مختصری در مورد پلی پروپیلن

پلی پروپیلن (PP) ماده ای سبک است با جرم مخصوص کمتر از آب و از پلیمر شدن گاز پروپیلن به دست می آید. پلی پروپیلن در برابر رطوبت، روغنها و حلالهای معمولی مقاوم است و در دمای حدود ۱۷۰ درجه سانتی گراد ذوب میشود. پلی پروپیلن برای ساخت الیافی به همین نام، پارچه، طناب، قایق، ورقه های بسته بندی، چمدان سازی، برخی وسایل پزشکی که نیاز به گندزدایی دارند و غیره به کار میرود. در سال ۱۳۳۷ شمسی بازار آن در امریکا باز شد؛ در سالهای بعد نیز، تولید آن به سرعت افزایش یافت.

مواد اولیه ساخت پلی پروپیلن، دو عنصر کربن و هیدروژن است. این عناصر در طبیعت به وفور یافت می شوند اما تبدیل هیدروژن و کربن به پلی پروپیلن به طور مستقیم در سطح وسیع عملی نشده است.

صنایع نفت و پتروشیمی پس از سالها کوشش مستمر موفق شدند که گاز پروپان و مشتقات آن را از فرایندهای متفاوت کراکینگ، تسویه و تصفیه و با قیمت مناسب تولید و برای تولید پلی پروپلن در یک صنعت جدید استفاده کنند. کراکینگ، فرایند حرارت دهی به نفت خام است که در دماهای متفاوت، همراه یا بدون مواد دیگر انجام میشود و حاصل آن، بسیاری از مشتقات نفت مانند سوختها و گازهای مختلف دیگر و از جمله پروپیلن است.

مشخصات شیمیایی پروپیلن

از نظر شیمی آلی پروپان به پروپیلن بسیار نزدیک است. در خانواده الکنها پروپان (C3H8) سومین عضو است و بعد از متان (CH4) و اتان (C2H6) قرار دارد. فرمول گسترده و شکل فضایی آن در شکل ۱-۱ نشان داده شده است. این ماده در دمای معمولی گاز است؛ در دمای ۱۸۷- درجه سانتی گراد جامد می شود؛ دمای جوش پروپان ۴۲- درجه سانتی گراد است ودر این دما به گاز تبدیل میشود.

دومین عضو خانواده الکینها بعد از اتیلن (C2 H4) پروپن یا پروپیلن (C3 H6) است. این ماده که در شرایط معمولی گاز است، در دمای ۱۸۵- درجه سانتی گراد ذوت میشود. فرمول گسترده پروپیلن یا پروپن در شکل ۱-۱ نشان داده شده است.

در فرمول شیمیایی پروپن یک پیوند دوگانه وجود دارد. این پیوند دوگانه مشخصه الکینهاست و چون در واکنشهای شیمیایی با مواد از پیوند دیگر سبقت میگیرد به آن “گروه عاملی” گفته میشود. اگر پروپن به طور اضافی با هیدروژن ترکیب شود پروپان به دست می آید و اگر با آب ترکیب شود، ایزوپروپیل الکل حاصل می شود. شکل ۱-۲ برخی واکنشهای پروپیلن را با مواد دیگر نشان میدهد.

در حقیقت پروپیلن، مونومر پلی پروپیلن است که با هم ترکیب می شوند و یک مولکول بسیار بزرگ با چندین صد یا هزار مونومر را میسازند. مولکولهای پلی پروپیلن بسیار بلندند. از نظر جرم مولکولی یا تعداد مونومرهای به هم پیوند خورده با یکدیگر برابر نیستند، قابل انعطافند و شکلهای فضایی متفاوتی را میتوانند انتخاب کنند.

پلی پروپیلن در دمای معمولی جامد است. برحسب نظم و ترتیبی که مولکولها دارند، خواص متفاوتی از خود نشان میدهند. در شکل ۱-۳ برخی از انواع شکلهای کلی که مولکولهای پلی پروپیلن میتوانند داشته باشند نشان داده شده است.

این شکلها برای نشان دادن برخی ویژگیهای مولکولها رسم میشوند. در شکل ۱-۳ الف چگونگی قرار گرفتن اتمهای کربن نسبت به هم مورد نظر بوده است. در شکلهای ب، ج و د، چگونگی قرار گیری قطعات مولکولهای زنجیری بلند مورد توجه قرار گرفته است.

————————————————————————————

این مطلب را نیز بخوانید
پیشنهاد سردبیر : اشتباهات رایج در شستشوی شلوار جین

————————————————————————————
تحریریه مجله نساجی کهن
ارسال مقالات و ترجمه جهت انتشار در سایت : info@kohanjournal.com