افزایش ۲۰برابری نیاز به نقدینگی
علیرضا حائری*
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که تولیدکنندگان در شرایط کنونی با آن روبه‌رو هستند تامین نقدینگی لازم برای ادامه فعالیت اقتصادی است. تولیدکنندگان پیش از این، به منظور خرید و واردات مواد اولیه تولید، از خطوط اعتباری کوتاه‌مدت و بلندمدت ریفاینانس یا یوزانس (خرید اقساطی) استفاده و تنها ۱۰ درصد از کل ارزش کالا را از طریق سیستم بانکی پرداخت و می‌توانستند پس از تامین مواد اولیه مورد نیاز، تولید کالا و فروش آن، نقدینگی لازم جهت پرداخت مابقی وجه کالای خریداری شده خود را فراهم آورده و در واقع بخش عظیمی از سرمایه در گردش مورد نیاز خود را از طریق همین تسهیلات تامین نمایند.
اما در شرایط فعلی و حذف خطوط اعتباری ریفاینانس و عدم امکان خرید از طریق یوزانس و همچنین ایجاد محدودیت‌های داخلی در سیستم بانکی کشور باید در همان بدو امر ۱۰۰ درصد ارزش کالا را برای فروشنده حواله کنند. با توجه به افزایش ۱۰۰ درصدی که در نرخ ارز به وقوع پیوسته، برای خرید همان ماده اولیه باید تا ۲۰۰ درصد ارزش ریالی سال گذشته آن را از قبل تامین و ارسال کنند و تمامی ریسک ناشی از پیش‌پرداخت را نیز بپذیرند و این یعنی نیاز تولیدکنندگان به نقدینگی نسبت به سال قبل ۲۰ برابر شده است. از طرف دیگر در شرایط فعلی به دلایلی از جمله قفل شدن شبکه بانکی و عدم همکاری آن با بسیاری از بانک‌های بین‌المللی، امکان استفاده از تسهیلات یوزانس و ریفاینانس از میان رفته است. همچنین به علت وجود معوقات بانکی به مبلغ در حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان، نظام بانکی کشوربا کمبود شدید منابع برای ارائه تسهیلات به صنعت روبه‌رو است؛ بنابراین تمامی فشار تامین نقدینگی بر دوش تولیدکنندگان است.
بدون شک در چنین شرایطی محتمل‌ترین گزینه، کاهش حجم خرید مواد اولیه متناسب با نقدینگی موجود است که منجر به کاهش تولید و ظرفیت‌های تولیدی و متعاقب آن افزایش قیمت تمام شده خواهد شد و چنانچه در انتهای زنجیره تولید نیز با مشکلاتی در فروش محصولات روبه‌رو شویم قطعا در برگشت سرمایه جهت تجدید موجودی مواد اولیه با مشکلات جدی روبه‌رو شده و مجبور به خالی کردن صحنه رقابت خواهیم شد.
باید توجه داشت که این امر تنها یکی از مسائل و مشکلات پیش روی صنعتگران کشور در فضای کنونی است و لازم است با اتخاذ تدابیر اجرایی، هرچه زودتر نسبت به مرتفع کردن این مشکلات گامی اساسی برداشت.
*دبیر و عضو هیأت‌مدیره انجمن صنایع نساجی ایران
روزنامه دنیای اقتصاد/ چهارشنبه ۱۵/۶/۹۱
