طرح ها، نقوش و رنگ های مورد تقاضای بازار های فرش ایران (بخش سوم )

سوئیس
کشور سوئیس علیرغم کوچکی و جمعیت کم همواره از پنج کشور بزرگ واردکننده فرش دستباف در سطح جهان بوده است:
بالاترین مصرف سرانه فرش دستباف متعلق به مردم کشور سوئیس می باشد به طوریکه تقریباً تمامی مردم این کشور از دارندگان و خریداران فرش دستباف می باشند و همواره این موضوع از روند صعودی برخوردار بوده است. رونق تجارت فرش دستباف در این کشور را باید مدیون فعالیت تجار ایرانی بدانیم که در طول قرن بیستم در بنادری همچون زوریخ و ایمبراخ به تجارت فرش ایرانی پرداختند. کشورهای ایران و هندوستان و پاکستان و افغانستان و ترکیه و چین و مراکش و تونس و نپال و مصر از جمله کشورهایی هستند که به سوئیس فرش صادر می کنند. استفاده ازقیمت و استراتژی بازاریابی هزینه ای توسط کشورهای رقیب بالاخص چین و هندوستان و پاکستان باعث گردیده است که سهم ایران در بازار این کشور از دهه هشتاد تاکنون روند نزولی داشته باشد. همواره فرش ایرانی گرانترین قالیها در این کشور بوده، به طوریکه در سال ۱۹۸۱ در حالیکه از نظر مقداری سهم ایران در این کشور ۶/۹% بوده از نظرارزش معادل ۶/۲۸% بازار این کشور را به خود اختصاص داده است به هر حال سه کشور ایران و هندوستان و پاکستان همواره تامین کننده بیش از ۶۰% قالی مورد نیاز بازار سوئیس بوده اند. سهم این کشور از فرش ایران در سال ۱۳۸۴ از نظر وزنی معادل ۳/۳% و از نظر ارزش معادل ۳.۸% و در ۸ اول سال جاری از نظر وزنی ۳.۶% و از نظر ارزش ۳.۸%می باشد. این موضوع نشانگر عرضه فرشهای تجاری و متوسط به بازار این کشور می باشد. بنابراین صادرکنندگان فرش به سوئیس باید قیمت تمام شده فرش عرضه شده را قویاً مد نظر قرار دهند. مهمترین نکات مورد توجه بازار فرش دستباف در این کشور به شرح زیر می باشد:

الف) رنگبندی: بازار فرش دستباف سوئیس ببیشتر به رنگهای مرده، آرام و ملایم و بالاخص به رنگهای کهنه طبیعی علاقمند است رنگهایی همچون پوست پیازی و کرم و سورمه ای مورد توجه مردم این کشور می باشد.

ب) طرح: طرح های خلوت و گل درشت نائین، گبه فارس، طرح ها و نقوش اصفهان، تبریز، طرح ماهی درهم بیرجند و لچک ترنج و افشان مشهد و بالاخره انواع فرش های کهنه و قدیمی مورد تقاضای بازار این کشور می باشد.

ج) ابعاد: ابعاد متوسط همچون پرده ای ،۵/۲*۲ ، ۲*۲ ، ۲.۱۰*۷۰/۱ و بندرت ۹ متری مورد نیاز این بازار می باشد.

د) مواد اولیه: استفاده از پشم گوسفندان ایرانی بالاخص نژاد قشقایی و بلوچ و کرمانشاهی و سایر نژادهای مشابه و رنگهای طبیعی باعث موفقیت در این بازار است.

ه) بافت: اگر چه اهل تشخیص می باشند ولی عمدتاً خواهان فرش با قیمت مناسب بوده و بیشتر رنگبندی برایشان مهم است ولی در موردفرش های قدیمی به ریزبافت بودن آن توجه دارند.درمورد گلیم و سوزنی خواهان جنس اعلا می باشند.

آمریکا

در دهه های اخیرآمریکا از نظر وزنی و ارزشی دومین کشور واردکننده فرش دستباف بوده و در دو سه سال اخیر این کشور به بزرگترین مصرف کننده فرش دستباف تبدیل گردیده است. درآمد سرانه بالا، موقعیت اقلیمی، سبک معماری جدید و بالاخص استفاده از سرامیک و …در معماری و جمعیت بالای این کشور و تنوع سلایق باعث گردیده است روند مصرف فرش دستباف در بازار فرش ایالات متحده آمریکا از سال ۱۹۷۵ تاکنون به صورت مستمر افزایش داشته باشد. در حالیکه در سال ۱۹۸۰ قریب به ده درصد فرش های تولیدی کشورهای تولیدکننده فرش در این بازار این کشور به فروش می رسید، هم اکنون نزدیک به ۴۰% فرش دستباف هند و ۴۰-۵۰% فرش پاکستان و ۳۵% فرش نپال و ۶۰-۷۰% فرش چین و ۳۵-۴۰% فرش ترکیه و بالاخره ۲۰-۲۵% فرش ایران به این کشور صادر می گردد.قبل از تحریم اقتصادی ایران توسط دولت آمریکا هفت کشوربزرگ صادرکننده فرش به امریکا کشور های هند و چین و پاکستان و ایران و رومانی و ترکیه بوده اند. واردات فرش به کشور آمریکا به صورت مستقیم از کشورهای تولیدکننده فرش یا به صورت غیر مستقیم از آلمان و فرانسه و کانادا انجام شده و می شود. ایران در گذشته نه چندان دور (سال ۱۹۷۵) از نظر ارزشی بالغ بر ۵/۴۲% بازار فرش این کشور را در اختیار داشت ولی مجموعه از عوامل فرش باعث گردیده که بالاخص در طول مدت تحریم اقتصادی ایران بازار فرش آمریکا در انحصار چین و هند و پاکستان قرار گیرد. بعد از شکستن تحریم واردات برخی کالاهای ایرانی مجدداً رفته رفته فرش ایرانی جایگاه گذشته خود را در بازار آمریکا احیا می کند اگر چه از روند مطلوبی برخوردار نبوده ولی در هشت ماهه اول سال جاری این کشور بزرگترین واردکننده فرش ایرانی بوده ، از نظر مقداری ۵/۲۷% و از نظر قیمتی ۲۳% فرش ایران را به خود اختصاص داده است. موضوع مهم در بازار فرش این کشور که می بایست مد نظر داشت اولاً این کشور مهمترین مرکز فروش فرشهای تجاری است و تقریباً تمامی طرح ها و نقوش به لحاظ تنوع سلایق در این بازار بفروش می رسد منتهی برای بدست گرفتن بازار فرش آمریکا یا حداقل احیای مهم ۴۴% درصدی فرش ایران در گذشته به قول جناب آقای دکتر سبحه باید توجه خاصی به بخشی از آن یکصد نفر (خبرگان و — و دکوراتور ها) انجام گیرد. ثانیاً با توجه به جایگاه ویژه صادرکنندگان ایرانی در این کشور می بایست از نفوذ آنان در توسعه بازار فرش دستباف ایران استفاده شود.
توجه عزیزان صادرکنندگان و تولیدکنندگان فرش که این کشور را به عنوان بازار هدف خود انتخاب می نمایند به اعم سلایق و نیازهای مردم آن به شرح زیر جلب می نمایم:
الف) رنگبندی: متنوع نمودن رنگها و تبعیت آنها از رنگ رومبلی و پرده و به طورکلی دکوراسیون خانه، بالاخص کاربرد رنگهایی همانند شکلاتی ، قهوه ای کمرنگ ، سبز کمرنگ ، طلایی ، عاجی، نخودی ، طوسی، نقره ای ، کرم و در مجموع رنگهای روشن را به رنگ های تیره ترجیح می دهند.
ب) طرح: بازار فعلی آمریکا عمدتاً طرح های خلوت و کم کار افشان و سراسر و عشایری و شاه عباسی گل درشت را می پسندند. با حفظ اصل خلوتی و کم کاری طرح ها و نقوش هریس ومشک آباد و انواع گبه فارسی و قم و نایین و اصفهان و بیجار و هراتی و افشان خراسان در این بازار از جایگاه خاصی برخوردارند.
ج) ابعاد: اندازه های کوچک و متوسط و بزرگ تا ۴۰ متر مربعی مود نیاز این بازار می باشد ولی تلاش گردد اندازه های بزرگتر از ۹ متر مربع حتماً با اخذ سفارش قبلی تولید گردد بازار آمریکا به لحاظ مهاجرین متنوعی که از اقوام مختلف دارد تمامی اندازه ها منجمله ذرع و نیم و قالیچه و پرده ای و ۲*۳ متری و در مواردی ۳*۴ متری و در مواردی ۴*۶ متری و ۵*۸ متری را نیاز دارد.
د) مواد اولیه: استفاده از پشم ایرانی از نژاد های مختلف گوسفندان ایرانی به تناسب رجشمار و ظرافت فرش و ابریشم مرغوب و بالاخره رنگ های طبیعی یا رنگ های کرومی و متال از مواد رنگزای شیمیایی برای این بازار توصیه می گردد.
ه) بافت: در این مورد نیز تنوعی از سلایق در این بازار وجود دارد. به بافته های سنتی و بومی اهمیت خاصی می دهند. ضخامت فرش برایشان مهم است. نسل میانسال و پیر بیشتر طرفدار فرشهای با رجشمار بالا و اصیل و نسل جدید عمدتاً به بافت کمتر اهمیت داده و رنگبندی و قیمت فرش برایشان مهم است.
ختم کلام اینکه تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی می‌بایست با اتخاذ استراتژی مناسب بازار فرش های تجاری و نفیس این کشور را در اختیار گیرند.

بخش اول

بخش دوم

بخش چهارم

بخش پنجم