جستجوی ایرانی برای دلارهای گوگلی

مطلبی که درادامه میخوانید بهترین مقدمه است برای وارد شدن به مساله ای که شاید چند سال قبل خیلی مهم نبود اما امروز یکی از مهمترین و اساسی ترین مسایل کشور به حساب میاید , بله درست حدس زدید , مساله اینترنت ویک بخش مهم از ان یعنی موتور جستجو , اول این مقدمه را بخوانید:

” شاید کمتر کاربر ایرانی را بتوان یافت که روزمره با اینترنت سر و کار داشته باشد و گذارش به موتور جستجوی گوگل نیفتاده باشد. اغلب این کاربران جامع و کامل بودن منابع دسترسی به این موتور جستجوگر را دلیل سرزدن به این سرویس دهنده عنوان می کنند اما رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران معتقد است که عادت به استفاده از گوگل بیشتر جنبه روانی دارد.

علی حکیم جوادی ،معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: آمارهای جهانی نشان می دهد که ۷۰ درصد بازدیدکنندگان موتورهای جستجو معمولا با وجودی که هر چند میلیون صفحه از یک جستجو به آنها پیشنهاد داده شود تنها همان ۷ گزینه ابتدای صفحه نخست را انتخاب می کنند و ۳۰ درصد کاربران نیز حداکثر تا دو صفحه بعد را انتخاب خواهند کرد و حتی از منظر معتبربودن موارد یافت شده نیز باید گفت که صفحات بعدی موتورهای جستجو دارای اطلاعات به روزی نیست؛ اما در نهایت به لحاظ روانی کاربر چون می بیند که در یک جستجو، موتور جستجو یک میلیون صفحه پیدا کرده است این تصور برایش به وجود می آید که این موتور جستجو بسیار کامل و جامع است.”

درعین حال براساس نتایج تحقیقات به عمل آمده که از سوی مجمع فعالان فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال انقلاب اسلامی منتشر شده است کل سود موتور جستجوی گوگل در سال ۲۰۱۱ حدود ۳۶ میلیارد دلار بوده که سود این موتور جستجو از کاربران ایرانی در سال گذشته، ۴۴۳ میلیارد تومان – البته با قیمت دلار ۱۶۰۰ تومانی – تخمین زده شده است.
براین اساس هر ایرانی روزانه به طور میانگین ۵ بار در گوگل جستجو می‌کند و میانگین سالیانه تعداد دفعات جستجو در گوگل توسط کاربران ایرانی یکهزار و ۸۲۵ بار اعلام شده است.

در این بررسی ها مشخص شده که ۴۰ درصد کلیک کاربران ایرانی روی لینک های تبلیغاتی ظاهر شده در نتایج جستجو است و ۷.۳ بار تعداد دفعاتی است که کاربران ایرانی در سال بر روی لینک های تبلیغاتی کلیک می‌کنند. براین اساس میانگین درآمد گوگل به ازای هر کلیک بر لینکهای تبلیغاتی ۱.۰۴ دلار و میانگین درآمد سالیانه گوگل از هر کاربر ۷.۳ دلار است و در مجموع این موتور جستجو از کاربران ایرانی طی یک سال۲۷۷ میلیون دلار درآمد کسب کرده است.

***پولی که باید در کشور بماند

رقم را یکبار دیگر مرور میکنیم , ۴۴۳ میلیارد تومان با احتساب دلار ۱۶۰۰ تومانی , درحالی که اکنون دلار دربازارازاد بالای ۱۸۰۰ تومان است واگر فقط سرانگشتی یک حساب کنیم این رقم به بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان سر میزند , و انی پولی است که بسیاری از کاربران بدون انکه بدانند نصیب یک شرکت خارجی میکنند که تازه هر وقت هم که دلش بخواهد برای کشورمان و کاربران ایرانی بازی درمیاورد , هروقت دلش بخواهد یک بخش را بروی کاربران ایرانی میبندد, حتی وارد بازیهای سیاسی هم میشود و درهمین ماههای اخیر در ماجرای نام خلیج فارس نشان داد که تحت لابیها ی خاص حاضر به هرکاریهم میشود.

برغم این , سودآوری گوگل از کاربران ایرانی در حالی مطرح می شود که موضوع راه اندازی یک موتور جستجوگر بومی و ملی که بتواند با موتورهای جستجوگری چون “یاهو” و “گوگل” رقابت کند در نیمه سال ۸۹ و از سوی رضا تقی پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مطرح شد و وی اعلام کرد که ایران برای جوابگویی به نیازهای داخلی می خواهد موتور جستجوگر ملی راه اندازی کند و حتی این طرح ملی در برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور پیش بینی شده است.

در آن زمان یکی از مسئولان سازمان فناوری اطلاعات ایران نیز در تشریح آغاز به کار این پروژه تاکید کرد که حتی پیشنهاداتی در مورد نام این طرح ارائه شده که وزیر ارتباطات از عنوان “یاحق” برای نام این موتور جستجوگر یاد کرده است.

اما هم اکنون و با برنامه های در دست اقدام در این مورد این طور استنباط می شود که سیاست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای اجرای موتور جستجوگر ملی تغییر یافته و این وزارتخانه قصد دارد نسبت به ارتقای موتورهای جستجوگر داخلی فعلی اقدام کند و تنها به یک موتور جستجوی ملی واحد بسنده نکند.

درهمین راستا علی حکیم جوادی ، با اشاره به آخرین وضعیت راه اندازی موتور جستجوی ملی در کشور از اتمام فاز اجرایی پروژه در بخش فنی و نرم افزاری خبر داد و اظهار داشت: موتور جستجوی بومی که پیش بینی می شود تا پایان سال راه اندازی و در اختیار کاربران قرار گیرد، مشکلی به لحاظ فنی و نرم افزاری نداشته و هم اکنون مراحل پایانی راه اندازی را می گذراند اما محدودیت هایی از لحاظ سخت افزاری وجود دارد که زمان راه اندازی این پروژه را اندکی با تاخیر روبرو کرده است.

معاون وزیر ارتباطات با بیان اینکه با راه اندازی موتور جستجوگر بومی، بازار کسب و کار ایمیل های بومی نیز رونق خواهد گرفت، افزود: در برنامه داریم که در کنار موتور جستجوگر بومی سرویس های ارزش افزوده ای مانند بازیهای رایانه ای و موضوعاتی مشابه سرویس “گوگل ارث” را نیز در اختیار کاربران قرار دهیم.

حکیم جوادی تاکید کرد: سرویس موتور جستجوی ملی که تا پایان سال رونمایی می شود هم اکنون توسط یک شرکت بخش خصوصی در حال انجام و در مرحله تدارک تامین تجهیزات است و به موازات آن نیز تعدادی از نخبگان دانشگاه صنعتی شریف در حال راه اندازی یک موتور جستجوگر هستند که در صورت اتمام، آغاز بکار این موتور جستجو را نیز امسال خواهیم داشت.

***زیر ساختها مهیا نیست

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس راه اندازی سایت و موتورهای جستجوگر قوی فارسی را در گروی ایجاد و توسعه زیر ساخت های مرتبط با آن دانست و گفت: در حال حاضر گوگل یک نوع انحصار را از نظر جستجو در اختیار گرفته است.
سیدمحمد مهدی پورفاطمی ، اظهار داشت: ابتدا باید شرایط ایجاد سایتی با قدرت جستجوگری بالا ایجاد شود تا انحصار گوگل در جستجو از میان برود. ولی به نظر می‌رسد برای دستیابی به این موضوع باید به سمت پیشرفت و تعالی در زمینه فناوری‌های الکترونیکی و اطلاعاتی حرکت کنیم.

نماینده مردم دشتی و تنگستان در مجلس شورای اسلامی افزود: کشور ما در موارد بسیاری از مسائل علمی به نقاط و اهداف خوبی دست یافته اما در مورد فناوری‌های ارتباطی و الکترونیکی باید کار و تلاش بیشتری صورت پذیرد تا به نقطه مطلوب نزدیک شویم.
وی با بیان اینکه سایت‌هایی مانند گوگل به دلیل مرکزیتی که دارند انحصار جستجو را در اختیار گرفته اند، تصریح کرد: سایت هایی مانند گوگل بنا به سلیقه مدیران آن دست به انجام هر کاری می زنند و اگر کشور ما موفق شود یک سایت فارسی جستجوگر قوی راه اندازی کند کار بسیار مثبت و موثری در عرصه بین الملل انجام داده است.

یک عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم درباره نحوه عملکردموتور جستجو‌گر گوگل و سایر شبکه‌های مجازی گفت: یکی از سیاست‌های حاکم در این رسانه‌ها، نشر گزینشی اطلاعات است. زیرا گوگل نمی‌تواند تمامی اطلاعات را در اختیار مخاطب قرار دهد؛ برای همین به این کار اقدام می‌کند.

رضا صابری ، درباره نحوه عملکردموتور جستجو‌گر گوگل، تصریح کرد: شرکت گوگل، سرمایه‌گذاری‌های کلانی در حوزه فناوری اطلاعات انجام داده به همین تناسب نیز از کاربران خود و حتی از جستجوهای کاربرانش استفاده‌های سیاسی و حاکمیتی لازمه را می‌برد.
نماینده مردم رامیان و آزادشهر در مجلس شورای اسلامی با مد نظر قرار دادن الزام جایگزینی این شبکه در ایران توسط موتور جستجوگر بومی، ادامه داد: این مساله از سه سال پیش مطرح شد و به دلیل مباحث امنیتی باید به‌طور جدی پیگیری شود.
وی افزود: ما به دلیل رفع نیازهای مخاطبان در فضای مجازی و سایبری نیازمند یک موتور جستجوگر ایرانی و بومی هستیم و این مساله از ضرورت‌هاست.

این نماینده مجلس نهم با تاکید بر سیاست‌های کشورما در فضای مجازی بیان کرد: باید فعالیت موتور جستجوگر بومی به شکلی ساماندهی شود که در سیاست‌ گذاری‌ها ما اثر بخش باشد و بتواند شرایط و امکاناتی را فراهم کند که از طریق این سیستم بتوانیم فعالیت‌های دنیای مجازی کشورمان را ساماندهی و مدیریت کنیم.
صابری گفت: قطعا رسیدن به چنین چشم اندازی به حمایت‌های مجلس و دولت نیاز دارد تا این استراتژی رسانه‌ای هرچه زودترعملیاتی شود.

درهمین راستا , یک عضو هیأت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس نیز با اشاره به درآمد زایی بسیار بالای موتور جستجو گر گوگل از کلیک کاربران ایرانی، گفت: با کسب اعتماد کاربران، بستر مناسب برای جایگزینی موتور جستجوگر ایرانی به‌جای گوگل فراهم خواهد شد.
عباس قائید رحمت ، افزود: گوگل به دلیل فقدان یک موتور جستجو گر قوی بومی به عنوان رقیب، اطلاعات را گزینشی در اختیار کاربران ایرانی قرار می‌دهد و حتی در مواقعی اقداماتی را نیز علیه منافع و تمامیت ارضی دیگر کشورها انجام می‌دهد؛ مانند جایگزنی خلیج به جای خلیج فارس.

این نماینده مجلس نهم بیان کرد: به دلیل نبود موتور جستجوگر جامع و کارآمد ایرانی در کشور، کاربران ایرانی برای رفع نیازهای خود به گوگل مراجع می‌کنند و ناخواسته سود بسیار عظیمی به سوی این شبکه سرازیر می شود.
قائید رحمت گفت: باید برای این کار، در ابتدا بودجه و اعتبار لازم در نظر گرفته شود تا بتوان نمونه مشابه و داخلی گوگل را در ایران راه‌اندازی کرد.
وی تاکید کرد: با کسب اعتماد کاربران کشورمان بستری مناسب برای جایگزینی موتور جستجوگر ایرانی به‌جای گوگل فراهم خواهد شد.

***نکته

بد نیست بدانید که اینکه از موتور جستجوی ملی سخن به میان میاید , با تکیه برتجربیات موفقی است که انجام شده و نشان داده که این را ه را میتوان طی کردو موفق هم شد , اکنون موتور جست‌وجوی ملی چین که با نام «بایدو» فعالیت می‌کند، دهمین سایت پربازدید دنیا محسوب می‌شود و بر اساس تحقیقات اخیر صورت گرفته، موتور جست‌وجوی «بینگ» که متعلق به مایکروسافت است سایت‌های “یاهو ” و “گوگل” را از نظر دقت پشت سرگذاشته و از آن‌ها پیشی گرفته و در شرایطی که سال گذشته میزان دقت و موفقیت گوگل کمتر از ۶۸ درصد بود، این موتور جست‌وجو موفقیت ۸۰ درصدی خود را به رخ اولین موتور جست‌وجو دنیا کشیده است. افزون‌بر این موارد کشوری مثل ترکیه تاکنون ۳۶ موتور جست‌وجوی اختصاصی برای خود طراحی کرده و حداقل از نظر تعداد موتور جست‌وجوهای ملی یکی از کشورهای پیش‌رو محسوب می‌شود. مروری بر همین چند تجربه کوتاه به خوبی نشان می‌دهد که امکان طراحی سایت‌هایی به منظور رقابت با دو ابر جست‌وجوگر دنیا وجود دارد؛ اما قطعا این کار نیازمند دانش و عزمی جدی است.