طرح ها، نقوش و رنگ های مورد تقاضای بازار های فرش ایران ( بخش چهارم )
انگلیس
کشور انگلستان و بالاخص شهر لندن در گذشته ای نه چندان دور در رابطه با فرش دستباف نقش کشور آلمان و بندر هامبورگ را داشته و مجموعه ای از نفیس ترین فرشهای جهان در این بازار عرضه می شده. بسیاری از کشورهایی که امروزه از هامبورگ فرش تهیه می نمایند زمانی به لندن رفته و از این شهر قالی به کشورهای اروپایی ارسال می گردید. اما در سالهای اخیر با عنایت به موضوع فوق و مسائل جمعیتی بازار فرش انگلیس راکد شده است. در سال ۱۹۹۹ معادل ۱۵۰۵۹۱۱ متر از شش کشور مهم تولیدکننده فرش به این کشور صادر گردیده است که سهم ایران ۲۸۱۱۰۱ متر مربع ، هندوستان ۲۷۴۲۷۶ متر مربع ، نپال ۳۰۰۹۶ مترمربع ، پاکستان ۱۴۸۴۵۵ مترمربع ، چین ۲۷۵۹۹۵ مترمربع ، ترکیه ۲۸۲۹۰۹ مترمربع و مابقی آن مربوط به سایر کشورها بوده است. در دهه های ۶۰ لغایت ۸۰ میلادی بالغ بر ۸۰% فرش وارد شده به این کشور مجدداً صادر می گردیده است ولی از دهه ۸۰ صادرات مجدد فرش از این کشور بسیار کمرنگ گردیده است و در سالهای اخیر کشورهایی که از تورم کمتری برخوردار بوده یا به هر دلیلی توانسته اند قیمت تمام شده کمتری برای تولید داشته باشد در بازار این کشور از موفقیت بسیار خوبی برخوردار بوده اند .چین و پاکستان و هندوستان از اینگونه کشورها می باشند. در سالهای (۵-۲۰۰۴) کشور انگلیس جایگاه فروش ۴% فرشهای ترکیه و ۵/۲% فرش تولیدی نپال و ۵% فرش پاکستان و ۷% فرش چین بود که نشانگر مهم بودن قیمت برای مردم این کشور است. در سال ۱۳۸۴ از نظر وزنی۲.۴ درصد و از نظر ارزشی معادل ۸/۱% و در هشت ماهه سال جاری از نظر وزنی ۳% و از نظر ارزشی ۴/۲% فرش کشورمان به این کشور صادر گردیده که مقایسه نسبتهای وزنی و ارزشی نشان می دهد که این بازار بیشتر مناسب فرشهای تجاری با قیمت مناسب می باشد. در قیاس ساده تر فرشهای ایرانی که در سال ۱۳۸۴ به بازار این کشور صادر شده اند از نظر وزنی معادل ژاپن ولی از نظر ارزشی یک سوم آن بوده اند.
علی هذا توجه عزیزان تولیدکننده فرش جهت بازار انگلیس را به اعم نکاتی که می بایست رعایت نمایند به شرح زیر جلب می نمایم:
الف) رنگبندی: مشابه بازار آمریکا از نظر رنگبندی تابع مد روز هستند و دوست دارند رنگ قالی آنها با رنگ رومبلی ،پرده و رنگ ساختمان خوانایی داشته باشد. خریداران خاص و آشنا به فرش رنگهای طبیعی و آرام را می پسندند.
ب) طرح: طرح های اصیل قشقایی و کردستان بالاخص بیجار و گلفرنگ و بلوچ و اصفهان و قم و تبریز و زیرخاکی کاشمر و افشان مشهد و همدان و بالاخص طرحهای خلوت شیرازی را دوست دارند.
ج) ابعاد: فرشهای کوچک پارچه و متوسط شامل قالیچه و کناره و پرده ای و ۲*۳ متری و ۵/۲*۲ متری و ۷/۲*۱/۳ و به مقدار کم ۴*۳ متری و ۳*۳ متری و ۵/۳*۵/۲ متری مورد تقاضا می باشد.
د) مواد اولیه: تلفیقی از پشمهای مختلف ایرانی بگونه ای که قیمت تمام شده مناسب باشد و در عین حال از حداقل کیفیت لازم برخوردار باشد برای بافت فرش های تجاری باب این بازار کفایت می نماید بیشترین تمرکز تولیدکنندگان در زمینه چیدن رنگها باشد را تصاحب و البته تولید و عرضه فرش های ارزان قیمت وپست از طرف تولیدکنندگان ایرانی ضمن آنکه به نام قالی ایران ضربه میزند انتظارات بافندگان ایرانی را (به لحاظ لزوم تامین زندگی آبرومندانه برای آنان) فراهم نمی نماید.
ه) بافت: در بازار انگلیس قیمت فرش نقش بسیار عمده ای را ایفا می نماید ولی برای مصرف کنندگان خاص رجشمار بالا و براق بودن موضوع مهمی محسوب می گردد و برای فرشهای عتیقه نیز مشتریان زیادی در این کشور وجود دارد.
ایتالیا
ایتالیا همواره یکی از سه کشور مهم واردکننده فرش دستباف از ایران بوده است. این کشور در سال ۱۹۸۱ معادل ۷۳۷۰۰۰ مترمربع به ارزش ۵۸۰۹۵ هزار دلار از کشورهای مختلف واردات فرش دستباف داشته که بالغ بر ۵۰% آن از کشورهای پاکستان و ایران و مابقی به تریتب از کشورهای هندوستان و ترکیه و چین و افغانستان بوده است. در سال ۱۹۹۹ میزان واردات فرش به ایتالیا بالغ بر ۲۳۸۲۶۰۷ مترمربع(معادل تقریباً ۱۰% بازار جهانی فرش و ۱۴% بازار فرش اروپا) بوده که قریب به ۱۴۶۲۳۸۶ مترمربع از ایران و مابقی از کشورهای چین و پاکستان و هندوستان و ترکیه و … تامین و این کشورها در ردیف های بعدی قرار داشتند. این کشور در سال ۱۳۸۴ از نظر وزنی ۱/۹% در بین خریداران فرش ایران درتبه سوم پس از آلمان و آمریکا و از نظر ارزشی با ۶/۸% پس از آلمان و آمریکا و امارات متحده عربی در ردیف چهارم قرار گرفته است.فی الواقع ارزش وزنی فرشهای صادره نزدیک به چهار برابر فرشهای صادره به امارات متحده است اما از نظر ارزشی امارات متحده عربی در رتبه بالاتر از ایتالیا قرار گرفته است. در هشت ماهه اول سال ۸۵ سهم این کشور از صادرات فرش ایرانی به صورت وزنی معادل ۵/۱% و از نظر ارزشی معادل ۴/۹% بوده است و این بدین معنی است که بازار فرش این کشور نیز عمدتاً خواهان فرشهای تجاری است. در رابطه با بازار ایتالیا باید به این نکته توجه داشت که در بین کشورهای اروپایی از نظر سیاسی در حال حاضر ایتالیا مهمترین مناسبات را با کشورمان داراست لذا باید از این مناسبات سیاسی خوب در جهت توسعه صادرات فرش استفاده کرد.
قالیهایی که با هدف فروش در بازار ایتالیا بافته می شود باید دارای ویژگی های ذیل باشد:
الف) رنگبندی: مردم قسمت های شمالی این کشور عمدتاً طرفدار رنگهای تیره همانند سورمه ای و لاکی و شتری و… می باشند و در شهر های جنوبی از رنگهای زنده و شاد همانند کرم و صورتی و طلایی و سبز شفاف و …را می پسندند.
ب) طرح: بر خلاف بسیاری از کشورها هنوز هم طرح های شلوغ و پر در این کشور بالاخص در مناطق شمالی طرفداران زیادی دارد. طرح های خلوت درمناطق جنوبی بیشترطرفدار دارد. به فرشهای عشایری تمامی مناطق ایران و همچنین طرح های اصیل کاشان و نائین و اصفهان و تمامی مناطق ایران علاقه مند هستند.
ج) ابعاد: فرشهای کوچک پارچه ومتوسط بالاخص ابعاد پرده ای و ۶ متری مورد توجه این بازار می باشد.
د) بافت: خریداران فرش در این کشور به دو گروه طبقه بندی می شوند گروه خریداران خاص که عمدتاً طرفدار فرش عتیقه می باشند این فرشها باید علاوه بر طرح و رنگ باید دارای مواد اولیه مرغوب و بافت ویژه ای باشند. بخش قابل توجه و عمده مشتریان ایتالیا نیز کسانی هستند که عمدتاً رنگبندی فرش و تناسب آن با دکوراسیون و مناسب بودن قیمت را مد نظر قرار می دهند.
