واکاوی مشکلات صادرات فرش چهارمحال و بختیاری

در چهارمحال و بختیاری ۱۰۴(صد و چهار) هزار بافنده بر روی ۵۰(پنجاه) هزار دار قالی فعالیت می کنند و سالانه نزدیک به ۲۰۰(دویست) هزار متر مربع فرش دستبافت در سبک های َیلمه، بختیاری، نایینی و گبه تولید و روانه بازارهای داخلی و خارجی می کنند، اما دستبافته های هنرمندان این استان از طریق تجار و بازرگانان دیگر استان های کشور صادر می شود.

مسئولان چهارمحال و بختیاری تخصصی نبودن گمرک ، کمبود نیروی متخصص و کارشناس ارزیاب فرش و فعال نبودن تجار چهارمحال و بختیاری را از مهم ترین علل کم رونق بودن صادرات قالی این استان از پایانه های صادراتی دیگر استان ها بیان می کنند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری با اشاره به صادرات فرش دستباف این استان از گمرک تهران ، اصفهان و آذربایجان های غربی و شرقی به خارج از کشور می گوید ، چهارمحال و بختیاری با وجود داشتن زیرساخت های لازم برای تخصصی کردن گمرک به دلیل کمبود نیروی متخصص و کارشناس ارزیاب فرش از گمرک اختصاصی فرش دستباف محروم است .

رحمان کرمی افزود: تاکنون حتی یک مترمربع فرش دستباف از گمرک چهارمحال و بختیاری صادر نشده است و همواره فرش های تولیدی این استان از طریق تجار متفرقه به شیوه های مختلف از شهرها و روستاها جمع آوری و بنام تولیدات سایر استان ها صادر می شود.

رئیس سازمان صنعت ، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری فعال نبودن تجار مطرح در زمینه فرش را از دیگر مشکلات فرش این استان می داند و می گوید: ضعف بنیه تعاونی های چهارمحال و بختیاری نسبت به تعاونی های دیگر مناطق کشور باعث شده است که تولیدات فرش این استان به طور مستقیم صادر نشود.

به گفته آقای کرمی در۱۰ ماهه امسال۱۸۰ هزار مترمربع فرش دستباف در چهارمحال و بختیاری تولید شده که ۸۰(هشتاد) درصد آن به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، آمریکا، چین و برخی کشورهای اروپایی صادر شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری هم با بیان این که بسیاری از صنایع دستی این استان از جمله فرش، گلیم،گبه و نمد به صورت چمدانی و به نام استان های دیگر صادر می شود می گوید: نبود صادرکننده مستقیم برای صادرات صنایع دستی و صادر شدن تولیدات هنرمندان از طریق گمرک دیگر استان ها مهم ترین مشکل هنرمندان صنایع دستی چهارمحال و بختیاری
است.

حیدری یکی از فروشندگان فرش دستباف با بیان اینکه بازار فروش فرش در چهارمحال و بختیاری نیاز به سازماندهی دارد، می گوید: بافندگان، بهای کم فرش های تولیدی خود را چند ماه پس از تحویل به تعاونی ها و مراکز فروش، دریافت می کنند.

بهرام پور یکی از تولید کنندگان فرش در چهارمحال و بختیاری هم می گوید: فرش این استان اغلب در استان های دیگر با قیمت خوب به فروش می رسد و به عنوان فرش آن استان ها صادر می شود.

اصالت نقشه، ثبات رنگ و دقت بافت از ویژگی های شاخص فرش دستباف چهارمحال و بختیاری است.

رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری می گوید: فرش بختیاری که با ترکیب رنگ های طبیعی بر گرفته از گیاهان و برگ گل های لاله و شقایق تهیه می ‌شود از جمله فرش هایی است که از ثبات رنگ و دوام بالایی برخوردار است.

علیرضا شیخی افزود: با وجود گسترش مواد اولیه شیمیایی در صنعت رنگرزی کشور، قالی بافان منطقه چالشتر در شهرستان شهرکرد که بهترین فرش دستباف کشور را تولید می کنند از پوست انار، زاغ، پوست گردو، جوهرلیمو و انواع گیاهان کوهی برای رنگ آمیزی خامه قالی استفاده می کنند.

وی می گوید: صنعت قالی بافی در چالشتر مربوط به قرن نهم هجری است که این قدمت طولانی سبب به وجود آمدن بیش از ۶۰(شصت) نوع نقشه به دست هنرمندان و استادان متعدد و ایجاد طرح ها و نقشه های مختلف از جمله نقشه های خشتی، لچک ترنج، گل مینا، سرو و کاج، بی بی باف، گل افشان و قاب سماوری شده است.

رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری می گوید: در حال حاضر حدود ۳۰ کارگاه رسمی و غیر رسمی رنگرزی خامه قالی با استفاده از رنگ های طبیعی در شهرهای شهرکرد و بروجن فعال است که این کارگاه ها نقش مهمی در تهیه مواد اولیه با کیفیت در تولید فرش بختیاری دارند.

مدیر گمرک چهارمحال و بختیار هم با اشاره به محدودیت مکانی گمرک استان برای تخلیه و بارگیری فرش می گوید: با فراهم شدن زیرساخت های منطقه ویژه اقتصادی استان که از مصوبات سفر هیأت دولت به چهارمحال و بختیاری و در حال آماده سازی است، شرایط برای راه اندازی پایانه صادراتی فرش فراهم خواهد شد.

آقای خبیر افزود: فرش چهارمحال و بختیاری از طریق گمرک استان اصفهان و فرودگاه امام خمینی (ره) صادر می شود و در صورت فراهم شدن کارگاه های خاص بمنظور صدور شناسنامه و درج تمامی مشخصات فنی فرش شامل گره ، رنگ ، مواد ، پود، تعداد رج ، طرح و نقش گمرک چهارمحال و بختیاری آمادگی کامل برای دریافت مجوز به منظور صادرات فرش از استان را دارد.

مدیر گمرک چهارمحال و بختیاری یکی دیگر از چالش های صادرات فرش را نبود صادر کننده در این استان بیان می کند و می گوید: گمرک استان آمادگی لازم را برای همکاری با تجار و بازرگانان فرش که سازمان صنعت ، معدن و تجارت استان معرفی کند ، دارد.

اما رئیس اداره فرش سازمان صنعت ، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری می گوید: در کمیته فرش که اوایل امسال با حضور رئیس مرکز ملی فرش ایران و استاندار چهارمحال و بختیاری تشکیل شد مقرر گردید گمرک استان گزارشی در خصوص موانع و کاستی های تشکیل گمرک ویژه فرش دستباف ارائه دهد که تاکنون در این زمینه اقدامی صورت نگرفته است.

او با اشاره باینکه چهارمحال و بختیاری کارشناس ارزیاب و با تجربه کاری در زمینه ایجاد گمرک فرش دارد افزود : اداره صنعت معدن و تجارت آمادگی کامل برای برگزاری دوره های آموزشی با حضور کارشناسان مرکز ملی فرش برای آموزش کارشناس ارزیاب در استان را دارد.

شیخی می گوید : در چهارمحال و بختیاری صادر کننده فرش وجود ندارد و استان ما تنها به عنوان واسطه ، فرش های تولیدی را از طریق صادرکنندگان دیگر استان ها به خارج صادر می کنند.

منبع: کارپتور