نمایشگاههای استانی
رشد چمشگیر نمایشگاههای استانی فرش دستباف در سالهای اخیر
مینو کفیل
از زمان آغاز ریاست جمهوری آقای روحانی در ۴۷ منطقه جغرافیایی کشور فرش دستباف ثبت ملی شده و از این تعداد ۲۹ منطقه جغرافیایی ثبت جهانی شده است پس به طبع با این رویکرد شاهد نمایشگاههای استانی همانند: اردبیل، اصفهان، قزوین، همدان و دیگر شهرهای کشور بیش از گذشته بودهایم.
با نگاهی کنشگرایانهتر به این رویدادها سوالهای متعددی به ذهن فعالان و دغدغهمندان این صنعت از جمله موارد زیر ایجاد میشود: آیا نمایشگاههای استانی تأثیراتی بر روی بازار استانها خواهد داشته؟ نمایشگاههای استانی تأثیری بر روی بازگشایی بیشتر کارگاههای فرش دستباف دارد یا خیر؟ با چه هدف و رویکردی نمایشگاههای استانی برگزار خواهند شد؟ آیا به صرف اینکه بودجهای برای این کار اختصاص داده شده است تولیدکنندهها از طرف برگزارکنندگان برای حضور در اینگونه رویدادها جذب میشوند آن هم بدون برنامه ریزی قبلی یا نه به صورت هدفمند در این رویدادها حاضر میشوند؟
حال در این نوشتار سعی داریم پاسخی به سوالهای بالا و دغدغههای صنعتگران عزیز بپردازیم.
نمایشگاهها چه استانی و چه کشوری باعث پا به عرصه گذاشتن تولیدکنندگانی میشود که معمولا بازار مشخصی جهت عرضه کالای خود ندارند و بیشتر از اینکه به فکر عرضه مستقیم باشند با خریداران عمده در ارتباط هستند که اتفاقا سود بیشتر نیز نصیب خریداران میشود. اما به واسطه همین نمایشگاههای استانی میتوانند به صورت مستقیم و بدون واسطه کالای خود را به دست مصرف کننده برسانند. درواقع نمایشگاه استانی باعث حذف پدیده واسطه گری و دلالی شده و تولید کنندهها را به سود بیشتری میرساند. از طرفی حذف سیستم دلالی باعث خرید به صرفهتر برای مصرفکنندهها نیز خواهد شد.
از طرف دیگر اجتماع همزمان چند تولیدکننده در کنار هم نیز باعث افزایش رقابت چه در شیوه عرضه کالا و چه در نحوه تولید و استفاده از مواد اولیه مرغوب و درنتیجه ارائه محصول باکیفیت منجر خواهد شد. مقوله رقابتی شدن بازار چه از لحاظ کیفیت کالا و طرح و نقش و چه از لحاظ قیمت بر بازار استانی و سپس بر بازار کشوری تأثیرات مطلوبی را خواهد گذاشت.
باید به این نکته توجه کرد که تنها برگزاری نمایشگاههای استانی نمیتوانند باعث رونق کسب و کار و تأسیس کارگاههای جدید شوند اما این نمایشگاهها میتوانند ابزار مناسبی برای رشد فروش تولیدکنندگان باشند زیرا هرچه فروش بیشتر باشد به تناسب آن تولید افزایش خواهد داشت. اما لازم به یادآوری است که در حال حاضر به علت وجود سیاستهای انقباضی و رکود صنایع تولیدی در ایران نگهداری کارگاههای تولیدی از پیش تأسیس شده نیز مشکلات فراوانی دارند و به طبع آن نمیتوان چشم امید به تأسیس کارگاه های جدید داشت. بلکه باید بیشتر به فکر تقویت کارگاههای فعلی بود.
در سالهای گذشته برای تولیدکنندگان داخلی جهت حضور در نمایشگاه استانی امتیاز و سوپسیتهای خاصی تخصیص داده نشده است که این در نوع خود میتواند مفید باشد. زیرا دیگر هر شرکتی بدون هدف و برنامه و شناخت بازار آن منطقه اقدام به حضور در نمایشگاهی نخواهد کرد. به عبارتی تولیدکننده باید بر اساس کالا و توان خود متراژی را به عنوان غرفه خریداری کند که بتواند کالای خود را به فروش برساند. این مسئله برای کارگاههای تولیدی که در سالهای گذشته با استفاده از سوپسیت دولتی اقدام به حضور در نمایشگاه و فروش کالاهای کم کیفیت خود میکردند دیگر به صرفه نیست. همین مسئله باعث رونق بازار نمایشگاه استانی خواهد بود.