احیای صنعت ابریشم ایران؛ توسعه نوغانداری، کاهش واردات و حرکت به‌سوی خودکفایی
صنعت ابریشم ایران در مسیر احیا
صنعت ابریشم ایران بار دیگر در مسیر شکوفایی قرار گرفته است. به گفته مسئولان مرکز توسعه نوغانداری کشور، با برنامه‌ریزی‌های دقیق و سیاست‌های حمایتی، تولید داخلی نخ ابریشم و پیله‌تر در سال‌های اخیر روندی رو به رشد داشته و سهم واردات به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است.
رضا صورتی زنجانی، رئیس مرکز تحقیقات ابریشم، اعلام کرد سالانه حدود ۶۰۰ تن نخ ابریشم برای تأمین نیاز صنعت فرش کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد که نیمی از آن، یعنی حدود ۳۰۰ تن، از تولیدات داخلی تأمین می‌شود. افزایش تقاضا برای پرورش کرم ابریشم و تولید پیله در میان مردم باعث شده اتکا به واردات به‌تدریج کاهش یابد.
عدیل سروی زرگر، رئیس مرکز توسعه نوغانداری، نیز از افزایش سهم تولید داخلی در زنجیره تأمین ابریشم خبر داد و گفت: «میزان اتکای صنعت فرش به پیله‌تر داخلی از ۲۸ درصد در سال‌های گذشته به بیش از ۵۳ درصد رسیده است.» به گفته وی، امسال تاکنون بیش از ۱۸ هزار جعبه تخم نوغان میان خانوارهای نوغاندار توزیع شده که دو برابر مدت مشابه سال گذشته است.
از ابتدای امسال، توزیع تخم نوغان در ۱۵ استان از جمله خراسان رضوی، مازندران، گلستان، اصفهان، بوشهر و کرمان آغاز شده و متناسب با شرایط اقلیمی، استان‌های دیگر نیز تحت پوشش قرار خواهند گرفت.
توسعه زیرساخت‌ها و اصلاح توتستان‌ها
در راستای بهسازی باغات توت و تقویت زنجیره تأمین غذا برای کرم‌های ابریشم، تولید نهال‌های توت اصلاح‌شده نیز در اولویت قرار گرفته است. پیش‌بینی می‌شود امسال حدود یک میلیون و ۱۵۰ هزار اصله نهال از ۲.۳ میلیون قلمه توت کاشته‌شده به بار بنشیند. این نهال‌ها در قالب تفاهم‌نامه‌ای با سازمان منابع طبیعی، در ایستگاه‌های تولید نهال ۱۰ استان کشور از جمله گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی، سمنان و زنجان توزیع شده‌اند.
این طرح در چارچوب برنامه ملی کاشت یک میلیارد درخت و به‌منظور افزایش درآمد، اشتغال‌زایی روستایی و کاهش وابستگی به واردات نخ ابریشم اجرا می‌شود.
حمایت‌های دولت و چشم‌انداز آینده
دولت با ارائه یارانه برای نهال توت اصلاح‌شده، تخم نوغان، نهاده‌های کشاورزی و بیمه نوغانداران تلاش می‌کند تا این صنعت سنتی را به صنعتی پایدار و اقتصادی تبدیل کند. سال گذشته برای هر اصله نهال ۸۰۰ تومان از نوغانداران دریافت شد و مابقی هزینه توسط دولت پرداخت شد.
اکنون حدود ۹ هزار هکتار از ۱۳ هزار هکتار باغات توت کشور به‌صورت نوسازی‌شده با راندمان بالا فعالیت دارند. با توجه به شرایط مساعد اقلیمی و استقبال فزاینده نوغانداران، تولید پاییزه کرم ابریشم نیز آغاز شده است و امکان پرورش دوباره در سال برای بسیاری از استان‌ها فراهم شده است.
با ادامه این روند، ایران می‌تواند در آینده‌ای نه‌چندان دور به یکی از بازیگران کلیدی بازار ابریشم منطقه تبدیل شود و صنعت فرش کشور را از واردات بی‌نیاز سازد.
