تحقق اهداف سال جهاد اقتصادی با هدفمندی یارانه ها

 

تهران – تحقق اهداف سال جهاد اقتصادی با توجه به این که نیازمند ملزوماتی است، می توان هدفمندی یارانه ها را از پایه های دستیابی به اهداف برای رشد و شکوفایی اقتصاد کشور دانست.

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، طرح هدفمند کردن یارانه ها، دی ماه سال ۱۳۸۷ به مجلس شورای اسلامی ارایه شد و پس از حدود یک سال بحث و بررسی و تصویب نهایی آن در مجلس و شورای نگهبان، به قانون تبدیل شد.

اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها که به نوعی انقلاب اقتصادی در کشور به شمار می رود و از اهداف اصلی آن واگذاری مدیریت مصرف منابع به مردم بود، از ۲۸ آذر ماه سال ۸۹ اجرایی شد.

طرح هدفمند کردن یارانه ها دی ماه سال ۱۳۸۷ به مجلس شورای اسلامی ارایه شد و پس از حدود یک سال بحث و بررسی و تصویب نهایی آن در مجلس و شورای نگهبان، به قانون تبدیل شد.

این قانون که از ۲۸ آذر ماه سال گذشته اجرایی شد، افزایش عدالت اجتماعی را مورد تاکید قرار می دهد.

نفت، مهمترین منبع اقتصاد کشور است که بخشی از آن صادر و بخشی هم در داخل کشور به صورت فرآورده های نفتی مصرف می شود.

تا پیش از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه، دولت یارانه قابل توجهی بابت مصرف این حامل های انرژی در کشور پرداخت می کرد و بار سنگینی بر اقتصاد بود.

کسانی که توان مالی بیشتری برای استفاده از این فرآورده ها داشتند، بالطبع یارانه بیشتری از دولت دریافت می کردند.

دولت در اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها، برای جبران افزایش هزینه حامل های انرژی و نان، شیوه پرداخت نقدی به مردم را برگزید، به طوری که در ماه هر ایرانی(ثبت نام کننده در سامانه یارانه) ۴۵۵ هزار ریال (۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان) یارانه حامل های انرژی و نان دریافت می کند.

بر اساس آمار اعلام شده، در دوره ۹ ماه نخست ( ۲۸ آذر ماه ۱۳۸۹ تا ۳۱ شهریور ماه ۱۳۹۰) اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها، میانگین مصرف بنزین موتور در کشور به ۵۸ میلیون و ۹۰۰ هزار لیتر در روز کاهش یافت، در حالی که میانگین مصرف در دوره مشابه سال قبل از آن ۶۳ میلیون و ۳۰۰ هزار لیتر در روز بود.

میانگین مصرف نفت گاز قبل از اجرای این قانون ۹۳ میلیون لیتر در روز بود و در ۹ ماه نخست اجرای این قانون با یک میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر کاهش به ۹۱ میلیون و ۲۰۰ هزار لیتر رسید.

مصرف گاز مایع نیز در دوره مقایسه ای گفته شده از ۱۲.۲ میلیون لیتر با ۱.۶ کاهش به ۱۰.۶ میلیون لیتر در روز رسید.

میانگین مصرف نفت سفید نیز از ۱۳.۲ میلیون لیتر در روز با ۳.۳ میلیون لیتر کاهش، به ۹.۹ میلیون لیتر در روز در ۹ ماه نخست اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها تنزل کرد.

در حالی که میانگین مصرف گاز طبیعی در ۹ ماه نخست اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها با ۴/۰ درصد کاهش نسبت به زمان مشابه یک سال قبل از آن به ۱۰۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون متر مکعب رسید.

بهره گیری از گاز طبیعی در صنعت از ۱۵.۴ میلیارد متر مکعب با ۲.۵ درصد رشد به ۱۷.۹ میلیارد متر مکعب در سه دوره سه ماهه اجرای قانون افزایش یافت.

بر همین اساس مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی از ۲۸.۹ میلیارد متر مکعب با ۰.۳ درصد افت به ۲۸.۶ میلیارد متر مکعب در ۹ ماه نخست اجرای این قانون کاهش یافت.

ارزش صرفه جویی ناشی از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه ها در ارتباط با کاهش مصرف فرآورده های نفتی از ابتدای دی ماه ۱۳۸۹ تا پایان فروردین ۹۰ حدود ۱۲.۸ هزار میلیارد ریال (قریب به ۱۲ میلیارد دلار) برآورد می شود که منابع قابل توجهی را برای پیگیری اهداف توسعه ای کشور آزاد کرده است.

این در حالی است که در بین فرآورده های نفتی، بنزین با بیش از پنج هزار میلیارد ریال صرفه جویی بیشترین سهم ارزشی را در صرفه جویی های حاصله از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها به خود اختصاص می دهد.

** برق

میزان مصرف برق نیز از ۱۳۳.۷ میلیارد کیلو وات ساعت قبل از اجرای قانون با ۰.۹ درصد کاهش به ۱۳۲.۸ میلیارد کیلو وات ساعت در سه دوره سه ماهه اجرایی شدن این قانون رسید.

بهره گیری از برق خانگی از ۴۲.۱ میلیارد کیلو وات ساعت قبل از اجرای قانون و با ۲.۹ میلیارد کیلو وات ساعت کاهش، به ۳۹.۲ میلیارد کیلو وات ساعت پس از اجرای قانون رسید.

مصرف برق صنعتی نیز از ۴۳.۹ میلیارد کیلو وات ساعت با ۲.۱ درصد رشد به ۴۶ میلیارد کیلو وات ساعت در ۹ ماه نخست اجرای این قانون ارتقا یافت.

آمارهای دیگر حاکی از آن است که میانگین مصرف برق طی شش ماه پس از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن در بخش های خانگی، عمومی و روشنایی معابر به ترتیب با ۷.۵ ، ۱۶ و ۲۲ درصد کاهش داشته است که از بهبود فرآیند مدیریت مصرف این حامل انرژی در کشور حکایت دارد.

بر خلاف آثار کاهشی اجرای این قانون بر مصرف برق در بخش های خانگی و عمومی، بخش های کشاورزی، صنعت و سایر مصارف به ترتیب با رشد ۳۲.۲ ، ۱.۸ و ۰.۸ درصد روبرو بوده است.

مصرف برق خانگی پس از اجرای این قانون طی ماه های بهمن و اسفند سال ۱۳۸۹ حدود ۵.۷ درصد و در چهار ماهه نخست سال ۱۳۹۰، همزمان با آغاز فصل گرما، ۶.۲ درصد و در شش ماه اجرای این قانون ۷.۵ درصد کاهش یافته است.

در این میان افزایش ۲۳.۲ درصدی مصرف برق در بخش کشاورزی چشمگیر است، به نحوی که نرخ تعرفه برق این بخش پس اجرای این قانون، همچنان حمایتی است و روند تحولات فناوری در این بخش با تاکید بر برقی کردن چاه های کشاورزی دنبال شده است.

** وضعیت تولید صنایع فولاد، سیمان و خودرو از ابتدای هدفمند کردن یارانه ها

با بررسی روند تولید برخی از محصولات استراتژیک بخش صنعت (فولاد، سیمان و خودرو) طی ۹ ماهه پس از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها (دی ۱۳۸۹ لغایت شهریور ۱۳۹۰) مورد بررسی قرار گرفته و با مدت مشابه سال قبل مقایسه شده است.

برآوردها نشان می دهد پیش از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها فعالیت های مذکور حدود ۴۰ درصد سوخت مصرفی کارگاه های دارای ۱۰ نفر کارکن و بیشتر را به خود اختصاص داده و با سهم تقریبی ۱۸ درصدی از اشتغال بخش صنعت، ۳۲.۳ درصد ارزش افزوده و ۱۳.۵ درصد صادرات کارگاه های صنعتی دارای ۱۰ نفر کارکن و بیشتر کشور را تأمین می کرده اند.

نتایج بررسی های این گزارش به استناد اطلاعات واصله از سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و انجمن های تولیدکنندگان فولاد، کارفرمایان صنعت سیمان و خودروسازان ایران نشان می دهد که طی دوره ۹ ماهه منتهی به شهریور ۱۳۹۰ تولید فولاد، سیمان و کلینکر و انواع خودرو نسبت به مدت مشابه سال قبل با افزایش مواجه شده است.

میزان تولید فولاد خام طی مدت مورد بررسی حدود ۹.۹۶ میلیون تن و میزان محصولات فولادی نورد شده حدود ۱۲.۷۶ میلیون تن برآورد می شود که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۲.۱ و ۱۱.۱۷ درصد افزایش نشان می دهد.

تولید کلینکر و سیمان بترتیب از رشد ۱۲.۷ و ۱۳.۵۷ درصدی نسبت به ۹ ماهه مدت مشابه سال قبل برخوردار بوده است و به حدود ۴۹ و ۴۹.۲ میلیون تن رسیده است.

طی دی ماه ۱۳۸۹ لغایت شهریور ۱۳۹۰، تولید انواع خودرو و سواری نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش ۳.۵۱ و ۴.۴۶ درصدی مواجه بوده که تولید انواع خودرو به حدود یک میلیون و ۱۸۷ هزار و ۶۴ دستگاه رسید که از این مقدار یک میلیون و ۱۸ هزار و ۷۶۸ دستگاه آن خودرو سواری بوده است.