طراحی سامانه اندازه‌بندی پوشاک مردان ایرانی از سوی محققان کشور
پژوهشگران دانشگاه صنعتی امیرکبیر بر اساس بررسی اندازه بندی‌های بین المللی مورد استفاده در ایران موفق به طراحی سامانه اندازه بندی برای پوشاک مردان کشور شدند.
لباس
مهدی صحرایی دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر درباره ضرورت اجرای این طرح تحقیقاتی گفت: مطالعات متعدد نشان داده است که مردان تن خوری لباس را به‌عنوان یکی از مهمترین ملاک‌های انتخاب خود در خرید لباس قرار می‌دهند و از طرفی تن خوری لباس و اندازه بندی به هم وابسته هستند، بنابراین مقبولیت تن خوری تحت تأثیر اندازه پوشاک است.
وی با تاکید بر این که برای کسب بهترین نتایج در تولید پوشاک، استفاده از سامانه‌های اندازه‌بندی مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است، خاطرنشان کرد: ابعاد تن سنجی (شامل اندازه و شکل بدن)، به‌طور برجسته‌ای در طول عمر یک شخص تغییر می‌کند، همچنین این ابعاد بین افراد، نسل‌ها و جوامع مختلف نیز متغیر است.
صحرایی اضافه کرد: عوامل متعددی می‌تواند بر تغییر ابعاد تن سنجی بین افراد و جوامع گوناگون و همچنین یک فرد در زمان‌های مختلف عمر وی اثرگذار باشد که از آن جمله می‌توان به عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی اشاره کرد.
مجری طرح، با بیان این که این عوامل ممکن است موجب تغییر در میانگین ابعاد تن سنجی در یک جامعه در طول زمان شود، ادامه داد: به این معنی که میانگین ابعاد بدن افراد یک جامعه خاص در زمان حال متفاوت از گذشته و آینده آن باشد و با توجه به این مطالب باید در نظر داشت که برای ایجاد یک سامانه اندازه بندی مؤثر، باید اندازه‌های بدن از جامعه خاصی که سامانه برای آن تهیه می‌شود، به دست آید ضمن آن که این داده‌ها باید به روز باشند.
وی یادآور شد: از این رو در این تحقیق سعی شده است تا هر یک از موارد موثر در اندازه بندی رعایت شود و داده‌ها به طور مناسبی تهیه شوند و برای ایجاد سامانه اندازه بندی منطبق بر ویژگی جامعه ایران، داده‌های مربوط به اندازه‌های ابعاد بدنی افراد از کارگاه‌های خیاطی موجود در سطح شهرستان‌های یکی از استان‌های کشور تهیه شد.
وی اظهار کرد: براساس مقایسه اندازه‌های قد، دور سینه و دور کمر افراد حاضر در نمونه تحقیق با برخی از ممیزی‌های تن‌سنجی داخلی و خارجی، تفاوت‌هایی مشاهده شد ولی این تفاوت‌ها بین داده‌های این تحقیق و سایر ممیزی‌های داخلی نسبت به ممیزی‌های خارجی کمتر است.
صحرایی با اشاره به سایر نتایج به دست آمده از این تحقیق، افزود: نتایج همچنین نشان داد که کشورهای برزیل و کره جنوبی از لحاظ میانگین قد بیشترین شباهت را به میانگین قد مردان ایرانی مورد بررسی، دارند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر استفاده از سامانه‌های اندازه بندی اروپایی، آمریکایی یا چینی در ایران رایج است، تاکید کرد: استفاده از سامانه‌های اندازه بندی که بر اساس ابعاد بدنی افراد اروپایی، آمریکایی یا چینی ایجاد شده است به طور طبیعی در ایران بدون مشکل نخواهد بود.
مجری طرح با بیان این که در طراحی سامانه اندازه بندی مردان ایرانی با تن خوری خوب از روش نوینی استفاده شد، توضیح داد: در این روش ابتدا با استفاده از تکنیک‌های داده کاوی اشکال بدنی موجود در جامعه مورد بررسی شناسایی و همچنین عناصر سامانه اندازه بندی تعیین شد، سپس برای هر یک از گونه‌های بدنی، جدول‌های اندازه تشکیل شد.
وی اعتبار سامانه اندازه بندی را بر اساس سه شاخص تعداد اندازه‌های به دست آمده، نرخ تطبیق جامعه و تن خوری ایجاد شده است، یادآور شد: اندازه‌های به دست آمده به وسیله سامانه تعریف سایز جدید که نشان‌دهنده شکل بدن و اندازه‌های ابعاد کنترلی است به منظور انتخاب آسان‌تر و سریع‌تر سایز مناسب توسط مصرف‌کننده، برچسب‌گذاری شد.
سامانه اندازه بندی ایجادشده توسط پژوهشگر جوان ایرانی، با سه استاندارد بین‌المللی یعنی ایزو (۳۶۳۶ ISO و ISO/TR 10652)، استاندارد آمریکایی (ASTM D6240-98) و استاندارد اروپایی (BS EN 13402-3) که به‌طور متداول در ایران نیز مورد استفاده قرار می‌‌گیرند مقایسه شد که در نتیجه، تفاوت‌هایی در تعداد و محدوده اندازه‌های تحت پوشش مشاهده شد که این نشان‌دهنده عدم انطباق کامل این سامانه‌ها بر افراد حاضر در جامعه ما است.
به گفته صحرایی، در بین استانداردهای بررسی‌شده استاندارد ISO بیشترین شباهت را به سامانه اندازه بندی ایجادشده در این طرح تحقیقاتی دارد و با توجه به نتایج اعتبار سنجی سامانه اندازه بندی ایجاد شده می‌توان گفت که این سامانه نسبت به استانداردهای غیربومی متداول تن خوری بهتری را برای ایرانیان فراهم می‌آورد.
این پژوهش در قالب پروژه کارشناسی ارشد به راهنمائی “دکتر محمدرضا بابائی” عضو هیات علمی دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر انجام شده است.
