در دهههای اخیر، صنعت مد و پوشاک به یکی از صنایع پرسود و متنوع در جهان تبدیل شده است. با افزایش نیاز مصرفکنندگان به لباسهای جدید و متنوع، مفهوم “فست مد” به عنوان یک روند تولید و مصرف سریع لباسها به وجود آمده و باعث تغییرات چشمگیری در صنعت مد شده است. این روند سبب افزایش تولید لباسهای جدید، افزایش تعداد مغازههای پوشاک، و تشویق به خریدهای مکرر و بیرویه شده است.
اما این روند همچنین با چالشها و مشکلات محیط زیستی همراه است. یکی از این چالشها، مشکل زبالههای فست مد است. با افزایش تولید لباسها و زنجیره تامین سریع تر، میلیونها تن زباله نساجی هر سال تولید میشود. این زبالهها عمدتاً به دفنگاهها منتقل میشوند و به کشورهایی در آفریقا مانند باماکو، غنا، ساحل عاجو … فرستاده میشوند. این مشکل به شدت به آلودگی محیطزیست و تغییرات اقلیمی منجر می شود.
به همین دلیل، مقاله حاضر به مطالعه این چالشها و به دنبال راهکارهایی برای حل مشکل زبالههای فست مد و افزایش استفاده از منسوجات بازیافتی در صنعت مد میپردازد. این مقاله تأکید دارد که بازیافت منسوجات میتواند به حل مشکل زبالههای فست مد کمک کند، اما برندها نیاز به افزایش تولیدات خود برپایه منسوجات بازیافتی دارند تا این چالشها مدیریت شوند.
در این مقاله، به مطالعه روند بازیافت منسوجات، تأثیر آن بر محیط زیست و اقتصاد، و نیاز به همکاری بین برندها، سرمایهگذاران، تامینکنندگان و دولتها برای رشد صنعت بازیافت نساجی پرداخته میشود. همچنین، اهمیت انگیزهدهی خریداران برای افزایش استفاده از منسوجات بازیافتی به عنوان یک راهکار مهم در مقابله با مشکل زبالههای فست مد مورد بحث قرار میگیرد.
در اوایل سال جاری، خردهفروشی فست مد زارا اولین مجموعه لباسهای زنانه خود را که از ضایعات نساجی پلی پنبهای بازیافتی ساخته شده بود، منتشر کرد. این مجموعه برای فروش در ۱۱ کشور در دسترس است و به لباس های ساخته شده از ضایعات نساجی کمک می کند تا به بازار انبوه برسد.
این مجموعه پس از سرمایه گذاری شرکت مادر زارا ایندیتکس در شرکت بازیافت پارچه Circ به وجود آمد. این مجموعه لباسهای زنانه به دنبال معامله ۱۰۰ میلیون یورویی (۸۷ میلیون پوند) بین ایندیتکس و شرکت بازیافت نساجی فنلاند Infinited Fiber برای ۳۰ درصد از تولید بازیافتی آن است. رقیب مد سریع زارا H&M همچنین قراردادی پنج ساله با شرکت بازیافت پارچه سوئدی Renewcell برای خرید ۹۰۷۲ تن الیاف بازیافتی – معادل ۵۰ میلیون تی شرت منعقد کرده است.
اشتهای فزاینده ای در میان برخی از خرده فروشان مد برای تبدیل لباس های قدیمی به الیاف باکیفیت و سپس به لباس های جدید وجود دارد. اما با وجود اینکه برندهای معروف در حال توسعه خطوط با استفاده از منسوجات بازیافتی هستند، این حرکت هنوز به مقیاس مورد نیاز برای تأثیرگذاری واقعاً جهانی نرسیده است.
به گفته فعالان محیط زیست، تلاش شرکت های مد سریع به ویژه در کشورهای در حال توسعه برای مقابله با نگرش دور ریختن لباسها که اغلب منجر به افزایش کوه زبالههای نساجی جهانی میشود و نتیجه هم ندارد به بازیافت منسوجات روی آوردند و این علاقه به بازیافت در سال های اخیر رشد قابل ملاحظه ای داشته است.
اما در طی این فرایند جمع آوری منسوجات بازیافتی خطاهای زیادی وجود دارد. به عنوان مثال، یک دامن که در یک فروشگاه زنجیرهای لندن تحت عنوان منسوج بازیافتی ثبت شده بود، در یک محل دفن زباله در باماکو، گزارش شده است. این یک مشکل در کل بخش است که لباسهای قدیمی جمعآوری میشوند اما به درستی دور ریخته نمیشوند. تخمین زده می شود که هر هفته ۱۵ میلیون لباس استفاده شده از سرتاسر جهان به غنا ارسال می شود و بسیاری از آنها در محل دفن زباله های این کشور قرار می گیرند. این اغلب به عنوان استعمار زباله شناخته می شود.
صنعت مد سریع برای رفع این مشکل نیاز به دسترسی بیشتر به منسوجات بازیافتی دارد. اما این به معنای داشتن ابزاری برای ردیابی لباس های “دور انداخته شده” برای جمع آوری لباس های مناسب برای بازیافت است. این صنعت همچنین به امکاناتی نیاز دارد که به اندازه کافی بزرگ باشد تا این ضایعات را به مواد جدیدی برای پوشاک در مقیاس مورد نیاز برای پاسخگویی به تقاضای انبوه بازار تبدیل کند.
به دنبال استراتژی اتحادیه اروپا برای منسوجات پایدار و دایرهای ۲۰۲۲، کمیسیون اروپا در حال تهیه پیشنویس قوانین جدید طی پنج سال آینده است تا صنعت مد هزینه پردازش لباسهای دور ریخته شده را بپردازد.
طبق قوانین جدید اتحادیه اروپا، از شرکت ها انتظار می رود که زباله هایی را معادل درصد معینی از تولید خود جمع آوری کنند. در حالی که هنوز مقدار دقیق آن تایید نشده است، کمیسر محیط زیست اروپا Virginijus Sinkevičius گفته است که “قطعا” بیش از ۵ درصد از تولید خواهد بود. ممکن است شرکتها مجبور باشند برای کار جمعآوری زبالههای محلی هزینهای (بر اساس گزارشها معادل ۰.۱۲ یورو برای هر تی شرت) بپردازند.
اما برندهای فست مد یا همون مد سریع باید اطمینان حاصل کنند که این امر فقط مشکل زباله های نساجی را به محل های دفن زباله دیگر کشورها منتقل نمی کند. استراتژی باید اینگونه باشد که توسعه خطوط منسوجات بازیافتی می تواند به لباس های قدیمی جان تازه ای بدهد.
یک پیمان مد امضا شده توسط بیش از ۱۶۰ برند (یک سوم بخش پوشاک و منسوجات از نظر حجم) شرکتها را متعهد میسازد که تا سال ۲۰۲۵، ۲۵ درصد از مواد خام مانند منسوجات که استفاده میکنند تأثیر کمی بر محیط زیست داشته باشند – فیبر بازیافتی یک ماده کم تاثیر در نظر گرفته می شود. برخی از برندها اهداف بلندپروازانه تری را در نظر گرفته اند، از جمله آدیداس که متعهد شده است تا سال ۲۰۲۴ از ۱۰۰ درصد پلاستیک های بازیافتی استفاده کند و مالک زارا ایندیتکس که متعهد شده است تا سال ۲۰۳۰، ۴۰ درصد الیاف خود را از فرآیندهای بازیافت تامین کند.
این ضربالاجلهای قریبالوقوع، بهعلاوه قوانین اتحادیه اروپا، باید به برندها انگیزه دهد تا از الیاف بازیافتی بیشتری استفاده کنند. در حالی که عرضه چنین موادی در حال حاضر محدود است، هجوم استارتآپهای بازیافتی در حال یافتن راههایی برای تبدیل لباسهای قدیمی به الیاف جدیدی هستند که ظاهر و حس مواد بکر را تکرار میکنند.
استارت آپ هایی مانند Spinnova، Renewcell و Infinited Fiber فناوری های بازیافت شیمیایی را برای ایجاد الیاف جدید از لباس های غنی از پنبه توسعه داده اند. و در حالی که جداسازی و بازیافت مواد ارزان قیمت مانند پلی پنبه دشوار است، شرکت هایی مانند Worn Again، Envrnu و Circ نیز با این مشکل مقابله می کنند.
Worn Again قصد دارد یک کارخانه آزمایشی بازیافت جدید در سوئیس بسازد و راه را برای ۴۰ کارخانه دارای مجوز تا سال ۲۰۴۰ هموار کند که قادر به پردازش ۱.۸ میلیون تن زباله نساجی در سال است.
طبق گزارش McKinsey در سال ۲۰۲۲، طبق برخی برآوردها، تا سال ۲۰۳۰ تا ۲۶ درصد از ضایعات نساجی اروپا قابل بازیافت است. این امر ۳.۵ تا ۴.۵ میلیارد یورو تولید اقتصادی برای اتحادیه اروپا ایجاد می کند، ۱۵۰۰۰ شغل جدید ایجاد می کند و ۳.۶ میلیون تن CO2 را ذخیره می کند. اما تنها ۱ درصد از منسوجات در حال حاضر در سطح جهان به لباس های جدید بازیافت می شوند – فناوری بازیافت مورد نیاز برای این تغییر هنوز در مراحل اولیه است.
یکی از چالش ها در افزایش بازیافت منسوجات، فقدان اطلاعات موجود در مورد اتفاقاتی است که برای لباس هایی که دور ریخته می شوند، می آید. به اشتراک گذاری داده ها در مورد حجم، مکان و ترکیب زباله های تولید شده در زنجیره تامین و جمع آوری پس از مصرف به ارزیابی پتانسیل کامل بازیافت پارچه کمک می کند. شرکتهایی مانند Reverse Resources در حال حاضر پایگاههای اطلاعاتی آنلاین درباره زبالههای نساجی را ارائه میکنند – در این مورد برای شبکه جهانی متشکل از ۷۰ بازیافت، ۴۴ حملکننده زباله و ۱۲۸۷ تولیدکننده در ۲۴ کشور.
افزایش بازیافت منسوجات نیازمند یک رویکرد مشارکتی است، همانطور که توسعه فناوری مورد نیاز برای ایجاد منسوجات بازیافتی با کیفیت بالا نیاز دارد. برندها، سرمایهگذاران، تامینکنندگان، بازیافتکنندگان، ارائهدهندگان فناوری و دولتها باید برای یافتن راههایی برای رشد صنعت بازیافت نساجی گرد هم آیند. پروژه اخیر «پنبه جدید» که شامل ۱۲ برند (از جمله گروه H&M و آدیداس)، تولید کنندگان، تامین کنندگان و موسسات تحقیقاتی است اولین گام به سوی افزایش بازیافت پارچه است.
بازیافت منسوجات نیازمند سرمایه گذاری زیادی است. برای رسیدن به نرخ بازیافت ۱۸ تا ۲۶ درصد تا سال ۲۰۳۰، میلیاردها سرمایه زیرساختی برای جمع آوری، دسته بندی و پردازش زباله های نساجی لازم است.
بازیافت نساجی تنها برای برای چند شرکت مطرح مد «پایدار» نیست – این روند بازیافت به سرعت در حال تبدیل شدن به واقعیتی است که هیچ شرکت مد سریع نمی تواند آن را نادیده بگیرد. خریداران باید از برندهای مورد علاقه خود بخواهند که تعهد خود را به بازیافت پارچه فراتر از کمپین های بازاریابی و مجموعه های مد کم حجم نشان دهند.
تبلیغات روی جلد: کاوان شیمی فهرست مطالب شماره 90 مجله نساجی کهن نمایشگاه پیشرفتهترین فناوریهای…
در نمایشگاه Heimtextil 2025، بخش فرش و کفپوش به سطح جدیدی از گسترش و نوآوری…
نویسنده:سیامک عیقرلو آری، تیتر این نوشتار درست نوشته شده است و به درستی آن را…
فناوریهای نوظهور و هوش مصنوعی با وجود همه اثرات مثبت و غیرقابل انکاری که برای…
ایتما آسیا ۲۰۲۴ فرصتی برای نمایش پیشرفتهای چشمگیر صنعت نساجی چین بود، جایی که شرکتهای…
شرکتهای دانشبنیان در ایران به شرکتهایی اطلاق میشود که بر پایه دانش و فناوریهای نوین…