از چای تا طلا؛ چه کالاهایی بیشترین سهم قاچاق را به خود اختصاص دادهاند؟
رهبر معظم انقلاب در دیدارهای اخیر خود بار دیگر بر ضرورت مقابله جدی با قاچاق سازمانیافته تاکید کردند. حجم کالاهای قاچاقی ورودی به کشور در سال بین ۱۶ تا ۲۰ میلیارد دلار است که طلا و جواهر با ۲.۵ میلیارد دلار بیشترین سهم ارزشی و پس از آن، محصولات نساجی و لوازم خانگی قرار دارند.
ایشان در دیدار با کارگران فرمودند: یک مسئله هم مسئلهی قاچاق است. بنده مکرّر با مسئولین دولتی در دولتهای مختلف راجع به همین مسئلهی واردات که صحبت میکنیم، میگویند اگر ما تعرفهها را خیلی بالا ببریم یا جلوی واردات را بگیریم، همین جنس [بهصورت] قاچاق میآید. به نظر شما این دلیل درستی است؟ خب، جلوی قاچاق را جدّی باید گرفت. ما تا حالا در مبارزهی با قاچاق خیلی جدّی عمل نکردهایم؛ در مبارزهی با قاچاق جدّی عمل کنید.
مراد من از قاچاق، فلان کولهبَرِ ضعیفِ بلوچستانی نیست که میرود آنطرف یک چیزی را برمیدارد روی کول خودش میآورد اینطرف؛ اینها که چیزی نیست، اینها اهمّیّتی ندارد؛ با آنها مبارزه هم نشود اشکالی ندارد. من قاچاقهای سازمانیافتهی بزرگ را میگویم؛ دهها کانتینر یا صدها کانتینر اجناس گوناگون قاچاق وارد کشور بشود؟ خب، باید برویم برخورد کنیم با اینها؛ ما دولتیم، ما قدرت داریم، ما میتوانیم؛ بهطور جدّی با اینها برخورد کنیم.
چند مرتبه که برخورد جدّی بشود، یا جلویش گرفته خواهد شد یا لااقل بسیار کاهش خواهد یافت. قاچاق بلای بزرگی است برای کشور؛ قاچاق از واردات دولتی و گمرکی بسیار بدتر است: اوّلاً سلامت جنس معلوم نیست؛ ثانیاً درآمدی از آن عاید دولت نمیشود؛ ثالثاً همان اِشکال واردات را دارد که کساد کردن بازار تولید داخلی است. اینها آسیبهای کوچکی نیست؛ باید با قاچاق بهطور جدّی مقابله کرد. دستگاه مقابلهی با قاچاق را باید خیلی جدّی گرفت؛ قویترین آدمهایمان را باید بگذاریم برای این کار؛ و میشود؛ عقیدهی بنده این است که میشود؛ یا جلویش گرفته خواهد شد یا اگر بکلّی هم جلوگیری نشود، بخش مهمّیاش کاهش خواهد یافت. این یک مسئلهی بسیار اساسی است. “
تاکیدات رهبری بر مبارزه با قاچاق در حالی است که با توجه به آمار و ارقام اعلامشده درباره قاچاق کالا به کشور، نشان از حجم عظیم آن دارد.
در حالی که واردات رسمی به کشور حدود ۵۰ میلیارد دلار است، رقم قاچاق بین ۱۶ تا ۲۰ میلیارد دلار برآورد میشود. بدین ترتیب، نسبت کالاهای قاچاق ورودی به کشور نسبت به واردات رسمی حدود ۳۰ درصد است.
نگاهی به کالاهای اصلی که به کشور قاچاق میشوند مشخص میکند که کشورمان به جز موبایل و رایانه، امکان تولید سایر اقلام قاچاق را دارد.
برآوردهای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نشان میدهد مهمترین کالاهای قاچاق به کشور به ترتیب عبارتند از: طلا و جواهر، محصولات نساجی، لوازم خانگی، موبایل، اقلام ممنوعه، لوازم آرایشی، رایانه، لوازم یدکی خودرو، سیگار، چای و اسباب بازی. این آمار نشان میدهد که واردات این کالاها که عمده آنها امکان تولید داخل دارند، ضربه کاری به اشتغال داخلی میزند.
بر اساس گزارشهای ستاد مبارزه با قاچاق، حجم کالاهای قاچاقی ورودی به کشور در سال میان ۱۶ تا ۲۰ میلیارد دلار است که طلا و جواهر با ۲.۵ میلیارد دلار بیشترین سهم ارزشی را در اختیار دارد.
پس از آن، محصولات نساجی (پارچه، پوشاک و پتو) با ۲.۳ میلیارد دلار در رتبه دوم و لوازم خانگی با ۲ میلیارد دلار در رتبه سوم کالاهای قاچاق به ایران قرار دارند.
ارزش قاچاق سالانه گوشی تلفن همراه به ایران ۱.۸ میلیارد دلار، اقلام ممنوعه ۱.۵ میلیارد دلار، لوازم آرایشی ۱.۳ میلیارد دلار، رایانه و قطعات آن ۱.۲ میلیارد دلار، لوازم یدکی خودرو ۹۵۰ میلیون دلار، سیگار ۹۲۸ میلیون دلار، چای ۲۷۳ میلیون دلار و اسباب بازی ۴۰ میلیون دلار است.
اگر به طور فرضی تعرفه و حقوق ورودی اقلام قاچاق را دست کم ۱۰ درصد در نظر بگیریم، عدمالنفع دولت از ۲۰ میلیارد دلار قاچاق سالانه، حداقل ۲ میلیارد دلار معادل ۶ هزار میلیارد تومان است. البته این به جز ضرباتی است که قاچاق کالا به تولید داخلی و حوزه اشتغالزایی کشور وارد میکند.