مشکلات مربوط به ایمنی و بهداشت در صنعت نساجی

مقدمه

صنایع نساجی با مشکلات ایمنی و بهداشتی زیادی رو به رو هستند. در شرایط همه گیری بیماری کووید-۱۹ این مشکلات بیش از پیش خود را نشان می‌دهند. به ویژه زمانیکه به حادثه‌ی رانا پلازا فکر می‌کنیم، متوجه خواهیم شد که کارگران کشور بنگلادش تا چه اندازه از این مشکلات رنج می‌برند.

مشکلات متعدد ایمنی و بهداشت در صنعت نساجی وجود دارند. این موارد عبارتند از: قرار گرفتن در معرض گرد وغبار الیاف پنبه، قرار گرفتن در معرض مواد رنگرزی و شیمیایی، تنش‌های اسکلتی- عضلانی، قرارگرفتن در معرض سر و صدا و مسائل ارگونومی.

در پی این موارد و مشکلات این سوالات پیش می‌آید که اصلی ترین مشکل صنعت نساجی چیست؟ کارخانه‌های نساجی چگونه زندگی کارگران را تحت تاثیر قرار می‌دهند؟ و صنایع نساجی چگونه از شر این مشکلات خلاص می‌شوند؟ این مقاله سعی می‌کند تا جایی که ممکن است به همه‌ی این سوالات پاسخ دهد تا چشم انداز جدیدی در مورد مسائل ایمنی و بهداشت در صنعت نساجی ارائه شود، پس در ادامه با ما همراه باشد.

مشکلات عمده‌ی ایمنی و سلامتی

صنعت نساجی شامل واحدهای ریسندگی، بافندگی، رنگرزی، چاپ و تکمیل است. در این واحد ها با مشکلات ایمنی و بهداشتی متعددی رو به رو خواهیم بود. اما عمده مشکلات ایمنی و بهداشتی در صنعت نساجی را می‌توان به شرح زیر طبقه بندی کرد:
۱. قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های الیاف پنبه
۲. قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
۳. قرار گرفتن در معرض سر و صدا
۴. مسائل ارگونومیک

در ادامه در رابطه با هریک از این مشکلات و نهایتا راه‌های غالب شدن بر این مشکلات توضیح مختصری ارائه خواهد شد.

قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های الیاف پنبه

فراوری و انجام فرایند ریسندگی روی الیاف پنبه باعث ایجاد گرد و غبار پنبه در محیط می‌شود. این گرد و غبار و آلودگی‌ها که قبلا در معرض ذرات آفت کش و خاک قرار گرفته اند؛ ابتدا به صورت کامل وارد هوا شده و سپس وارد ریه‌ی کارگران می‌شوند و مشکلات جدی در ریه ایجاد می‌کنند که شایع ترین آن‌ها معضل “ریه‌ی قهوه‌ای” است.

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی

به صورت خاص تعامل مواد شیمیایی رنگرزی برای تمیز کردن، شستشو و پروسه‌ی نرم کردن، سبب قرار گیری کارگران در معرض مواد شیمیایی خواهد شد. این مواد شیمیایی حاوی بنزدرین، روشن کننده‌های نوری، حلال‌ها و مواد تثبیت کننده، فرمالدئید و عوامل ضدمیکروبی هستند. قرارگرفتن در معرض فرمالدئید باعث بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان مغز، سرطان ریه و سرطان خون می‌شود. نه تنها تماس مواد شیمیایی با پوست بلکه استنشاق مواد شمیایی نیز می‌تواند منجر به مشکلات جدی در سلامت افراد شود.

قرار گرفتن در معرض سر و صدا

قرار گرفتن در معرض سر و صدای زیاد در صنعت نساجی یکی از رایج ترین مشکلات است. سالن‌های ریسندگی و بافندگی سر و صدای زیادی را ایجاد می‌کنند. این امر باعث کاهش شنوایی و مشکلات دیگر نظیر اختلالات خواب، استرس، خستگی، ناراحتی، تغییر در ضربان قلب و فشار خون و … شده است.

مسائل ارگونومیک

این مسائل بیشتر در کشورهای درحال توسعه رایج هستند. در این جوامع اکثر کارگران از شرایط ناامن و ناسالم کاری شامل محیط کار کوچک و دارای نور و تهویه‌ی نامناسب رنج می‌برند. بیشتر کارگران شاغل در حوزه‌ی پوشاک از اختلالات اسکلتی- عضلانی مانند درد در نواحی کمر، شانه و گردن رنج می‌برند.

راه‌های غلبه بر این مشکلات

مسئولیت سلامت و ایمنی در صنعت نساجی هم بر عهده‌ی کارفرمایان و هم بر عهده‌ی کارکنان است. کارگران برای حفظ ایمنی خودشان بایستی از تمام قوانین ایمنی پیروی کنند. در ادامه پیشنهاداتی جهت بهبود ایمنی و سلامت کارگران و محیط زیست در صنعت نساجی بیان می‌شوند:

۱. ماشین آلات بایستی به صورت مداوم سرویس شوند و کارگران به منظور کاهش سر و صدا، از گوش گیر استفاده کنند
۲. در زمان کارکردن با مواد شیمیایی بایستی از ماسک و دستکش ایمنی استفاده شود
۳. محل کار کارگران صنعت نساجی بایستی از روشنایی و تهویه‌ی مناسب برخوردار باشد
۴. استفاده از میزهایی که به خوبی تراز شده باشند و صندلی‌هایی که پشتی آن‌ها مناسب باشد به طوری که هیچ گونه فشار عضلانی -اسکلتی وجود نداشته باشد
۵. انجام معاینات و آزمایشات پزشکی منظم برای کارگران توسط کارفرمایان
۶. حصول اطمینان از وجود اقدامات ایمنی مناسب و جعبه‌های کمک‌های اولیه در محیط‌های کاری
۷. ارائه‌ی سیستم شیفت و چرخش وظایف به صورتی که کارگران یک بخش به صورت مداوم در معرض سر و صدا قرار نگیرند

مشکلات ایمنی و بهداشتی در بنگلادش

سابقه ایمنی و بهداشت صنعت پوشاک کشور بنگلادش یکی از بدترین پرونده‌های نساجی در جهان است. براساس گزارش آتش نشانی بنگلادش در سال ۲۰۱۲، در کارخانه Tazreen Fashion دست کم ۱۱۷ نفر کشته و بیش از ۲۰۰ نفر زخمی شدند. حادثه‌ی رانا پلازا بیش از هزار کارگر را کشت و تعداد زیادی را زخمی کرد. از این اطلاعات می‌توان فهمید که کارگران بنگلادش تا چه اندازه در زمینه‌ی امنیت و مراقبت‌های بهداشتی در رنج هستند. حتی در حال حاضر کارگران بنگلادشی مجبور به کار در شرایط تقریبا ناامن و ناسالم هستند.

چرا صنعت پوشاک بنگلادش تا این اندازه ناامن است؟

فاجعه‌ی رانا پلازا عدم ایمنی صنعت بنگلادش را آشکار کرد. در این رابطه مشکل اصلی ساختاری است. در نتیجه‌ی گسترش سریع صنعت، بسیاری از کارخانه‌ها در ساختمان‌هایی که قبلا کاربری مسکونی داشته‌اند احداث شدند. به علاوه ساختمان‌های مختلفی که کاربری دیگری داشتند به کارخانه تبدیل شدند. برخی دیگر نیز تعداد ماشین آلات را بیش از ظرفیت ایمن ساختمان‌ها، افزایش داده‌اند، و مجددا بسیاری از کارخانه‌ها به سرعت و تا حد امکان با هزینه‌ی کم ساخته خواهند شد. به دلایل فوق، کارگران بنگلادشی با مشکلات ایمنی شامل مدارهای الکتریکی معیوب، ساختمان‌های ناپایدار، مسیرهای فرار اضطراری ناکافی و تجهیزات نا ایمن مواجه هستند.

چگونه می‌توان مسائل بهداشتی و ایمنی را در صنعت بنگلادش بهبود بخشید؟

دولت بنگلادش و صاحبان کارخانه‌های پوشاک بایستی برخی اقدامات را برای بهبود سلامت و ایمنی در صنعت پوشاک بنگلادش انجام دهند. این اقدامات شامل افزایش تمرکز بر بازرسی‌های مربوط به تجهیزات الکتریکی، توسعه‌ی برنامه‌ی بازرسی برای بررسی ایمنی ساختمان‌ها و تشکیل یک کمیته‌ی تحقیقاتی سطح بالا شامل نمایندگان کارفرمایان، دولت و کارشناسان ایمنی و آتش نشانی برای بررسی و نظارت بر مسائل ایمنی ساختمان، مسائل مربوط به برق، حوادثی در کارخانه که منجر به مرگ کارگران می‌شود.
دولت بایتس احترام و حقوق کارگران را تضمین کند. صاحبان صنعت پوشاک نیز بایستی از عادلانه بودن دستمزدی که به کارگران می‌دهند اطمینان حاصل کنند.

راه‌های دور ماندن از COVID-19 در صنعت نساجی

پیامدهای همه گیری بیماری کووید۱۹ به وضوح قابل مشاهده است و تاثیرات طولانی مدت در سراسر جهان خواهد داشت. اکثر کشورهای جهان برای کاهش شیوع ویروس، قوانین مربوط به تعطیلی و قرنطینه را وضع کردند. اما صنایع بایستی باز بمانند تا چرخ اقتصادی کشورهای با درآمد متوسط بچرخد.

درنتیجه مراحل زیر باید توسط کارگران و کارفرمایان صنعت پوشاک رعایت شود تا از ابتلا به بیماری در امان باشند:
• شستشوی مکرر و کامل دست‌ها با آب و صابون
• اجتناب از دست زدن به دهان، صورت و سطوح در مکان‌های مشترک
• استفاده از ماسک مناسب طبق قوانین
• ایجاد سیستم‌های شستشوی کارآمد و ایمن برای تمیز نگه داشتن محیط
• راه اندازی دستگاه‌های اندازه گیری دمای بدن مانند دماسنج مادون قرمز
• حفظ فاصله‌ی اجتماعی افراد به اندازه‌ی ۱ و نیم متر از یکدیگر

نتیجه
حل مسائل مربوط به ایمنی و بهداشت در صنعت نساجی بسیار مهم است. این مسئله برای کارگران صنعت پوشاک از اهمیت بیشتری برخوردار است. مشکلات مختلفی در صنعت نساجی وجود دارد. ضروری است که راه حل کارآمدی برای محافظت از کارگران در برابر شرایط بحرانی ارائه شود. شناسایی و حل این مشکلات برای کارگران ضروری است. و در صورت حل این مشکلات صنعت پوشاک وضعیت بهتری را تجربه خواهد کرد.

منبع یادداشت: https://textilefocus.com/safety-and-health-problems-in-textile-industry/

کلمات کلیدی: ایمنی و بهداشت در صنعت نساجی – صنعت نساجی بنگلادش – رانا پلازا