پیش‌فروش ۳ میلیون سکه ، قیمتها را کاهش نداد
آغاز واگذاری ۲/۲ میلیون سکه به ثبت‌نام کنندگان با هدف کنترل بازار، در حالی آغاز شده که تجربه نشان داده عرضه سکه تاثیر چندانی بر قیمت آن ندارد و بازیگر اصلی این بازار و تعیین کننده قیمت، نرخ ارز است.
هفته پیش عرضه ۲/۲ میلیون سکه در مرحله دوم عرضه سکه‌های پیش‌فروش شده آغاز شد. در ابتدا این تصور به وجود می‌آید که با عرضه این میزان سکه، قیمتها کاهش خواهد یافت، اما شواهد واقعیت دیگری را نشان می‌دهد.
بانک مرکزی بیش از ۳ میلیون سکه در مرحله اول واگذار کرد، اما روند قیمتی نشان داد بازار در بلند مدت تحت تاثیر این سکه ها قرار نمی‌گیرد و بازیگر اصلی بازار و مولفه تعیین‌کننده قیمت سکه، نرخ ارز است.
در هر زمان که قیمت سکه افزایش یافته علت اصلی، قیمت ارز یا در مواقعی اونس جهانی بوده است، بنابراین هر چقدر سکه به بازار تزریق شود و یا به قول رئیس کل بانک مرکزی در همه چهارراه‌ها هم سکه به فروش برسد، باز هم قیمت سکه کاهش نخواهد یافت.
اثبات یک ادعا
برای اثبات این ادعا کمی باید روند قیمتها را بررسی کرد. پیش از آنکه نرخ سود بانکی افزایش یابد قیمت سکه طرح جدید تا حدود یک میلیون تومان رسیده بود، اما پس از افزایش نرخ سود بانکی تا ۲۰ درصد یک دفعه قیمت آن تا ۲۰۰ هزار تومان افت کرد. با گذشت زمان نرخ سکه روند نزولی طی کرد و تا ۷۰۰ هزار تومان معامله می‌شد.
در این میان کاهش قیمت اونس جهانی تاثیر زیادی بر قیمت سکه داشت. در این زمانها بود که بانک مرکزی واگذاری ۱/۴ میلیون سکه پیش فروش شده را آغاز کرد. با عرضه این سکه‌ها از ۲۹ فروردین بتدریج قیمت سکه به کمتر از ۶۰۰ هزار تومان رسید. این اتفاق در شرایطی رخ داد که قیمت ارز حدود ۱۶۰۰ تومان بود.
در همان زمان وقتی چند تومان قیمت دلار افزایش می‌یافت نرخ سکه هم متناسب با آن رشد می‌کرد. به عنوان مثال در روز ۱۰ اردیبهشت با افزایش دلار به ۱۷۲۶ تومان، قیمت سکه به ۶۷۳ هزار تومان رسید.
۱۰ روز بعد یعنی در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ماه دلار ۱۶۵۴ تومان و اونس ۱۵۹۴ دلار رسید که در پی آن قیمت سکه هم به ۶۳۹ هزار تومان کاهش یافت. یعنی با کاهش قیمت دلار و اونس، سکه هم کاهش یافت.
از سوی دیگر در روز ۳۰ اردیبهشت قیمت دلار به ۱۷۰۲ تومان افزایش یافت که به رشد قیمت سکه به ۶۶۲ هزار تومان منجر شد؛ در حالی که قیمت اونس ۱۵۹۳ دلار بود و افزایشی نداشت.
در ۱۰ خرداد فارس گزارش داد اونس با ۲۴ دلار کاهش قیمت به ۹/۱۵۴۸ دلار رسید که این عاملی شد برای اینکه قیمت سکه به رغم افزایش دلار به ۱۷۱۳ تومان در قیمت ۶۵۸ تومان بماند. در ۱۶ خرداد دلار و اونس افزایش داشتند. دلار به ۱۷۶۶ تومان رسید و اونس ۴/۱۶۱۹ دلار رسید و موجب شد سکه به ۶۷۲ هزار تومان افزایش یابد.
در روز ۵ تیر دلار به ۱۸۷۸ تومان رسید که همین موضوع سبب افزایش سکه به ۷۰۰ هزار تومان شد و در روز ۷ تیر سکه ۷۱۴ هزار تومان شد که علت آن افزایش دلار به ۱۹۱۹ تومان بود.
سه روز بعد قیمت دلار باز هم افزایش یافت و به ۱۹۷۲ تومان رسید و سکه را تا قیمت ۷۵۵ هزار تومان افزایش داد.
همه چیز زیر سر دلار
بدین ترتیب عامل اصلی تعیین قیمت در بازار سکه و طلا قیمت ارز است و البته مقداری هم اونس جهانی. افزایش قیمت سکه در روزهای اخیر در حالی است که بیش از ۳ میلیون سکه در سه ماهه اول سال جاری عرضه شده است و طبیعتا باید قیمت کاهش می‌یافت، ولی به دلیل افزایش قیمت دلار این عرضه‌ها هیچ تاثیری بر بازار سکه نداشته است.بنابراین اگر بانک مرکزی باز هم سکه به بازار عرضه کند، تاثیر کوتاه مدت و مقطعی خواهد داشت و در میان مدت و بلند مدت آثار آن در بازار خنثی خواهد شد.
بنابراین به نظر می‌رسد بهتر است بانک مرکزی برای کنترل قیمت سکه به جای عرضه، باید قیمت دلار را کنترل کند. افزایش عرضه سکه در این شرایط سیاستی است که شاید غیر از کمک به فضای سوداگری و محروم کردن تولید از نقدینگی، تاثیر چندان مثبت دیگری نداشته باشد.
