ارزش افزوده دو میلیارد دلاری صنعت چرم در جیب خارجی ها

به گزارش خبرنگار مهر، این گفته بسیاری از دست اندرکاران صنعت چرم است که طی روزها گذشته برای شرکت در نمایشگاه بین‌المللی صنعت کیف و کفش، ماشین‌آلات و محصولات چرمی به مشهد سفر کرده بودند.

صنعت چرم این روزها به دلیل واردات بی رویه حال خوبی ندارد، در این راستا گفته شده است در سال ۸۲ تنها در مشهد حدود ۶۵ کارخانه چرم سازی فعال بوده است، اما اکنون این تعداد به ۲۰ کارخانه تقلیل پیدا کرده است.

این درحالی است که تولید محصولات چرمی از دیرباز یکی از صنایع قدیمی و بومی خراسان به شمار رفته و بخشی از فرصت های شغلی استان در این صنعت چرم رقم خورده است.

در سال های اخیر نیز با سرمایه گذاری بخش خصوصی، تعدادی از واحدهای تولیدی این استان به زمره صادرکنندگان مصنوعات چرمی پیوسته و کارنامه  قابل قبولی را در این بخش به ثبت رسانیده اند.

۲ میلیارد دلاری که از جیب می رود

با این حال شواهد می گوید با گسترش واردات محصولات چرمی  بخشی از واحدها ی تولید به خام فروشی روی آورده اند؛ این امر باعث شده تا عملا ارزش افزوده محصولات چرمی نصیب شرکت های خارجی شود.

از سوی دیگر به دلیل نبود رشد و توسعه متوازن این بخش، صنعت چرم با مشکلات عدیده ای گریبانگیر است که مهمترین آنها صادرات “سالامبور” است.

بررسی آمار نشان می دهد که بخش عمده ای از پوست گوسفندی به صورت سالامبور، صادر می شود.

در این باره محمدی یکی ازدست اندرکاران این صنعت در گفتگو با مهر، صادرات سالامبور را یک تراژدی اقتصادی توصیف می کند و می گوید: کشورمان با برنامه ریزی و شناخت ظرفیت ها می تواند برای صادرات یک تا دومیلیارد دلاری مصنوعات چرمی هدف گذاری کند.

وی با بیان این که استان خراسان رضوی و شهرستان مشهد به عنوان یکی از قطب های صنعت چرم سازی کشور محسوب می شود، می افزاید: این صنعت با توجه به رونق دامپروری در این منطقه و هم جواری با کشور افغانستان، ظرفیت بالایی در تبدیل شدن به یکی از صنایع مهم تکمیلی استان و کشور را دارد.

وی با اشاره به تعطیلی بعضی ازواحدهای تولیدی چرم طی هفت سال گذشته تصریح می کند: این در حالی است که صنعت چرم سابقه ۷۰ ساله در ایران و خراسان دارد.

وی ادامه می دهد: در چنین شرایطی شاهد هستیم که بازار ایران، بهشتی برای وارد کننده کالا شده که این امر جز ضربه زدن به صنعت و اشتغال نتیجه دیگری ندارد.

به گفته وی در شهرک صنعتی چرم مشهد، تعدادی کارخانه ناتمام در مرحله ساخت وجود دارد که نشان دهنده وضعیت نامناسب چرم در کشور است.

ظرفیتی که خاک می خورد

صنعت کیف و کفش که ارتباط بسیار نزدیک و تنگاتنگی با چرم و فرآورده های آن دارد، از دیرباز مورد توجه قرار داشته است و این صنایع در استان های تهران، آذربایجان شرقی، خراسان و اصفهان به صورت گسترده حضور داشته و سهم بسزایی در اشتغالزایی ایفا می کند.

با این حال بعضی از مسئولان بر این باورند، صنعت چرم مظلوم مانده است. مدیرکل دفتر نساجی و چرم وزارت صنایع و معادن که چنین دیدگاهی دارد، می گوید: صنعت چرم به عنوان صنعتی بسیار پایدار، منحصر بفرد و بدون جایگزین تاکنون مظلوم مانده است.

مهدی اسلام پناه با اشاره به ضرورت اصلاح الگوی مصرف اظهار می دارد: باید الگوی مصرف را تغییر داد و به سمت بهینه کردن آن گام برداشت و در صنعت کیف کفش و چرم نیز به نوسازی و بازسازی ماشین آلات پرداخت.

وی با تاکید بر نقش بخش خصوصی در این حوزه می افزاید: به طور قطع بخش خصوصی می تواند در رسیدن کشور به دستاوردهای عظیم صنعت کیف و کفش و چرم کمک شایانی به دولت کند.

اسلام پناه دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی را از مهمترین برنامه های دولت عنوان کرده و می گوید: در حال حاضر ۱۰ هزار واحد تولیدی نساجی، چرم و کفش وجود دارد که با ادغام وزارتخانه ها به ۲۰ هزار واحد افزایش خواهد یافت که مدیریت و هماهنگی همه این واحدهای تولیدی نیازمند برنامه های راهبردی است.

۷۰ درصد ظرفیت واحدهای تولیدی بدون استفاده مانده است

دبیر صنایع چرم ایران معتقد است: وضعیت صنایع کیف و کفش در تهران، مشهد و تبریز اسفبار است، زیرا ۷۰ درصد ظرفیت واحدهای تولیدی بدون استفاده مانده است.

جهانگیر مجیدی در گفتگو با مهر می گوید: طبق محاسبات کارشناسی در حال حاضر ۲۴۰ میلیون فوت مربع پوست و چرم در کشور تولید می شود که اگر ظرفیت تولید کفش در ایران ۸۰ میلیون جفت باشد صنعت چرم اگر با تمام توان کارکند باز هم نمی تواند نیاز کشور را تامین کند.

وی می افزاید: با این حجم تولید چرم شاید بتوان نیاز حداقل ۱۵ کارخانه مثل چرم مشهد را که در زمینه پوشاک و محصولات چرمی صاحب نام هستند، تامین کرد.

دبیر صنایع چرم ایران تصریح می کند: برغم اینکه در صادرات پوست گوسفندی، بزی و گاوی باید استانداردهایی رعایت شود اما برخی از صادرکنندگان بدون توجه به این موارد فعالیت می کنند.

خطر رقیب سنتی

این اظهارات در حالی مطرح می شود که گفته می شود، ترکیه با سهم ۹۷ صدم درصد تولیدات دنیا به عنوان خطری برای آینده صنعت کفش و چرم کشور محسوب می شود، چرا که در این بخش طبق آمارهای موجود ایران و ترکیه رقابت تنگاتنگی با یکدیگر دارند از اینرو شرکتهای ترکیه ای در کنار رقیب های سنتی خود در بعضی از کشورهای دیگر مانند ایتالیا و آلمان تلاش می کنند تا با ترغیب تولید کنندگان ایرانی به خام فروشی، ارزش افزوده مناسبی را از این ناحیه به جیب بزنند.

در حال حاضر تولید کفش در دنیا در انحصار ۱۰ کشور قرار دارد که بر این اساس ایران با اختصاص ۱.۲تولید جهان در میان این کشورها در جایگاه نهم قرار دارد و کشورهای چین، هند، برزیل، ویتنام و ایتالیا جایگاه برتر تولید کفش را در دنیا به خود اختصاص داده اند.

صنعت چرم در انتظار تدبیر

از این رو به نظر می رسد مسئولان و متولیان با توجه به ظرفیت های بالای این صنعت بایستی نسبت به تدوین استراتژی مناسب و متناسب با ظرفیت های این بخش اقدام کرده و با ترغیب بخش خصوصی به جلوگیری از خام فروشی زمینه رشد و توسعه صنعت چرم  را به ویژه در خراسان که از دیرباز به دلیل برخورداری از ظرفیت های بالا در صنعت دامداری از قطب های مطرح تولید مصنوعات چرمی بوده است، فراهم سازند.