اجرای مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) در صنعت نساجی-ریسندگی

اینکه وظیفه و مسئولیت کنترل کیفیت محصول تولید شده میانی و نهایی در یک سالن تولید توسط یک گروه معدود چندنفری باشد، در قبال تعداد افراد زیادی که در تولید محصولات میانی و نهایی موثر هستند، کاری سخت بهمراه معایب و مشکلات فراوانی است. اگر واحد آزمایشگاه با یک مدیر آزمایشگاه و یک مسئول آزمایشگاه و ۴نیروی شیفتی چرخشی آزمایشگر و ۴ نیروی شیفتی کنترلر خط وظیفه کنترل کیفیت را بر عهده داشته باشند، مجموعا شامل ۱۰ نفر می شوند.

اگر این ۱۰ نفر وظیفه کنترل تمامی اقدامات کیفی پرسنل تولید و فنی و مهندسی صنعتی و انبار و بسته بندی و عدل چین که حدودا ۲۰۰ را در بر می گیرد و این ۲۰۰نفر وظیفه و تعهد و تمایل و توجه ای به مسایل کیفی نداشته باشند، هر یک پرسنل کنترل کیفیت باید کنترل عملکرد ۲۰ نفر را انجام دهد. این نوع کنترل با چالش ها و تعارضات فراوانی می تواند همراه باشد. در سیستم کنترل کیفیت جامع، با درگیر کردن گروه های کاری مختلف و تمامی ۲۰۰ نفر سالن در کنترل و تضمین کیفیت بهره گرفته می شود.

پروسه بهبود و بازسازی سازمان به یک سیستم مدیریت کیفیت فراگیر طی مراحل زیر انجام می شود:

۱- تبیین مسیر و هدف و روش های دستیابی به هدف:

با تعهد مدیریت بر کیفیت و تبیین خط مشی ها، تنظیم برنامه بهبود و اهداف مشخص جهت مشارکت تمامی کارکنان، حذف شعارها و تعیین هدف های تولید و تبیین موانع و روش های دستیابی و اقدامات عملی در تحقق تحولات مورد بررسی قرار می گیرد و با ایجاد ارتباطات کافی، برای جلوگیری از سو برداشت و رفع موانع تلاش می شود. لذا تغییرات لازم در سازمان جهت حذف موانع میان حوزه ای و انجام کنترل های چندحوزه ای و بهبود یافتن مسایل کنترل کیفیت در فرآیند ها و در سراسر حوزه های وظیفه ضروری است. پس از تبیین و اجرا، نیاز به بازخورد گرفتن و اجرای بهبود یافته برنامه های مرحله قبل لازم است تا بصورت یک سیکل متوالی مترقی تکرار شود، لذا سوای برنامه اصلی، برنامه ای جهت تکرار مجدد فرآیند در نظر گرفته می شود.

۲- فرهنگ سازی:

جهت نهادینه کردن رهبری کیفیت در هر یک از کارکنان، باید توجه داشت که کارکنان نه بعلت ترس از تنبیه و نه به شوق تشویق اقدام نمایند، بلکه بخاطر مسئولیتی که بر دوش دارند در جهت تولید کالا و خدمات باکیفیت تلاش می کنند. این تلاش در همه سوطح مدیریتی و اجرایی شامل تحویل کالا، رسیدگی به شکایات مشتریان و حتی شیوه صحبت کردن و رعایت ادب در تلفن زدن نیز مد نظر قرار می گیرد. با دادن اختیار مناسب به کارکنان در بهبود فرآیندها و شناسایی و حل مسئله، کنترل های مکرر حذف و کیفیت نه بخاطر ترس از بازرسی بلکه بصورت فرهنگ خواست عموم کارکنان پذیرفته می شود. بهمین علت باید فلسفه کیفیت بصورت کامل بیان و جاافتاده شود و پرورش یابد. در نتیجه، با تعیین هزینه های اضافی کیفیت و هزینه های تحمیلی بی کیفیتی در کنار درآمدهایی که کیفیت به ارمغان می آورد، شیوه های متمرکز بر قیمت محصول متاثر از میزان کمی تولید و میزان کیفی رضایت مشتری بطور کامل شرح داده می شود.

۳- آموزش

تنظیم روش های افزایش آگاهی کارکنان نهادینه نمودن آموزش و پرورش نیروها و بازآموزی منسجم و غنی باعث آمادگی کارکنان در برخورد با مسائل پیچیده و پویا گردیده و در نهایت بهبود عملکرد در بین مدیران و پرسنل و تلاش جهت تعالی و توسعه را در پی خواهد داشت. باید توجه داشت که آموزش ویژه سرپرستان در مدیریت کیفیت فراگیر، جهت راهنمایی به سایرین و نه کنترل سایرین می باشد.

۴- پیاده سازی

انجام اقدامات برنامه ریزی شده با تلاش جهت بهبود و ارتقای مستمر شیوه کار و فرآیندها با هدف ایجاد ثبات در هدف کیفیت صورت پذیر است که سبب بهبود و ارتقای راه های توسعه تفکر و تعامل کارکنان می گردد که از طریق برنامه ریزی و آموزش محقق می گردد. در پیاده سازی متناسب با شرایط بوجود آمده میدانی، هیچگاه عبارت بسیار خوب به به حد کافی خوب نیست نباید تغییر یابد تا به هدف های برنامه ریزی شده دست یافت.

۵- اندازه گیری و ارزشیابی

کیفیت یک محصول به ۳ روش کلی ارزیابی می شود که شامل مقایسه با استاندارد، رضایت و تامین خواسته های مشتری و خریدار، بررسی و اندازه گیری میزان تامین انتظارات مصرف کنندگان. جهت جلوگیری از ارزیابی های قبلی که نشانگر جامع کیفیت نبودند و جهت حذف سهمیه های کمی جهت جلوگیری از تک بعدی شدن فرآیندهای چندبعدی، تنظیم نوعی اندازه گیری کیفیت برای ارزشیابی و اقدامات اصلاحی لازم می باشد. بدین ترتیب سنجش و محاسبه دقیق و مقایسه با استاندارها صورت می پذیرد.

۶- تشویق و ایجاد انگیزه

جهت تشویق و ارج نهادن، تشکر و قدرادنی و دادن پاداش های مناسب به تمامی پرسنل همکاری کننده، اختصاص یک روز با نام تولید بی نقص در ماه و برپایی شورای کیفیت جهت انتقال اطلاعات مربوط به کیفیت و ایجاد حس غرور در تولید محصول با کیفیت و احساس شان و منزلت بیشتر افراد، از جمله اقداماتی است که توسط مدیر صورت می گیرد.

۷- ارتباط با مشتری

با تبیین سطوح رضایت مشتری و تلاش جهت نقش بستن نیازها و انتظارات مشتری در ذهن همه کارکنان و به مرور پیشی گرفتن از نیاز مشتری محقق می شود تا حسن شهرت سازمان در تبدیل کردن تهدیدها به فرصت ها با حرمت اخلاقی سازمانی در رفتار با مشتریان در مشکلات کیفی و خطاها تحقق یابد. نتنها مصرف کننده محصول، بلکه ارتباط دراز مدت با تامین کننده مواد اولیه جهت درگیر کردن و مشارکت بطور مستقیم می تواند تاثیر بسزایی ایجاد نماید. با دسترسی به اطلاعات و نیاز شرکت، هماهنگ کردن سیستم تولیدکننده مواد اولیه و مصرف کننده محصول با سیستم تولید محقق می گردد.

در این مقاله به بررسی روش مدیریت کیفیت فراگیر پرداخته شد. شایان ذکر است روش های جدید مدیریتی متناسب با ساختار جدید فرهنگی و اجتماعی توسعه پیدا می کند. بعنوان مثال، با افزایش سطح آگاهی عمومی و همچنین افزایش سطح تحصیلات دانشگاهی جامعه، مشارکت عمومی در سطوح مختلف مدیریتی و اجرایی نتنها مثمر ثمر می باشد، بلکه جهت افزایش سطح رضایت و ارزشمندی کارکنان ضروری می باشد. امید است با فراگیری روش های مدیریتی نوین، ثمربخشی پویا و نشاط بیشتر مجموعه های تولیدی حاصل گردد.