بازی برد-برد ضامن حیات نمایشگاه فرش ماشینی و موکت

نگارش : بهنام قاسمی

نمایشگاه فرش ماشینی، موکت و کفپوش های تهران در روند رو به رشد خود سال ۱۳۹۵  نیز در شهریور ماه و با حضور برترین های این صنعت برگزار می گردد. در رابطه با این نمایشگاه گفتنی های زیادی هست که بخشی از آن را در مجله نساجی کهن و نیز مقالات، نقد ها و بررسی های  متعددی که در مورد این نمایشگاه قبلا منتشر کرده ایم بازگو شده است. اما آنچه مسلم است با بزرگ تر شدن نمایشگاه و در معرض دید قرارگرفتن آن مسائل و مشکلات و نقاط قوت و ضعف جدیدی هم در مورد آن مطرح می شود که قطعا برای ادامه حیات و حفظ روند رو به رشد این رویداد توجه به همه آنها ضروری است.

توجه به نیاز مشتری
نمایشگاه فرش ماشینی، موکت و کفپوش های تهران اساسا دو گروه مخطب اصلی دارد. اول غرفه گذاران که همان شرکت های تولید کننده و تجاری فرش ماشینی، موکت، کفپوش و صنایع وابسته آن هستند و دوم بازدید کنندگان که طیف گسترده ای از تجار و بازرگانان، توزیع کنندگان و خریداران نهایی فرش و کفپوش هستند.
موفقیت نمایشگاه در گرو برآورده کردن نیازهای این دو گروه می باشد که البته کاری بسیار سخت اما قابل تحقق است. سختی کار از اینجاست که هر دو گروه ذکر شده در بالا اهداف بعضا متفاوتی را از حضور در نمایشگاه دنبال می کنند. برخی از غرفه گذاران تنها به دنبال بازاریابی داخلی محصولات خود و به دنبال ملاقات توزیع کنندگان مهم و شرکای تجاری داخلی هستند. عده ای با هدف تک فروشی و بازدید مشتریان نهایی ، عده ای بدون دغدغه فروش و تنها برای نمایش برند خود و عده ای هم تنها به دنبال بازدیدکنندگان و تجار خارجی و تشنه صادرات هستند.

شاید بتوان گفت پاشنه آشیل نمایشگاه در حال حاضر در همین بند آخر یعنی بازدیدکنندگان خارجی نمایشگاه و بخش بین المللی نمایشگاه است که با کمبودهای جدی دست و پنجه نرم می کند و تا به حال نتوانسته انتظارات را برآورده کند. شاید عدم حضورگسترده شرکتهای غرفه گذار خارجی حتی بعد از برجام هم قابل توجیه باشد و بتوانیم بگوئیم هنوز حضور شرکت های خارجی به طور رسمی در بازار ایران با محدودیت هایی روبرو است اما بدون شک در بخش هیات های بازدید کننده خارجی و خریداران منطقه ای فرش باید شاهد افزایش چشمگیری در نمایشگاه امسال باشیم . نکته  اساسی و مهمی که برگزار کنندگان نمایشگاه فرش ماشینی و موکت باید به آن توجه کنند تفاوت ساختاری نمایشگاه فرش ماشینی با نمایشگاه نساجی است. در بخش نساجی ایران در مقام صادرات گسترده قرار ندارد اما فرش ماشینی ایران به طور قابل توجهی نیاز به صادرات دارد. یعنی اولویت اصلی در نمایشگاه فرش ماشینی بازدیدکنندگان و هیات های خریدار خارجی است و این چیزی است که همگان به طور جدی از این نمایشگاه می خواهند. شرکت های فرش ماشینی ما برای توسعه صادرات نیاز به بازارهای خارجی دارند. حضور در نمایشگاه های بین المللی برای شرکت های ایرانی بسیار هزینه بر است. مثلا هزینه  حضور در یک نمایشگاه فرش در آلمان با احتساب همه هزینه های اجاره غرفه ، غرفه سازی ، اجاره تجهیزات ، ارسال بار،  اعزام و اسکان کارمندان شرکت و … به طور متوسط برای  هر متر مربع حداقل ۴۰۰ یورو هزینه خواهد داشت، در حالی که این رقم برای حضور در یک نمایشگاه داخلی با بالاترین سطح از ۱۰۰ یورو برای هر متر مربع فراتر نخواهد رفت. حال فرض کنید اگر بتوانیم درنمایشگاهی مثل نمایشگاه فرش ماشینی تهران ،  بخشی از بازدیدکنندگان حرفه ای و تجار منطقه و حتی جهان که مثلا در نمایشگاه دموتکس حاضر می شوند را شناسایی و به نمایشگاه دعوت کنیم در واقع شرکت های داخلی – به ویژه شرکت های کوچک و متوسط که کالای صادراتی تولید میکنند – را از حضور در نمایشگاه های بین المللی با هزینه های هنگفت بی نیاز کرده ایم. این همان چیزی است که صنعت فرش ماشینی ما به دنبال آن است و عدم توجه به این موضوع متاسفانه تا به حال تعداد زیادی از شرکت های فرش ماشینی را از حضور در این رویداد دلزده کرده است.

اما اگر یکطرفه به قاضی نرویم باید به این نکته هم اشاره کنیم که برگزار کننده چه ابزارهایی برای تحقق این امر دارد؟ چه منابع مالی برای این امر در اختیار دارد؟ مثلا بگذارید ببینیم برای دعوت از تجار و بازرگانان و هیات های خریدار واقعی از سراسر جهان چه میزان منابع مالی نیاز داریم؟
مسلما برای دعوت از هیات های خریدار از کشورهای هدف باید نیازهای اصلی آنها برای بازدید از نمایشگاه نظیر بلیط رفت و برگشت هواپیما، اقامت مناسب برای سه روزه در تهران، ترانسفر نمایشگاهی و امور مربوط به ویزای آنها را تقبل کنیم که به طور متوسط باید برای هر نفر ۱۰۰۰ دلار هزینه در نظر بگیریم. بنابراین برای هر ۱۰۰ نفر هزینه ای معادل ۱۰۰ هزار دلار (حدودا ۳۵۰ میلیون تومان) باید پرداخت شود. آیا برگزار کننده توان پرداخت چنین هزینه ای را دارد؟ جالب این است که برگزار کنندگان تعرفه های فعلی ریالی را حتی برای تامین تجهیزات استاندارد نیز کافی نمی دانند و بخش بسیار زیادی از فروش غرفه های ارزی را نیز مستقیما باید به دولت پرداخت کنند و از آن عایدی چندانی ندارند!!!

وحدت و همدلی به جای خودخواهی
سوابق در کشور عزیز ما ایران نشان دهنده این است که وقتی کالایی برند شد و مشتریانش برای خرید آن صف کشیدند کم کم خود را بی نیاز به مشتری احساس می کنیم و مشتری را اسیر خودمی پنداریم. از صمیم قلب امیدواریم نمایشگاه فرش ماشینی همانطور که تا به حال در این دام خطرناک نیفتاده از این پس هم مراقبت از مشتریان را در دستور کار قراردهد و با وحدت و همدلی و جلوگیری از چند دستگی های داخلی و خارجی همواره با همفکری و توجه به انتقادات و پیشنهادات غرفه گذاران و بازدید کنندگان همواره رو به جلو حرکت کند.

تقویت و حمایت از برگزار کننده
سبقه تاریخی صنعت نمایشگاهی در ایران نشان میدهد وقتی نمایشگاهی روی غلتک می افتد و به قول معروف گل می کند دست های پنهان و لابی های مختلف برای تغییر برگزارکنندگان و یا خدشه وارد کردن به آنها وارد کار میشوند. بنابراین فعالان صنعت فرش ماشینی باید با حمایت کامل از برگزارکنندگان و موسسین این نمایشگاه، جایی برای این تخریب ها باقی نگذارند. از طرف دیگر برگزار کنندگان فعلی نیز به خوبی می دانند که ضعف در برگزاری و نارضایتی شرکت کنندگان برای آنها عواقب سنگینی خواهد داشت.

تاثیر گذار و نوآور به جای تاثیر پذیر و راکد
اساسا وقتی نمایشگاهی ماندگار خواهد شد که تاثیر گذار و جایی برای نوآوری باشد وگرنه تبدیل به رویدادی روزمره و معمولی میشود. همان مساله ای که بزرگترین رویدادهای جهان روی آن تمرکز ویژه ای دارند. اما چطور می توان نوآوری را به نمایشگاه هدیه کنیم؟ آیا باید تنها منتظر باشیم تا غرفه گذاران نوآوری کنند؟ نقش برگزار کننده در تقویت این موضوع چیست؟

شاید بهترین و مهمترین کاری که برگزار کنندگان نمایشگاه می توانند در این زمینه انجام دهند تشویق نوآوران و نمایش آنها در خط مقدم نمایشگاه است. مثلا می توانیم شرکت هایی را که محصولات جدیدی در نمایشگاه امسال ارائه می دهند را با علامت یا رنگ مخصوصی متمایز کنیم و یا یک نمونه از محصولات جدید عرضه شده توسط شرکت ها را با نام انها در محلی به نام نوآوری و خلاقیت در نمایشگاه ویژه نمائیم و با خلق جوایزی با ارزش معنوی یا مادی شرکت های دیگر را به حضور در جمع نوآوران ترغیب کنیم. واحدهای تحقیق و توسعه و یا شرکتهای دانش بنیان را بیشتر در نمایشگاه دعوت کنیم و …راه های زیادی برای تقویت جنبه نوآوری در نمایشگاه وجود دارد که می توانیم در مقاله ای جدا بدان بپردازیم. امیدواریم هرسال بتوانیم شاهد افزایش و ارتقاء سطح کیفی نمایشگاه فرش در جنبه های مختلف باشیم.

نگارش : بهنام قاسمی

مجله نساجی کهن

۰۲۱۷۷۲۴۳۲۹۶