بررسی عمومی صنعت فرش ماشینی ایران (قسمت دوم)

بررسی آماری ظرفیت و پراکندگی واحدهای فعال و طرح های دردست اجرای  فرش ماشینی درکشوردرسال۱۳۹۲

نگارنده: مهندس احسان نساج- مشاور ویژه صنایع و طرحهای سرمایه گذاری-کارشناس ارشد مهندسی صنایع

در کل کشور در سال ۱۳۹۲ تعداد ۹۸۵ واحد تولیدی فرش ماشینی با ظرفیت اسمی ۱۲۷میلیون متر مربع فعال بوده است، در بررسی ظرفیت اسمی، اسامی و مشخصات این واحدها در پنج دسته با عناوین واحدهای بزرگ و متوسط و نیمه متوسط و نسبتاً کوچک وکوچک شناسائی و مرتب شده و در جدول شماره ۱ ارائه گردیده است. بررسی ها نشان می دهد که ۸۵.۴ درصد از این تعداد واحدها از نوع کوچک با ظرفیت اسمی پروانه بهره برداری کمتر از  ۱۸۰۰۰۰مترمربع می باشد.

در بررسی پراکندگی محل استقرار واحدهای تولیدی فرش ماشینی فعال در سطح کشور، این واحدها در ۱۹ دسته  استانی شناسائی و برحسب محل استان و شهرستان محل استقرار مرتب شده و در جدول خلاصه شماره ۲ ارائه گردیده است. بررسی ها نشان می دهد که ۸۸ درصد از این تعداد واحدها در استان اصفهان و بقیه در ۱۸ استان دیگر کشور استقراردارد. و همچنین ۸۴% از واحدهای کل کشور در دو شهر مجاور یکدیگر در استان اصفهان یعنی کاشان و آران و بیدگل مستقر می باشد.

بخش اول: بررسی وضعیت واحد های موجود فعال:

بر اساس بررسی های بعمل آمده و نیز بنابر آمار ارائه شده از سوی  وزارت صنعت و معدن و تجارت، میزان ظرفیت اسمی تولید انواع فرش ماشینی در سال ۱۳۹۲ توسط ۹۸۵ واحد تولیدی قدیم فعال و تازه به بهره برداری رسیده ۱۲۷۵۳۰۲۳۶متر مربع می باشد.

الف: بررسی وضعیت واحد های موجود از لحاظ ظرفیت تولید اسمی:

با توجه به اینکه در کل کشور ۹۸۵ واحد در زمینه تولید فرش ماشینی فعالیت می کنند و دارای پروانه بهره برداری با ظرفیت های مختلف هستند لذا در این  بررسی ابتدا آنها را از لحاظ ظرفیت تولید مرتب و سپس در پنج گروه دسته بندی و تفکیک می کنیم.

دسته بندی واحدهای فرش ماشینی در پنج گروه:

الف- واحدهای بزرگ: تولید کنندگان با ظرفیت بالای یک میلیون متر مربع .
ب- واحدهای متوسط: تولید کنندگان با ظرفیت ۵۰۰ هزار الی یک میلیون مترمربع.
ج-  واحدهای نیمه متوسط: تولی کنندگان با ظرفیت ۲۷۰ هزار الی ۵۰۰ هزارمترمربع.
د-  واحدهای نسبتاً کوچک: تولیدکنندگان با ظرفیت ۱۸۰هزار الی ۲۷۰هزارمترمربع.
ه- واحدهای کوچک: تولیدکنندگان با ظرفیت زیر ۱۸۰هزار مترمربع.

جدول شماره ۱ خلاصه نتایج دسته بندی را نمایش می دهد، در این جدول مشخصات هر دسته بندی از لحاظ تعداد کارخانه ظرفیت کل و میانگین هر دسته و درصد کارخانجات هر دسته نسبت به کل کشور از نظر تعداد و ظرفیت تعیین گردیده است.(اسامی و مشخصات کلیه شرکتهای موجود در هریک از دسته بندیها  و با جزئیات در محل این شرکت مشاور موجود می باشد.)

جدول (۱): دسته بندی واحدهای فعال فرش ماشینی به تفکیک ظرفیت واحدها

تحلیل وضعیت واحد های موجود فعال از لحاظ ظرفیت  اسمی تولید:

نتایج حاصل از  دسته بندی ۵ گانه صورت گرفته بطور خلاصه در جدول شماره ۱ ارائه گردیده است، لذا مواردی به شرحی که در پی می آید از جدول شماره۱ قابل استنتاج است:

در سال ۱۳۹۲ در کل کشور تعداد ۱۴ واحد بزرگ تولید فرش ماشینی و با ظرفیت اسمی متوسط ۱.۷۵میلیون مترمربع و معادل ۱.۴% تعدادکل واحدهای کشور، در حال فعالیت بوده که ۱۹.۲% ظرفیت کل کشور را در اختیار داشته اند. تعداد ۲۴ واحد متوسط تولید فرش ماشینی و با ظرفیت اسمی متوسط ۶۷۶ هزار مترمربع و معادل ۲.۴% تعدادکل واحدهای کشور، در حال فعالیت بوده که ۱۲.۷% ظرفیت کل کشور را در اختیار داشته اند. تعداد ۴۱ واحد نیمه متوسط تولید فرش ماشینی و با ظرفیت اسمی متوسط ۳۵۰هزار مترمربع و معادل ۴.۲% تعداد کل واحدهای کشور، در حال فعالیت بوده که ۱۱.۲% ظرفیت کل کشور را در اختیار داشته اند. تعداد ۶۵ واحد نسبتا کوچک تولید فرش ماشینی و با ظرفیت اسمی متوسط۲۱۰هزار مترمربع و معادل ۶.۶% تعدادکل واحدهای کشور، در حال فعالیت بوده که ۱۰.۷% ظرفیت کل کشور را در اختیار داشته اند. تعداد ۸۴۱ واحد کوچک تولید فرش ماشینی و با ظرفیت اسمی متوسط۷۰۰۰۰ مترمربع و معادل ۸۵.۴% تعدادکل واحدهای کشور، در حال فعالیت بوده که ۴۶.۱% ظرفیت کل کشور را در اختیار داشته اند.

ب: بررسی واحد های فعال فرش ماشینی از لحاظ پراکندگی محل استقرار در سطح کشوردر سال ۱۳۹۲:

در مرحله بعد جهت بررسی پراکندگی ۹۸۵ واحد فعال فرش ماشینی در کشور آنها را از لحاظ محل استقرار در شهرها و استانها مرتب کرده و سپس نتایج رادرجدول مخصوص بصورت استانی دسته بندی وتفکیک نموده ایم.

جدول شماره ۲ خلاصه نتایج دسته بندی استانی را نمایش می دهد، در این جدول مشخصات هر دسته بندی از لحاظ نام استان و تعداد کارخانه و کل ظرفیت تولید اسمی استان و درصد تعداد کارخانجات و ظرفیت هر استان نسبت به کل کشور تعیین گردیده است. (اسامی و مشخصات کلیه شرکتهای موجود در هریک از استان ها و شهرها و با جزییات در محل این شرکت مشاور موجود می باشد.)

جدول (۲): واحدهای فعال تولیدکننده فرش ماشینی در کل ایران به تفکیک استان در سال ۱۳۹۲

تحلیل وضعیت واحد های فعال فرش ماشینی از لحاظ پراکندگی محل استقرار در سطح کشوردر سال ۱۳۹۲:

نتایج حاصل از  دسته بندی استانی صورت گرفته بطور خلاصه در جدول شماره ۲ ارائه گردیده است لذا این موارد از جدول شماره۲ قابل استنتاج است:

در سال ۱۳۹۲ از ۹۸۵ واحد فعال در سطح کشور تعداد ۸۶۵ واحد با ظرفیت اسمی کل۸۶ میلیون مترمربع در استان اصفهان استقرار داشته است، به عبارت دیگر ۸۸% تعداد کل واحدهای کشور، باظرفیت تولید اسمی ۶۷.۳% ظرفیت کل کشور در این استان استقرار داشته است.

همچنین در سال ۱۳۹۲ از ۸۶۵ واحد فعال در سطح استان اصفهان تعداد ۸۱۳ واحد با ظرفیت اسمی کل۷۵.۹میلیون مترمربع فقط در دو شهر مجاور یکدیگر این استان یعنی شهرهای کاشان و آران و بیدگل استقرار داشته است، به عبارت دیگر ۸۴% تعداد کل واحدهای کشور، با ظرفیت تولید اسمی ۶۰% ظرفیت کل کشور در این دو شهر استقرار داشته است.

تعداد ۱۲۰ واحد با ظرفیت اسمی کل ۴۱.۵میلیون متر مربع در ۱۸ استان دیگر کشور استقرار داشته است، به عبارت دیگر ۱۲% تعداد کل واحدهای کشور، با ظرفیت تولید اسمی ۳۲.۷% ظرفیت کل کشور در این ۱۸ استان استقرار داشته است که از این میزان استان خراسان رضوی با تعداد۱۳ واحدتولیدی و سهم ۸.۱%ظرفیت تولید کل کشور و استان یزد با تعداد ۲۱ واحد تولیدی وسهم ۵.۷% ظرفیت تولید کل کشور و استانهای البرز و زنجان و قزوین و گیلان و مازندران و مرکزی جمعاً با تعداد ۲۹ واحد تولیدی و سهم ۱۴.۴% ظرفیت تولید کل کشور و ۱۰ استان دیگر جمعاً با تعداد ۵۷ واحد تولیدی و سهم ۴.۸% ظرفیت تولید کل کشور را در اختیار داشته اند.

بخش دوم: بررسی طرحهای در دست اجرا ، توسعه، و مجوزهای صادره

براساس بررسی های بعمل آمده در ارتباط با طرحهای در دست اجرای تاسیس و یا توسعه تولید فرش ماشینی مشخص می گردد که در سال ۱۳۹۲ در کل کشور ۲۶۴ واحد با ظرفیت اسمی  ۶۴.۹ میلیون متر مربع در زمینه فرش ماشینی دارای مجوز بوده است:

الف: بررسی وضعیت طرحهای دردست اجرا از لحاظ ظرفیت تولید اسمی:

با توجه به اینکه در کل کشور ۲۶۴واحد در زمینه تولید فرش ماشینی دارای جواز تاسیس و یا توسعه با ظرفیتهای مختلف بوده است، لذا در این  بررسی همانند واحدهای فعال، ابتدا آنها را از لحاظ ظرفیت تولید مرتب و سپس در پنج گروه دسته بندی وتفکیک میکنیم.

جدول شماره ۳ خلاصه نتایج دسته بندی را نمایش می دهد،دراین جدول مشخصات هر دسته بندی از لحاظ تعداد طرح ظرفیت کل و میانگین هر دسته و درصد طرحهای هر دسته نسبت به کل کشور از نظر تعداد و ظرفیت تعیین گردیده است که تعاریف دسته بندی واحدهای فرش ماشینی در پنج گروه در صفحات قبل توضیح داده شد. (اسامی ومشخصات کلیه شرکتهای موجود در هریک از دسته بندیها  و با جزئیات در محل این شرکت مشاور موجود می باشد.)

جدول (۳): دسته بندی طرحهای در دست اجرای فرش ماشینی به تفکیک ظرفیت واحدها

تحلیل وضعیت طرحهای در دست اجرا از لحاظ ظرفیت  اسمی تولید:

نتایج حاصل از  دسته بندی ۵ گانه صورت گرفته بطور خلاصه در جدول شماره ۳ ارائه گردیده است، لذا  مواردیکه در ادامه می آید  از جدول شماره ۳ قابل استنتاج است:

تعداد ۲۶۴ طرح تاسیس و یا توسعه با ظرفیت اسمی ۶۴۹۴۸۸۰۵ متر مربع در کل کشور در دست اجرا بوده است که از این مقدار تعداد ۱۰ طرح بزرگ تولید فرش ماشینی و با ظرفیت اسمی متوسط ۱.۳۵میلیون مترمربع و معادل ۳.۸% تعداد کل طرحهای کشور، در حال اجرا بوده که ۲۰.۸% ظرفیت کل کشور را در اختیار داشته اند. تعداد ۱۸ طرح متوسط تولید فرش ماشینی و با ظرفیت اسمی متوسط۵۹۰هزار مترمربع و معادل ۶.۸% تعدادکل طرحهای کشور، در حال اجرا بوده که ۱۶.۲% ظرفیت کل کشور را در اختیار داشته اند. تعداد ۴۴ طرح نیمه متوسط تولید فرش ماشینی و با ظرفیت اسمی متوسط۳۵۰ هزار مترمربع و معادل ۱۶.۷%تعدادکل طرحهای کشور، درحال اجرا بوده که ۲۳.۷% ظرفیت کل کشور را در اختیار داشته اند. تعداد ۴۶ طرح نسبتا کوچک تولید فرش ماشینی و با ظرفیت اسمی متوسط۲۰۰ هزار مترمربع و معادل ۱۷.۴% تعدادکل طرحهای کشور، در حال اجرا بوده که ۱۴.۶% ظرفیت کل کشور را در اختیار داشته اند. تعداد ۱۴۶ طرح کوچک تولید فرش ماشینی و با ظرفیت اسمی متوسط ۱۱۰۰۰۰ مترمربع و معادل ۵۵.۳% تعدادکل طرحهای کشور، در حال اجرا بوده که ۲۴.۷% ظرفیت کل کشور را در اختیار داشته اند.

ب: بررسی طرحهای در دست اجرای فرش ماشینی از لحاظ پراکندگی محل استقرار در سطح کشوردر سال ۱۳۹۲:

در مرحله بعدی جهت بررسی پراکندگی ۲۶۴ طرح در دست اجرای در کل کشور، آنها را از لحاظ محل استقرار در شهرها و استانها مرتب کرده ایم و سپس نتایج را در جدول مخصوص بصورت استانی دسته بندی وتفکیک نموده ایم.

جدول شماره ۴ خلاصه نتایج دسته بندی استانی را نمایش می دهد، در این جدول مشخصات هر دسته بندی از لحاظ نام استان و تعداد طرح و کل ظرفیت تولید اسمی استان و درصد تعداد طرح ها و ظرفیت هر استان نسبت به کل کشور تعیین گردیده است.

جدول (۴): طرحهای در دست اجرای فرش ماشینی در کل ایران به تفکیک استان در سال ۱۳۹۲

تحلیل وضعیت طرحهای دردست اجرای فرش ماشینی از لحاظ پراکندگی محل استقرار در سطح کشوردر سال ۱۳۹۲:

نتایج حاصل از  دسته بندی استانی صورت گرفته بطور خلاصه در جدول شماره ۴ ارائه گردیده است، این موارد از جدول شماره ۴ قابل استنتاج است:

تعداد ۲۶۴ طرح تاسیس و یا توسعه با ظرفیت اسمی ۶۴۹۴۸۸۰۵ متر مربع در ۱۸ استان  کشور در سال ۱۳۹۲ در دست اجرا بوده است. از ۲۶۴ طرح کشور تعداد ۲۰۲ طرح با ظرفیت اسمی کل۵۰ میلیون مترمربع در استان اصفهان در دست اجرابوده است، به عبارت دیگر ۷۶.۵%تعداد کل طرحهای کشور، با ظرفیت تولید اسمی ۷۶.۴% ظرفیت اسمی کل طرح های کشور در این استان در دست اجرا بوده است.

تعداد ۶۲ طرح با ظرفیت اسمی کل ۱۵میلیون متر مربع در ۱۷  استان دیگر کشور در دست اجرا بوده است، به عبارت دیگر ۲۳.۵% تعداد کل طرحهای کشور، با ظرفیت تولید اسمی ۲۳.۵% ظرفیت کل کشور در این۱۷ استان در دست اجرابوده است که از این میزان استان خراسان رضوی با تعداد ۹ طرح و سهم ۵.۴%ظرفیت طرح کل کشور و استان یزد با تعداد ۸ طرح و سهم ۳.۸۶% ظرفیت طرحهای کل کشور و استان البرز با تعداد ۱ طرح و سهم ۳.۳۹% ظرفیت طرح کل کشور و استانهای آذربایجان غربی و شرقی و قزوین و قم و مرکزی جمعاً با تعداد ۳۳ واحد تولیدی و سهم ۷.۵۹% ظرفیت طرح کل کشور و ۹ استان دیگر جمعاً با تعداد ۱۱طرح و سهم ۴.۳۲% ظرفیت اسمی طرح های در دست اجرای کل کشور را در اختیار داشته اند.

منبع : شماره ۲۳ مجله کهن

تلفن اشتراک : ۷۷۲۴۵۷۸۰-۰۲۱