، وابستگی بالایی به غلظت نقره در حمام و نوع ذرات نشان داد.

مالتیگ و هاس اثر ضد باکتری ۶ محصول نساجی حاوی نقره را در برابر اشریشیا کولای و استافیلوکوک اورئوس با یکدیگر مقایسه کردند. چهار نمونه از آن ها جزء منسوجات توزیع شده در اروپا بود، یک محصول به عنوان عامل مایع برای کاربرد در ماشین های لباسشویی تامین شد و نمونه دیگر پارچه ویسکوز پوشش داده شده با محلول حاوی ذرات نقره پایدارشده با پلی پیرولیدون بود.

شکل ۲، بازدارندگی رشد باکتری استافیلوکوک اپیدرمیدیس توسط جوراب های پنبه ای حاوی نانونقره
در مقایسه با جوراب های کتانی عمل شده با NANOfresh

خواص ضد میکروبی، بسته به نوع پارچه متفاوت اما برای هر دو باکتری تست شده قابل مقایسه بود. بهترین نتایج برای پارچه چندمنظوره حاوی نانونقره و جوراب های ضدعفونی شده به دست آمد، درحالی که محصول طراحی شده برای کاربرد حین شستشو تقریبا بی اثر بود. همچنین گزارش شده است که بعضی از پارچه های حاوی نقره فعالیت ضد میکروبی مورد انتظار را از خود نشان ندادند.

۴- نتیجه گیری

نانوذرات نقره به دلیل فعالیت ضد میکروبی که دارند مورد توجه قرار گرفته اند و روی مواد مختلف از جمله منسوجات به کار می روند. کار انجام شده در اینجا مقایسه ای بین خواص ضد میکروبی جوراب های کتانی آغشته شده با نمونه حاوی نانوذرات نقره و جوراب های پنبه ای تجاری حاوی نانونقره انجام داد.

جوراب های کتانی عمل شده با نمونه NANOfresh، بالاترین فعالیت ضد میکروبی را به ترتیب در برابر باکتری استافیلوکوک اپیدرمیدیس، استافیلوکوک اورئوس و سودوموناس اروجینوسا ازخود نشان داد. حساسیت کمتر در برابر باکتری باسیلوس مگاتریوم و مخمر کاندیدا آلبیکانس مشاهده شد.

همچنین مشخص شد که بازدارندگی رشد باکتری استافیلوکوک اپیدرمیدیس برای جوراب های کتانی عمل شده با NANOfresh بیشتر از جوراب های پنبه ای بود. نتایج به دست آمده ممکن است به این دلیل باشد که طبق گفته تولیدکننده، غلظت نانونقره در جوراب های پنبه ای ppm 4 است در حالی که این مقدار در جوراب های کتانی ppm 5 است.

دلیل دیگر ممکن است این باشد که بعد از کاربرد نمونه NANOfresh روی جوراب ها، احتمالا اکثر نانوذرات نقره روی سطح بودند و در نتیجه تماس آن ها با سلول های میکروبی آسان تر بوده است. جوراب های تست شده همچنین در ترکیب با یکدیگر فرق دارند. طبق گفته تولیدکننده جوراب های پنبه ای، به دلیل حضور خزه در نخ، جوراب های تولید شده از آن حاوی مواد معدنی، ویتامین-ها، کربوهیدرات و آمینو اسید هستند. این ترکیبات محیط مناسبی برای رشد میکروبی فراهم می کنند که رشد باکتری استافیلوکوک اپیدرمیدیس را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. در نتیجه مقادیر آن در نمونه پنبه ای بیشتر از نمونه کتانی است.