حفظ و نگهداری کیفیت فرش و بررسی عوامل موثر

مهندس محمد رضا زارعی
کارشناسی ارشد مهندسی نساجی دانشگاه امیر کبیر

تولید فرش ماشيني و موکت از رشد نسبتاً بالايي برخوردار می باشد و توسعه زيادي در زمينه‌هاي مختلف داشته است. استفاده از روش هایی همچون استفاده از خاب های بلند تر، تراشیدن خاب فرش، استفاده از خاب های بریده شده و حلقه ای، استفاده از نخ های فانتزی و غیره بسیار متداول شده است. فرش های تولید شده با الياف مصنوعي و تکنولوژي روز به ندرت مستهلک مي گردند اما در ظاهر جذابيت خود را به علت کثيف شدن از دست مي دهند. همچنین قالي هاي مورد استفاده، اعم از قالي هايي كه براي مفروش كردن منازل به كار مي روند يا آنهايي كه جنبة تزئيني داشته و به عنوان تابلو بر روي ديوار نصب مي شوند پس از مدتی به علت مجاورت دائمي با انواع آلودگي ها مي بايست تميز ‌گردند.
80 درصد از کثيفي هاي موجود بر روي کفپوش ها ناشي از آلودگي هوا و عبور و مرور بر روی آن ها مي باشد. ترکيبات کثيفي ها شامل 95- 85 درصد لکه هاي خشک و 15- 5 درصد لکه هاي چرب می باشند و خود لکه هاي چرب 95- 85 درصد از سختي عمل شستشو را به علت چسبيدن به الياف و برطرف نشدن توسط جارو در بر مي گيرند. هواي مجاور ما آلوده كننده است و ذرات گرد و غبار آن در لابه‌لاي پرز فرش و موکت فرو رفته و در بلند مدت باعث چرك و تيره شدن سطح آن ها مي گردند. بنابراين فرش ها نیازمند نگهداری مستمر می باشند. اما فرآیندها و روش هاي نگهداری، داراي ويژگي هاي خاصي می باشند كه به اجمال، در اين مقاله به بررسي این ویژگی ها، روش ها و ماشين آلات شستشو و مراقبت پرداخته شده است.

عوامل آسيب رسان به کفپوش ها
عوامل آسيب رسان به فرش و موکت و سایر کفپوش ها را مي توان به دو گروه کلي عوامل زنده و غیر زنده دسته بندی کرد. عوامل زنده شامل انسان، حشرات، قارچها، جلبکها و خزه ها، گل سنگها و جانوران (موشها) مي باشد. انسان با عدم دقت در حمل و نقل، رعايت نکردن اصول بهداشتي و نکات ايمني، غيراصولي انبار کردن و استفاده نادرست موجب صدمه به کفپوش می گردد[3]. مهمترين حشره اي که به قالي آسيب مي رساند، بيد مي باشد. بيدها و کرم هاي حشره در تاريکي و جايي که قالي داراي حجم کمتري از رفت و آمد است و نيز بوسيله جارو برقي نظافت نمي شود خوب رشد مي کنند. برخی از عوامل از جمله قارچ ها موجب آلودگی هوای اتاق نیز می شوند نتایج مطالعات انجام شده [4] بر روی هاگ های قارچی منتشر شده در هوا بر اثر راه رفتن انسان بر روی فرش با خاب حلقه ای، بریده شده و کاشی کف، در شکل (1) نشان داده شده است.  به طوری که ملاحظه می شود در سطح آلودگی قارچی کم (106 کلنی شکل گرفته در متر مربع) تراکم هاگ های منتشر شده در هوا، ناشی از راه رفتن انسان بر روی فرش با خاب بریده شده بیشتر از فرش با خاب حلقه ای و سرامیک می باشد و اختلاف معنا داری بین تراکم هاگ های منتشر شده در هوا در اثر راه رفتن بر روی فرش با خاب حلقه ای و سرامیک وجود ندارد. ولی در سطح آلودگی قارچی بالاتر (107 کلنی شکل گرفته در متر مربع) تراکم هاگ های منتشر شده در هوا در اثر راه رفتن بر روی فرش با خاب حلقه ای، میزان بیشتری نسبت به تراکم هاگ های منتشر شده در هوا در اثر راه رفتن بر روی کاشی کف را نشان می دهد.
نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد که نوع پوشش کف و سطح هاگ موجود بر روی فرش ناشی از قارچ ها، بر روی میزان گسترش هاگ های قارچی در هوا بر اثر راه رفتن تأثیر می گذارند. در نتیجه چنین استنباط می شود نوع خاب فرش یک فاکتور مهم و تاثیر گذار بر روی سلامت مصرف کننده می باشد و استفاده از فرش های دارای خاب حلقه ای توصیه می شود. فاکتور های دیگری همچون سن فرش و میزان رطوبت محیطی و شرایط نگهداری بر روی میزان آلودگی های قارچی فرش تاثیر گذار می باشند. برای کاهش این آلودگی ها که موجب بیماری های تنفسی می شوند و آلرژی زا نیز هستند، انتخاب روش مناسب نگهداری فرش و موکت ضروری می باشد.

عوامل غیر زنده آسیب رسان به کفپوش ها شامل وضعیت آب و هوا (میزان گرما و رطوبت)، نور و آلودگی های جوی می باشند. رطوبت نسبي موجب تغييرات در ابعاد و شكل ليف، تسريع واكنشهاي شيميايي و حملات بيولوژيكي (ايجاد محيط مناسب براي رشد كپكها، قارچها، بيدها) می گردد. نور خورشيد نيز عامل مخرب کفپوش ها به حساب می آید. نور نه تنها موجب تخریب الياف، بلكه باعث تغيير در رنگ آن ها نيز می گردد. آلاینده های موجود در هوا نیز بسيار مضر می باشند. جریان هوا در محیط خانه موجب نشست این آلاینده ها بر روی موکت و لابه لای خاب فرش می گردد [7].

شکل 1- سه آزمایش راه رفتن بر روی پوشش های کف آلوده شده با هاگ قارچ در سطح 106 و 107 کلنی شکل گرفته در متر مربع[4].

عوامل كثيف كننده کفپوش ها
دانستن خصوصيات فيزيكي و شيميايي انواع كثيفي ها عامل تعیین کننده برای از بین بردن آن ها می باشد. به طور کلی کثیفی ها به سه دسته تقسیم می شوند. آلودگی های محلول در آب شامل موادي است كه به راحتي در آب حل مي شوند، مانند شكر، نشاسته، نمك و ساير مواد قابل حل در آب، آلودگی های قابل برداشت توسط آب و مواد شوينده، موادي همچون چربي، روغن حيوانات و گياهان كه هنگام پخت غذا توليد مي شوند و آلودگی های غيرقابل برداشت توسط آب و مواد شوينده از جمله  ذرات شن، خاك رس، کوارس (تركيب معدني سيليس)، فلدسپات (سيليكات المينيوم تركيب شده با ديگر عناصر)، سنگ آهك (کربنات كلسيم)، سنگ گچ و كربن. كثيفي هاي غير محلول همچنين ناشي از الياف سلولزي البسه، محصولات كاغذي، علف و تكه هاي برگ الياف پروتئيني ناشي از لباس انسان ها و ريزش موي حيوانات مي باشند. متخصصان پوست چنين ارزيابي كرده اند كه از يك فرد بالغ به طور متوسط 300 تار مو از نقاط مختلف بدن و در حدود 300000 سلول پوستي مرده به طور روزانه جدا مي شود. بيشتر اين كثيفي ها بر روي سطح افقي خانه و يا محل كار مي نشينند. تمام اين مواد به صورت انحلال ناپذير دسته بندي شده اند به اين علت كه توسط مواد شيميايي در حين فرآيند شستشوی معمولي پاك نمي شوند. بنابراين بايد به روش ديگري از فرش خارج شوند در غير اين صورت در درون فرش باقي مي مانند[8].
این كثيفي ها در سه سطح مجزای خاب فرش و موکت های تافتینگ جمع مي شوند:
مو و كثيفي هاي سبك چسبنده همچون غبار، گرد و خاك، شربت و ذرات روغني بر روي سطح فرش باقي مي مانند. يك سوم مياني خاب شامل مواد سنگين تر گرد وخاك و الياف و مواد گياهي مي باشد. يك سوم انتهایي خاب، نزديك لایه پشتی، شامل سنگين ترين و مخرب ترين اجزای كثيفي همچون شن و خرده سنگ مي باشد[8].

روش های مقابله با عوامل آسيب زا و کثيفی ها
1. زدودن گرد و غبار از ميان پرزهاي کفپوش ها بهترين راه براي از بين بردن عوامل آسیب زا می باشد. جارو کردن روش متداول زدودن کثیفی ها خصوصاً گرد و غبار از سطح فرش می باشد ولی عامل مهم در این کار داشتن یک برنامه منظم جارو کردن مکان های پر رفت و آمد می باشد. استفاده از مكش سبك و نه خيلي شديد و به طور منظم براي بيرون كشيدن گرد و غبار مفيد می باشد. خاك و ريگ موجود در کفپوش به طور شديد به الياف صدمه وارد مي كنند. کفپوش هایی كه در محلهاي پر رفت و آمد، شكل (2) قرار گرفته‌اند هر روز و آن هایی كه در محل هاي ديگر قرار گرفته اند، بايد هر هفته جارو شوند. زمان مناسب جارو کردن در جدول (1) نشان داده شده است.
رابرت و هامر و همكارانشان نشان دادند که چگونه گرد و خاك، سرب، حشرات، باكتري، ذرات ريز آلرژي زا و قارچ موجود در کفپوش ها به وسيله جارو كردن (در سه مرحله) کاهش پیدا می کند [11].  مقدار حداقل، حداکثر و ميانگين بار هاي سطحي نمونه ها بعد از اولین عملیات جارو کردن و آخرین عملیات جارو کردن بر حسب گرم بر متر مربع در جدول (2) نشان داده شده است.

شکل2- نمايي از محل هاي پر رفت و آمد در يك ساختمان، قسمت های پر رنگ محل های پر رفت و آمد را نشان می دهند [9].

جدول 1- برنامه جارو كردن کفپوش ها در دوره های زمانی منظم [7].

جدول 2- مقدار حداقل، حداکثر و ميانگين بارهاي سطحي نمونه ها بعد از اولین عملیات جارو کردن و آخرین مرحله جارو کردن بر حسب گرم بر متر مربع [11].

ميانگين بارهاي سطحي گرد و غبار، سرب و ذرات ريز آلرژي زا در نمونه ها  بعد از جارو کردن به ترتيب به ميزان 91، 82 و94 درصد كاهش پيدا كرد. ميزان بار كثيفي هاي نفوذ كرده در خاب که توسط جارو برداشته شده داراي محدوده تغييرات 8 الی 171 گرم بر متر مربع با ميانگين 66 گرم بر متر مربع مي باشد.  نتايج بدست آمده به خوبي ضرورت داشتن یک برنامه منظم جارو کردن را به منظور جلوگيري از بيماري هاي تنفسي و آسم به خصوص در مورد كودكان كه بيشتر در معرض اين گردوخاك هاي سطحي قرار دارند را نشان مي دهد.

2. عامل دیگر نگهداری موثر کفپوش ها زدودن لكه ها می باشد. براي جلوگيري از هر نوع مشكلي هنگام برطرف نمودن لكه ها، باید جنس کفپوش، نوع لكه و مشخصات لكه و مواد متشكله آن را تعيين كرده و از حلال مناسب براي بر طرف كردن لكه استفاده شود[7]. فاکتور مهم، تشخیص لکه های واقعی می باشد، اغلب فرش ها و موکت ها، معمولاً در ورودي ها، محل هاي اتصال با يكديگر و محل هاي پر ترافيك كثيف به نظر مي رسند، حتي داراي ظاهر بسيار بدي مي باشند ولي اینگونه كثيفي ها ظاهري مي باشند و دلایل متفاوتی دارند. اولین دلیل سایش ناشی از تعامل ذرات ساينده (شن و خاک) و الیاف در اثر عبور و مرور انسان  بر  روي فرش می باشد. رفت وآمد موجب كوبيده شدن كثيفي ها به سطح الياف ترموپلاست مي شود و يك سطح خراشيده شده و سائيده شده اي ايجاد مي نمايد و در نهايت اين سيكل موجب دو تكه شدن الياف در نزديكي ريشه، جايي كه ذرات كثيفي ساينده جمع شده اند مي گردد. اين سائيدگي ها موجب پراكندگي نور منعكس شده از سطح الياف مي شود و در نتيجه فرش لكه شده و يا كثيف به نظر مي رسد[8]. دلیل دوم محوشدگي یا كم رنگ شدن رنگ فرش به علت قرار گرفتن در معرض منبع نور (نور مهتابي و نور خورشيد)  مي باشد. همچنين تماس طولاني الياف نايلون با كثيفي هاي اسيدي موجب تغيير رنگ آن و تغييرات شديد ظاهر فرش مي گردد. فرسودگي دلیل دیگری است که ناشي از كم شدن تراكم خاب فرش مي باشد. رفت و آمد و كثيفي هاي ساينده موجب شكسته شدن الياف مي شوند و فرش به تدريج الياف خود را از دست مي دهد  و اين موجب تغييرات مشهود در ظاهر آن خصوصاً در مناطق پر رفت و آمد (ورودي هاي ساختمان و محل هاي تقاطع در ساختمان) مي شود كه قابل احيا نمي باشد[8]. بنابراين قبل از هر گونه اقدام به منظور شستشوي فرش بايد موارد فوق را در نظر گرفت.

3. شستشوی فرش
در روش های سنتی شستشوی فرش و موکت کفپوش کاملاً خیس می شود و در نتیجه نیازمند عملیات خشک کنی می باشد. خيس شدن زياد فرش موجب بسياري از مشکلات مي شود. از جمله طولاني بودن زمان مرطوب ماندن فرش. این مسئله در نهایت موجب بالا رفتن رشد قارچ ها و باکتري ها در کفپوش می گردد. در فرش های حاوی الیاف پنبه رطوبت موجب پوسیدگی می شود. فرشي که بيش از 24 ساعت خيس بماند تمام اين مسائل را پيش رو دارد. البته بهترین روش شستشو در مورد فرش های قدیمی و قالی های نفیس شستشوی دستی آن ها می باشد زیرا نیازمند دقت و توجه خاص در هنگام شستشو می باشند. دیگر روش های معمول به قرار زیر می باشند:

شامپو کردن
در اين روش، شامپو بر روي فرش ريخته مي شود و توسط یک برس با خاب فرش مخلوط می گردد به طوری که در شکل (3) ملاحظه می شود، به آن اجازه داده مي شود تا خشک گردد و سپس بدون آب کشي شامپوي خشک شده را جارو مي کنند. در این روش میزان کثیفی های باقی مانده در فرش زیاد است و چندان موثر نیست ولي در مواردي که براي خشك شدن فرش زمان كافي وجود ندارد، روش مناسبي مي باشد زيرا اين روش شستشو، رطوبت كمي نياز دارد [9].

شكل 3- دستگاه برس مورد استفاده در شامپو کردن فرش[9]

پودر خشک
در این روش، يک پودر نم دار جاذب بر روي فرش پخش مي شود، به طوری که در شکل (4) ملاحظه می شود و توسط برس بر روي فرش ماليده مي گردد. به پودر اجازه داده مي شود تا خشک شود و سپس توسط يک جارو مکش مي شود. اين روش ذرات خشک جذب شده را از نخ هاي فرش خارج مي کند به دليل اينکه فرش آبکشي نمي شود اين روش خيلي موثر نيست[17].

شكل 4- پخش پودر جاذب بر روی فرش[9]

بخار شويي (Hot water extraction)
در اين روش محلول آب داغ و شوينده تحت فشار زياد به درون فرش وارد مي شوند و سپس از داخل فرش توسط پمپ مکيده مي شوند. اين روش داراي بالاترين توان تميز کنندگي مي باشد، در شكل (5) نحوه عملكرد اين روش نشان داده شده است [9].
دستگاه بخارشویی در مدرسه ها، مؤسسات، ادارات و هر جايي که شستشوي دوره اي فرش نياز است، مورد استفاده قرار مي گيرد.

شكل 5- نحوه عملكرد بخار شويي[20]

انواع ماشين هاي بخار شوي
اين ماشين آلات به گروه هاي زير تقسيم بندي مي شوند:
الف) بخار شوي قابل حمل (دستي-Portable)
يک واحد کوچک است كه مي توان آن را وارد ساختمان نمود و داراي دو نوع مي باشد:
سايز يك: مينيمم ظرفيت تانک محلول 8 گالون
سايز دو: مينيمم ظرفيت تانک محلول 14 گالون
حداقل ملزومات لازم براي بخار شوي دستي در جدول (3) آورده شده است.

ب) بخار شوي مستقر بر روي خودرو (Truck-mounted)
يک واحد بزرگ که بر روي يک وانت بار و يا کاميون سوار است و خارج از محل شستشو واقع مي شود.
این بخار شوي چند منظوره مستقر بر روي خودرو (Truck-mounted-hot water extraction)  بمنظور بخار شويي اثاثيه منزل، فرش، سراميك كف و سطوح سخت به گونه ای که در شکل (6) نشان داده شده است به کار می رود و دارای خصوصیاتی از جمله شستشوي تحت فشار و برداشت ذرات بزرگ، تانكر ضايعات استيل و سيستم تخليه ثابت، موتور بنزيني خنك كننده هوا، تامين آب داغ تا 80 درجه سانتي گراد براي فرش و اسباب منزل، دارا بودن محل لوازم و متعلقات شستشو، طراحي ساده، نگه داري آسان، و سروصداي بسيار كم می باشد. سیستم مرکزی این دستگاه در شکل (7) نشان داده شده است.
از ديگر مزاياي اين ماشين بخار شويي، راحتي عملكرد با آن است. تنها نياز در محل شستشو، آب سرد مي باشد. به راحتي مي توان لوله تغذيه را به شير آب وصل كرده و ماشين را روشن كرد، لوله خرطومي را بيرون آورد، تجهيزات را تنظيم كرد و شروع به كار نمود. واحد مستقر شده بر روي خودرو در شكل (8) نشان داده شده است.

شكل 6- كاربرد ماشين بخار شويي براي اثاثيه منزل وسطوح سراميك وسخت[19]

شكل 7- ماشين بخار شويي[19]

شكل 8- تجهيزات شستشوي فرش (بخار شويي) نصب شده در پشت ماشين، [19]

مزيت هاي بخار شوي مستقر بر روي خودرو
با توجه به دلايل زير واحد بخار شوي مستقر بر روي خودرو، ماشين شوينده فرش بهتري نسبت به بخار شوي دستي می باشد:
1. اين واحد آب را به دماي بالاتري مي رساند. به ازاي هر 18 درجه افزايش دماي آب بالاي 118 درجه فارنهایت توان تميز کنندگي آب دو برابر مي شود . بنابراين اگر دماي آب 136 درجه است دو برابر بهتر از آبي که 118 درجه فارنهایت است فرش را تميز مي کند.
2. دارای توان مکش بالایی می باشد و به راحتي چرک و محلول آب و مواد شيميايي را از داخل فرش خارج مي کند.
3.آب و مواد شوینده را با قدرت بالاتری به داخل فرش پرتاب می کند و تمام کثیفی هایی که در ریشه فرش قرار گرفته اند را نیز خارج می کند[15].
بهترين انتخاب به منظور شستشوی دوره ای فرش، واحد مستقر بر روي خودرو مي باشد و از نوع دستي براي فضاهايي که واحد مستقر بر روي خودرو به آن دسترسي ندارد استفاده مي شود.

برخی از ملاحظات نگهداری فرش
رعايت نكات خاص در هنگام عملیات شستشو الزامی می باشد. به طور مثال عملیات شستشو بايد روي سطح كاملاً صاف و سخت انجام شود. از شوينده زياد استفاده نشود. مواد شوينده‌اي كه براي شستشوي فرش پشمی به كار مي روند بايد كاملاً خنثي باشند. زمان خشک شدن کوتاه باشد. عملیات آبکشی باید با دقت صورت پذیرد تا تمامی مواد شوینده خارج شوند. فرش باید در داخل گرم خانه خشک شود و از در معرض نور خورشید قرار دادن آن میبایست اجتناب نمود. از مواد شوينده موجود در منازل جهت شستشوي فرش استفاده نشود و از مواد شوينده‌اي استفاده شود كه كاملاً خنثي بوده و فاقد تركيبات اسيدي و يا قليايي شديد ‌باشند[10].

عدم وجود يك برنامه دقيق شستشو عامل اصلی کاهش کیفیت فرش و سایر کفپوش ها می باشد. متأسفانه در بعضي از انواع برنامه هاي نگهداري فرش فرش بسيار کثيف مي شود و يا فرش توسط افراد غير حرفه اي شسته مي گردد. با اين نحوه شستشو، تمام لکه ها برطرف نمي شوند و عمل دوباره کثيف شدن  به نحوی که در شکل  (9) نشان داده شده است، بعلت مواد شيميايي باقي مانده بر روي فرش به سرعت اتفاق مي افتد.
براي جلوگيري از اين مشکل بايد لکه ها را در همان موقعي که ایجاد می شود پاک نمود، در واقع بايد زمان ما بين دوره هاي شستشو را كاهش داد و عمل آب كشي فرش را به بهترين نحو انجام داد تا فرش كاملا عاري از مواد شوينده بشود به اين ترتيب تغييرات ظاهري فرش به مقدار زيادي کاهش مي يابد. شكل(9) كاهش افت شيب كيفيت فرش را به علت كوتاه شدن فاصله زماني شستشو نشان مي دهد[16].
به منظور ارزیابی روش های شستشو و نگهداری فرش از روشهای زیر استفاده می شود:

شكل 9- كاهش كيفيت فرش به علت زياد بودن فاصله زماني بین دوره هاي شستشو و  كاهش شيب افت كيفيت فرش با استفاده از فاصله های زمانی منظم را نشان مي دهد [16].

اندازه گيري عددي ميزان کثيفي
به منظور اندازه گيري ميزان كثيفي فرش از فاكتور E∆ استفاده مي شود. E∆ اندازه عددي مجموع اختلاف رنگ بين يک فرش نو و يک فرش کثيف مي باشد. هر چه فرش کثيف تر بشود رنگ آن بيشتر کدر می شود و اين روند تا اشباع کامل فرش از کثیفی ادامه پيدا مي کند. میزان تغيير رنگ فرش توسط پارامتر E∆ بيان می شود. مقدار E∆ با ميزان کثيفي فرش همبستگي دارد[18].
میزان اختلاف رنگ و اعداد نسبت داده شده در شکل (10) نشان داده شده است.
سنجش كثيفي ها  با اين روش نشان می دهد كه: قبل از   E∆  برابر 3، فرش باید مورد شستو قرار بگيرد [18].

شكل 10- مقادير اختلاف رنگ E∆ [18]

استفاده از فلوئورسانس‌ اشعه ايكس
فلوئورسانس‌ اشعه ايكس به منظور آزمايش ميزان آلودگي هاي سربي فرش استفاده می شود[21]. فلوئورسانس‌ اشعه ايكس تكنولوژي استاندارد و تكنيك دقيقي است كه به منظورتعيين ميزان سرب موجود در كثيفي هاي فرش استفاده  می شود.  به منظور اينكه ميزان كارايي یک روش شستشو و نگهداری بررسي شود در سال 2000 موسسه قالي و فرش ماشين هاي شستشوي فرش و مواد شوينده را مورد بررسي قرار داد. آزمایش استانداردي كه به اين منظور انجام شد شامل كثيف كردن فرش هاي با خاب بريده و حلقه اي توسط مخلوط مواد كثيف شبيه سازي شده، شستشوي فرش ها توسط روش هاي استاندارد و اندازه گيري اينكه چه مقدار مواد از روي فرش برداشته شده، توسط وزن كردن نمونه ها قبل از عمل شستشو و بعد از عمل شستشو بود. اگر چه اين آزمايش مجموع مواد برداشته شده توسط عمل شستشو را نشان مي دهد اما بیانگر اینکه چطور انواع مختلف كثيفي ها به فرايند شستشو پاسخ داده اند. اين موضوع براي توليد كنندگان جارو و بخارشو بسيار مهم مي باشد كه بدانند چگونه توليدات خود را اصلاح كنند تا بهترين كارايي را در پروسه شستشو بدست آورند. در سال 2005 موسسه از تحليلگر فلوئور سانس اشعه ایکس  به منظور شناسايي نوع موادي كه در فرايند شستشو برداشته مي شوند استفاده كرد. واحد فلوئور سانس اشعه ایکس مواد را با اشعه ايكس بمباران مي كند و تشعشعاتي كه از مواد بر مي گردد را آناليز مي كند. چون هر عنصر يك نوع تشعشع با شتاب و طول موج مشخص توليد مي كند، آناليز گر نوع و مقدار هر عنصر در نمونه را نشان مي دهد. از اين روش امروزه به منظور سنجش كارائي ماشين هاي شستشوی فرش استفاده مي شود [15].

جدول 3- حداقل ملزومات يك ماشين بخار شوي دستي[13]

نتیجه گیری
به منظور بهبود كيفيت محيط داخلي ساختمان، حفظ سلامتي افراد، ارزشمند کفپوش ها، شستشو و نگه داري کفپوش از اهميت بالايي برخوردار است، بدين منظور تدوين يك برنامه منظم شستشو ونگه داري از اهميت بالايي برخوردار است.  شناخت انواع روش هاي نگه داري از اهميت بالايي برخوردار است، اينكه بدانيم در هر محل از چه روشي استفاده كنيم و یا از چه روشي به صورت روزانه و يا دوره اي استفاده كنيم سودمند است. آشنایی با انواع عوامل آسیب زای فرش به انتخاب صحیح روش شستشوی فرش کمک می کند.
در بین روش های شستشوی فرش بهترين روش بخار شويي مي باشد، زيرا تمام كثيفي هاي موجود در فرش را استخراج مي كند. بخار شوي مستقر بر روي خودرو بهترين گزينه مي باشد زیرا این روش دمای آب را بيشتر بالا می برد، روند شستشو را تسريع مي بخشد و آب را با قدرت بيشتري به درون فرش پرتاب مي كند و حتی تمام كثيفي هايي كه در داخل ريشه فرش هستند را نیز خارج مي كند و دارای قدرت مکش بالایی به منظور برداشت محلول آب، مواد شوينده و كثيفي ها نیز می باشد. از بخار شوي دستي براي فضاهايي که بخار شوي مستقر برروي خودرو به آن دسترسي ندارد استفاده مي شود. به منظور سنجش میزان کارایی روش ها و ماشین آلات شستشوی فرش و تخمین زمان مناسب شستشو، می توان از روش های فلوئورسانت اشعه ایکس و اندازه گیری عددی میزان کثیفی به ترتیب استفاده نمود.

منابع
1- توسلي، محمدسعيد. و رنجبر، رضا. “فرش و كفپوش‌هاي ماشيني”. دانشگاه اميركبير، تهران، 1367.
2- home page of http//www.tabriziau.ac.ir
3- نصيري، محمدجواد. “سيري در هنر قاليبافي ايران”. انتشارات مؤلف، تهران، 1374.
3- Buttner, M.P; Cruz-Perez, P; Stetzenbach, L.D; Garrett, P.J; Luedtke, A.E. “Measurement of airborne fungal spore dispersal from three types of flooring materials”, Kluwer Academic Publishers, Vol.18, P.1-11, 2002.
4-Beguin, H; Nolard, N. “Prevalence of fungi in carpeted floor environment: analysis of dust samples from living rooms, bedrooms, offices and school classrooms”, International Journal of Aerobiologia, Vol.12, P.113-120, 1996.
5-Beguin, H; Nolard, N. “Relationship between mycobiota in wall-to-wall carpet dust and age of carpet”, Kluwer Academic Publishers, Vol.15, P.299-306, 1999.
7- احمدي، زهرا. “مراقبت و نگهداري از قالي. قالي ايران”. شماره 44 ، مهر 81.
8- home page of  http://www.rugandcarpets.com
9- home page of  http://
10-  بهرامي، سيما. “نگهداري فرش”. شقايق روستا، 1375.
11- Roberts, J.W; Glass, G; Clifford, W.S; Hummer, P.G. “Reducing dust, lead, dust mites, bacteria, and fungi in carpets by vacuuming”, Environmental Contamination and Toxicology, Vol.36, P.477-484, 1999.
12-  ارداني، فريبا. “غبارگيري”. شقايق روستا، 1375.
13- home page of  http//www.abchomecare.com
14- home page of http:// www.feltexcommercial.com
www.carpet-rug.org home page of  http:// 15-
16- home page of  http:// www.fabrica.com
17- home page of  http:// www.blisscarpetcare.com
18- home page of  http:// www.whittakersystem.com
19- home page of  http:// www.maxi-steam.com
20- home page of  http://  www.nacecaresolutions.com
21- Bero, B.N; Vonbraun, M.C; Knowles, C.R; Hammel, J.E. “The use of x-ray fluorescence to detect lead contamination of carpeted surfaces”, Environmental Monitoring And Assessment, Vol.27, P.17-33, 1993.
22- Roberts, J.W; Glass, G; Mickelson, L. ”A pilot study of the measurement and control of deep dust, surface dust, and lead in 10 old carpets using the 3-spot test while vacuuming”, Environmental Contamination and  Toxicology, Vol.48, P.16-23, 2004.

منبع: شماره 18 مجله کهن

————————————————————————————

این مطلب را نیز بخوانید
پیشنهاد سردبیر : الیاف مصنوعی یا الیاف بشر ساخت چیست ؟ 

————————————————————————————
تحریریه مجله نساجی کهن
ارسال مقالات و ترجمه جهت انتشار در سایت : info@kohanjournal.com