تولید صادرات گرا، راه رفع مشکلات

در مراسم روز ملی صنعت و معدن مطرح شد

گروه صنعت و معدن- همایش گرامیداشت روز ملی صنعت و معدن در حالی روز گذشته در محل اجلاس سران برگزار شد که به عقیده بسیاری از حاضران و مدعوین، این همایش تحت شعاع جابه جایی دولت قرار گرفته بود.

از یک سو، وزیر صنعت، معدن و تجارت ابراز امیدواری کرد که این مسوولیت را به خوبی به نفر بعدی واگذار کند و از سوی، دیگر فعالان صنعتی و معدنی راهکارهای خود را برای عبور از مشکلات تولید در آینده مطرح کردند. این همایش اگر چه نام صنعت و معدن را یدک می کشید، اما با استقبال فعالان صنعتی و معدنی همچون سنوات گذشته روبه رو نشد.

رشد ۸ برابری سرمایه گذاری

به گزارش خبرنگار «دنیای اقتصاد»، وزیر صنعت، معدن و تجارت در این مراسم با اشاره به میزان سرمایه گذاری های صنعتی و معدنی در دولت نهم و دهم گفت: در ۸ سال گذشته، ۱۲۰هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری صنعتی و معدنی صورت گرفته که نسبت به سال های ۷۶ تا ۸۴ رشد ۸ برابری داشته است. غضنفری با اشاره به انتشار برخی گزارش ها مبنی بر آمارسازی وزارتخانه گفت: برخی کارخانه ها ممکن است ظرف سه سال و برخی دو سال به ظرفیت تولید برسند، بنابراین اعداد اعلام شده، عدد تاسیسات و ظرفیت است. غضنفری در ادامه با بیان اینکه هم اکنون شرایط کشور متفاوت است و تحریم ها به نقطه جدیدی رسیده که در تصمیمات مسوولان اثر می گذارد، به آمار صادرات غیرنفتی کشور اشاره کرد و گفت: میزان صادرات غیرنفتی در فاصله سال های ۷۶ تا ۸۴ معادل ۳۸ میلیارد دلار بود که این میزان در ۸سال دولت های نهم و دهم به ۲۱۵میلیارد دلار رسید. وی در ادامه به کل تجارت خارجی اشاره کرد و گفت: کمتر به این موضوع توجه می شود، اما این رقم در دولت های هفتم و هشتم ۲۰۰ میلیارد دلار بود ولی در دولت های نهم و دهم به ۶۳۵ میلیارد دلار رسید. غضنفری میزان صادرات خدمات فنی و مهندسی در ۸ سال فعالیت دولت های نهم و دهم را ۲۱ میلیارد دلار با رشد بیش از ۷ برابری اعلام کرد و افزود: این رقم در مدت مشابه قبل از آن ۷/۲ میلیارد دلار بود. وی ادامه داد: آمارهای صادرات غیرنفتی این موضوع را یادآوری می کند که به طور متوسط در حوزه صادرات غیرنفتی سالانه ۲۲ درصد رشد را شاهد بوده ایم.

وی در ادامه با تشریح وضعیت تولید در شرایط فعلی، اظهار کرد: در سال های ۹۰ و ۹۱ در تولید برخی از کالاها رشد خوبی داشتیم، اما در برخی از کالاها مانند خودرو شاهد کاهش ۵۰ درصدی تولید بوده ایم. وی در خاتمه صحبت های خود با اشاره به جایگاه حوزه معدن به عنوان جایگزینی برای درآمد نفت از اختصاص ۴هزار میلیارد تومان اعتبار جدید به این بخش خبر داد. غضنفری با بیان اینکه چاره اصلی برای عبور از تحریم ها تولید صادرات گرا است، گفت: کشور بدون ارز نمی تواند مدیریت شود. وی با بیان اینکه چشم امید دولت های بعدی به شما صنعتگران است، گفت: امیدوارم که این مسوولیت را به خوبی به نفر بعدی تحویل بدهم.

روابط ایران با دنیا ترمیم شود

محمد مروج حسینی، رییس انجمن صنایع نساجی ایران نیز در این همایش با اشاره به روی کار آمدن دولت جدید تا یک ماه آینده گفت: رییس جمهور منتخب که با رای بسیار بالایی روی کار آمده و شناخت کافی از قطعنامه ها دارد، می تواند روابط ایران را در جامعه جهانی به عنوان یک عضو با فرهنگ احیا کرده و بهبود ببخشد. مروج افزود: روابط ایران باید با دنیا ترمیم شود تا بیش از این هزینه های سنگین یک التهاب سیاسی به جامعه تحمیل نشود. وی افزود: تحمیل هزینه های سنگین سیاسی به جامعه موجب شده تا از یک سو بخش تولید با کاهش ظرفیت مواجه شده و از سوی دیگر سرمایه های بخش تولید به جیب چینی ها و ویتنامی ها وارد شود. مروج با تاکید بر ضرورت بهبود روابط سیاسی ایران با دنیا متذکر شد: شاید در سه سال آینده ما سال های سختی را در پیش رو داشته باشیم، اما آشتی با جهان و مردم داخل کشور تحمل این سختی ها را شیرین می کند.

در خدمت دولت آتی باشیم

محسن خلیلی عراقی، رییس هیات مدیره انجمن مدیران صنایع که تا آمدن به جایگاه سخنرانی با تشویق حضار همراه شد، گفت: باید با تمام توان خود پشت دولت های خود باشیم تا به سرنوشت تلخ دچار نشویم. وی با بیان اینکه در کشور ضدیت مردم و دولت متداول بوده است، افزود: مردم آن طور که باید در سال های گذشته از دولت خود محافظت نمی کردند، امیدوارم که تاریخ برای ما تجربه باشد که در خدمت دولت آتی باشیم. خلیلی عراقی با بیان اینکه آزادی اقتصادی یکی از راه های توفیق است، گفت: فعالان صنعتی باید به پرداخت مالیات ها اعتقاد داشته باشند تا اتکا به درآمدهای نفتی.

۲۰ پیشنهاد بخش خصوصی

حسین ساسانی، دبیرکل کنفدراسیون صنعت نیز در این همایش بیانیه تشکل های صنعتی را که شامل ۲۰ پیشنهاد می شد، ارائه کرد. به گفته ساسانی، روز صنعت و معدن امسال مصادف با انتقال دولت است به همین دلیل صنعتگران ۲۰ راهکار برای عبور از مشکلات بخش صنعتی را ارائه می کنند.
رسیدن به اقتصاد پویا، تدام توسعه صنعتی، بهبود فضای کسب و کار، مدیریت منابع ارزی، هدایت منابع مالی به سمت تولید، کارآمدسازی مدیریت منابع، تغییر اصلاح قوانین و مقررات و… از جمله مواردی است که ساسانی به عنوان محورهای بیانیه مطرح کرد.

تحقیق و توسعه لازمه رشد

فیروز علی نیا، پیشکسوت حوزه معدن و صنایع معدنی نیز در این همایش با اشاره به اینکه بخش معدن نیازمند ایجاد تیم های تحقیقاتی است، گفت: در کشورهای توسعه یافته هر واحد معدنی و صنایع معدنی دارای یک واحد تحقیق و توسعه است. در کشور ما نیز در این خصوص اقداماتی صورت گرفته، اما چندان جدی نبود؛ چرا که صنعت مونتاژ کار است و ارتباط بین دانشگاه و صنعت و معدن نیز چندان قوی نیست.

به گفته علی نیا، برای ایجاد تیم های تحقیقاتی در بخش معدن باید شرایط ارتباط بین صنعت و دانشگاه را ایجاد کرد که می تواند به کیفیت عملیات معدنکاری و کارهای صنعتی منجر شود. وی در ادامه با بیان اینکه تاکنون در بخش معدن و صنایع معدنی پیشرفت های خوبی را شاهد بوده ایم، اما با ایده آل ها فاصله داشته ایم افزود: یکی از ضعف های ما مدیریت و زمانبندی ضعیف در بخش معدن است که سبب می شود سرمایه گذاری های زیادی را در این بخش شاهد نباشیم.

وی ادامه داد: با ایجاد ارتباط بین صنعت و دانشگاه می توانیم در همه بخش های معدن و به ویژه اکتشاف به حد مطلوبی برسیم، البته این امر مستلزم افزایش بودجه اکتشاف و تقویت سازمان زمین شناسی نیز هست. قطع بودجه بخش اکتشاف یکی دیگر از نکاتی است که علی نیا به آن اشاره کرده و در این خصوص می گوید: در همه بخش های معدن، اکتشاف بخش پایه ای است، اما در کشور ما نه تنها بودجه کافی به این بخش اختصاص نیافته، بلکه چند سالی است که بودجه این بخش قطع شده است.

تولید نیازمند پنجره واحد

محمدرضا بهرامن، نایب رییس خانه معدن ایران نیز با اعلام اینکه تشکل ها آمادگی دارند در یک مسیر کاملامهندسی وارد بخش صنعت و معدن شوند، گفت: بخش معدن یک مزیت نسبی در کشور محسوب می شود و جریان تحریم ها به ما ثابت کرد که به این مزیت نیاز داریم. وی با بیان اینکه بخش تولید محور توسعه اقتصادی کشور محسوب می شود، گفت: نظارت بر بخش معدن باید دقیق باشد، اما نباید این امر منجر به مداخله برخی از سازمان ها در کار معدن شود و تنها راه مقابله با مداخله های سازمان های مختلف ایجاد پنجره واحد است. وی با بیان اینکه متولی بخش معدن باید همزمان با این بخش به لحاظ کمی و کیفی پیشرفت کند، افزود: در حال حاضر نگاه دنیا در بخش معدن به سمت ایجاد ارزش افزوده حرکت کرده و تحقق این امر نیازمند تکنولوژی های نوین و راهکارهای مشوق برای جذب سرمایه گذاری های آزاد است. این نشان می دهد که ایران برای ایجاد ارزش افزوده بیشتر در بخش معدن راهی جز استفاده از تکنولوژی های نوین و جذب سرمایه گذاری های آزاد ندارد. وی ادامه داد: تحقق اهداف تولیدی و صادراتی بخش معدن در برنامه چهارم توسعه نشان دهنده این مزیت نسبی است و تحریم ها باعث شد که بخش معدن در حاشیه به متن اقتصاد بیاید. بهرامن با اشاره به اینکه بخش اکتشاف نیازمند تکنولوژی نوین است، افزود: اکتشاف از کمبود بودجه رنج می برد و بودجه ای که باید برای بخش معدن در نظر گرفته می شد محقق نشد و این امر باعث شد اکتشافات ما سطحی باقی بماند.

منابع صندوق به ۵۲میلیارد دلار رسید

محمدرضا فرزین، رییس صندوق توسعه ملی نیز در این مراسم با بیان اینکه تامین منابع مالی لازمه رشد بخش صنعت است، گفت: سهم صنعت و معدن در تولید ناخالص ملی کشور ۲۵ درصد است و یکی از راهکارهای توسعه تولید بحث تامین مالی است و تا زمانی که راهکاری در این خصوص در نظر گرفته نشود، مشکل تولید برطرف نخواهد شد. تغییر در نظام قانونی کشور یکی از راهکارهایی است که فرزین به آن اشاره کرد و افزود: تامین منابع مالی بخش تولید نیازمند تغییراتی در نظام قانونی کشور است، چرا که صندوق ملزم است تسهیلات را از طریق بانک ها در اختیار تولید قرار دهد که این امر زمانبر است. رییس صندوق توسعه ملی از رسیدن منابع این صندوق به ۵۲میلیارد دلار خبر داد و افزود: منابع صندوق سالانه دو درصد افزایش می یابد و تنها بخش خصوصی می تواند از تسهیلات صندوق بهره ببرد. فرزین با اعلام اینکه تاکنون ۳۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار با بانک ها قرار داد بسته شده است،گفت: در ۵/۲سال گذشته ۲۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار منابع ارزی به پروژه های مختلف اختصاص دادیم و مسدودی آن را به بانک مرکزی اعلام کردیم که از این میزان ۱۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار مربوط به پروژه های صنعت، معدن و کشاورزی بوده است.

وی در خصوص صنایعی که از منابع بانک بهره بردند نیز گفت: طی این مدت به ۳۱ پروژه فولادی ۸/۱ میلیارد دلار، به ۲۲ پروژه سیمانی ۴۶۷ میلیون دلار و به ۱۷۶ پروژه صنعتی دیگر ۱/۲ میلیارد دلار منابع ارزی اختصاص یافته است. وی با اشاره به انعقاد قرارداد عاملیت ریالی با ۹ بانک، گفت: تاکنون بیش از ۶هزار میلیارد تومان منابع ریالی از صندوق توسعه ملی به صنعت، معدن و کشاورزی اختصاص یافته است و در خصوص سرمایه در گردش نیز ۹ هزار میلیارد تومان منابع برای سرمایه درگردش به این دو بخش اختصاص یافته است.
رییس صندوق توسعه ملی با بیان اینکه به دلیل قطع شدن فاینانس های خارجی و تشدید تحریم ها، صندوق روی پروژه های داخلی متمرکز شده است، اضافه کرد: تاکنون یک ریال از منابع صندوق به بخش دولتی اختصاص نیافته است.

خداحافظی رییس خانه صنعت

هادی غنیمی فرد، رییس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران نیز در این مراسم با اعلام خبر خداحافظی خود از ریاست این تشکل بخش خصوصی گفت: به رسم هر سال روز صنعت و معدن روز گلایه ها از دولت اعلام می شود. اما من خواستار شروع و ایجاد آشتی ملی هستم. وی با بیان اینکه آشتی با جهان بعد از آشتی ملی نیز باید مورد توجه قرار گیرد، افزود: از تمام تشکل ها دعوت می کنم تا باعث یک تجدید حیات در خانه صنعت، معدن و تجارت شوند. وی با تاکید بر حضور تشکل ها و انجمن ها در کنار تصمیم گیری ها و سیاست گذاری های دولت جدید گفت: تقاضا داریم تمامی نیازها و خواسته های صنعتگران به دولت بعد نیز انتقال پیدا کند. وی صحبت های خود را با زنده باد ایران و زنده باد مردم ایران به پایان برد.

آشتی ملی برقرار است

محمدرضا رحیمی، معاون رییس جمهور آخرین سخنران همایش روز صنعت بود. وی در همان ابتدا از اظهارات برخی از سخنرانان مبنی بر آشتی ملی در کشور و بهبود روابط سیاسی انتقاد کرد و گفت: صحبت های مطرح شده به گونه ای بود که گویی در کشور نزاع عمومی وجود دارد که باید آشتی کنیم و انگار با مردم جهان قهریم، در حالی که ما با همه دنیا آشتی هستیم و روابط خوبی داریم.
به گفته رحیمی، در کشور نیاز به آشتی ملی نیست و ما در آشتی ملی هستیم. رحیمی با اشاره به تحریم های اعمال شده علیه کشور گفت: در حال حاضر تحریم ها باعث شده تا صنعتگران بیش از گذشته در عرصه تحولات صنعتی و معدنی فعال باشند.