آب‌پاشی خیابان‌ها برای محو ریزگردها در آسمان!
معاون عمرانی استانداری تهران در تازه‌ترین راهکارهای خود برای حل ریزگردهایی که زندگی در ۲۲ استان کشور راسخت کرده ، از خیابان‌ها سخن به میان آورد. «عباس کارگر» مدیرکل دفترامور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور درباره پیشنهاد «محمدرضا محمودی» می‌گوید: «که چه شود؟ پشت بام‌ها را چه کنیم؟ آیا ماشین‌ها را هم باید شست‌وشو دهیم؟»
باز هم آب‌پاشی!
آب پاشی و بارورکردن ابرها از جمله علایق تصمیم گیران درحوزه محیط‌زیست در چند سال اخیر بوده است. «محمدرضا محمودی» معاون عمرانی استانداری تهران هم در تازه‌ترین گفت‌وگوی رسانه‌ای خود رفع ریزگردها از سطح شهر از وظایف اصلی شهرداری دانسته و می‌گوید: «نزدیک ۸۰ درصد از آلودگی هوا با آب پاشی در سطح خیابان از بین می‌رود. راهکار آب پاشی پیش از این هم روی میز دولتی‌ها رفته بود.»
البته برای نخستین بار نیست که راهکار آب پاشی روی میز تصمیم گیری می‌رود. در سال گذشته هم که آلودگی هوا و ریزگردها نفس پایتخت نشین‌ها را گرفت، «محمدجواد محمدی زاده» رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست ۵ فروند هواپیمای سمپاش را برفراز تهران به پرواز درآورد تا ۱۵۰ کیلومتر از ۷۵۰ کیلومتر وسعت پایتخت را آب پاشی کنند. به گفته کارشناسان آشنا با این حوزه، مردم تهران شانس آوردند که حجم آب‌هایی که روی سر آنها ریخته شده بود آنقدر زیاد نبود تا با آلودگی‌ها مخلوط شود و باران اسیدی برای تهرانی‌‌هایی که سالانه ۵ هزار نفر را به خاطر آلودگی‌ها از دست می‌دهند،سوغات بیاورد. البته سال گذشته نیز رسول علی اشرفی پور مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان تهران از طرحی سه ساله به جای طرح ۱۰ ساله سخن به‌میان آورد که معضل آلودگی‌های ناشی از نقص خودروها و عدم کیفیت سوخت خودروها را حل کند.
هرچند محیط‌زیست در زمینه افزایش استاندارد، قوانین خوبی را به تصویب رساند اما بسیاری از کارشناسان حل معضل آلودگی‌ها ناشی از سوخت و تولید خودرو را گسترش مترو می‌دانند اما سازمان حفاظت از محیط‌زیست هرگز با این شبکه برای دریافت سهم دولت همراه نشد! این مسئله به اعتراض مجلسی‌ها از جمله «انوشیروان محسنی بندپی» عضو فراکسیون محیط‌زیست بهارستان هم منجر شد. امروز هم محمودی می‌گوید: «به شهرداری اعلام شده، برای کاهش آلودگی هوا و ریزگردهای معلق، اقدام به آب‌پاشی سطح خیابان‌های شهر کنند که این ابلاغیه هنوز اجرایی نشده‌است.
ریزگردها روزانه در سطح خیابان‌های شهر رسوب می‌کند و هنگام حرکت خودروها ریزگردها در فضای شهر معلق می‌شوند.براساس تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی حدود ۸۰ درصد آلودگی هوا با آب‌پاشی سطح خیابان‌ها رفع می‌شود. شهرداری به وظایف خود عمل نمی‌کند و از به خطر افتادن جان میلیون‌ها شهروند می‌گوید.» «یوسف رشیدی» مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هم می‌گوید: «مگر منشا ریزگردهای‌هوای تهران‌گرد و غبار روی زمین است‌که با آب‌پاشی سطح زمین مشکل حل شود؟» به اعتقاد او به جای پیشنهاداتی مانند آب‌پاشی سطح خیابان‌ها باید منابع ورود ریزگردها را کنترل کرد و مسئولیت این موضوع نیز با شهرداری تهران نیست. به گفته رشیدی برای جلوگیری از آلودگی هوا ناشی از ورود ریزگردها به کشور، انتظار می رود سازمان محیط زیست و وزارت امور خارجه موضوع را پیگیری کنند وخواستاراتخاذ تدابیری به منظور جلوگیری از انتشار ریزگردها از کشورهای همسایه شوند، همین‌طور که بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مجلس از جمله قنبری نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی خواستار رایزنی با نهادهای بین‌المللی چون «راپمی» شده‌اند. رشیدی همچنین می‌گوید: «باید کشورهای همسایه مجاب شوند که نسبت به کنترل منابع انتشار ریزگردها اقدام کنند و این چنین سلامتی و جان مردم ما را با خطر مواجه نسازند.»
از سوی دیگر محمودی درحالی از شست‌وشوی خیابان‌ها برای حل معضل ریزگردها سخن به میان می‌آورد که «علیرضا ارونگی» حل ریزگردها را وظیفه سازمان حفاظت از محیط‌زیست می‌داند. اومی گوید: «محیط‌زیست اعتبار حل این موضوع را دریافت کرده و به سازمان جنگل‌ها اجازه ورود نمی‌دهد.» سازمان حفاظت از محیط‌زیست و سازمان جنگل‌ها یک برنامه ۵ ساله برای حل ریزگردها در عراق تدوین کردند. هرچند بعد‌ها «علی سلاجقه» آب پاکی را روی دست همگان ریخت واعلام کرد در یک دوره ۱۰ ساله هم مسئله ریزگردها حل نمی‌شود. این طر ح پنج ساله تاکنون به سرانجامی نرسیده و عدم همکاری کشور عراق به گله گزاری محمدی‌زاده در چند اجلاس جهانی منجرشده‌است. اما طرحی که محمودی پس از این همه کشمکش داده با واکنش‌های متفاوتی منجر شده‌است. از جمله برخی از کارشناسان می‌گویند اگر واقعا معضل ریزگردها قابل حل است چرا کانون‌های اصلی ریزگردها در کشور عراق را آب پاشی نمی‌کنند تا منشا این ریزگردها از سرچشمه خشک شود؟
آب پاشی آسمان تهران سال گذشته هم چنین بازخوردهایی داشت. طرحی که با گذشت کمتر از چند ساعت از اجرا، با انتقادات تند کارشناسان زیست محیطی روبه رو و از آن به عنوان طرحی غیرکارشناسی و تخیلی‌ذکر‌شد که خاطره آن هنوز هم در ذهن تهرانی‌ها باقی مانده است. مسئولان آن روز هم از مطالعات بسیار زیاد برای این طرح سخن به میان آوردند، هرچند هرگز مشخص نشد که چنین طرحی را چه کسانی به ساختمان سبز پردیسان برده‌اند.
همچنین کارگر مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها می‌گوید: «جلوی آب را باید از سرچشمه گرفت. باید به‌دنبال علت و معلول بود. باید به دنبال بحث کارشناسی بود.» البته او هم خیلی زود سر موضع رئیس سازمان جنگل‌ها می‌رود ومی گوید، «با توجه به مصوبه دولت که مسئولیت دبیرخانه حل ریزگردها را به سازمان جنگل‌ها واگذار کرده، شما باید با سازمان محیط‌زیست گفت‌وگو کنید.» در نهایت هم راضی می‌شود تا به عنوان یک کارشناس گفت‌وگو کند.
او با توجه به سرمایه کارشناسان مرتبط با بیابان زدایی می‌گوید: «کشور ایران در زمینه بیابان زدایی حرف اول را در منطقه می‌زند. سوابق طولانی و کارشناسان قدری که در سازمان جنگل‌ها وجود دارند باعث شد تا سال گذشته کارشناسان این سازمان به کارشناسانی از کشورهای استرالیا، پاکستان، هند، عراق و ترکیه تثبیت بیابان را آموزش دهند.»
او همچنین می‌گوید: «سازمان جنگل‌ها آماده هرگونه همکاری با دبیرخانه ریزگردها و سازمان محیط‌زیست است.» به گفته او ریزگردها با منشا داخلی بسیار کم است و سازمان جنگل‌ها هم از نظر تکنولوژی در سطحی بسیار بالاست و می‌تواند همکاری موثری با سازمان محیط زیست داشته باشد تا این سوال پیش بیاید که چرا دبیرخانه حل ریزگردها به رغم سرمایه کارشناسی به سازمان محیط‌زیست واگذار شده است. سوالی که حتی قنبری نماینده مردم ایلام هم حاضر به پاسخگویی آن نیست.
کارگر هم می‌گوید: «این تصمیم مصوبه دولت است.» از سوی دیگر محمودی هم می‌گوید: «حل ریزگردها به شهرداری واگذار شده است.» تا باز یک سوال دیگر پیش بیاید که اصولا چقدر باید آب روی سطح خیابان‌ها پاشیده شود که در ۲۴ ساعت ریزگردها را مرطوب نگه دارد تا دوباره در فضا معلق نشوند؟ با ریزگردهای روز بعد چکار باید کرد؟ ریزگردها چندین استان را طی می‌کنند تا به تهران برسند. با ریزگردهایی که در سطح جاده‌ها قرار دارند چه‌کار باید کرد؟ چرا در ۱۰ سال گذشته با این روش مردم شهر اهواز و سایر شهرهای استان خوزستان را از این ریزگردهای مرگبار نجات نداده‌ایم؟ آیا دادن این گونه طرح‌ها به بحرانی شدن مشکل نمی‌انجامد؟
