جلوگیری از هدر رفت آب با ساخت نخستین «لحاف بتنی»

محققان جهاد دانشگاهی برای نخستین بار در خاورمیانه موفق به تولید پارچه «لحاف بتنی» از نخ‌های پلی‌پروپیلن برای جلوگیری از هدررفت آب در بستر و کناره آبراهه‌ها شدند.

مهندس حمیدرضا علی‌بابایی، مدیر گروه نساجی جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر درباره این پارچه تولید شده توضیح داد: پارچه قالب‌گیری بتن، امکان ایجاد یک لایه بتن محکم (لحاف بتنی) در بستر و کناره‌ آبراهه‌ها را فراهم می‌کند که کارکرد اصلی آن جلوگیری از نفوذ آب، تخریب راه‌های آبی و انتقال مصالح بستر آن به پایین‌دست است.

وی با اشاره به این که پدیده فرسایش و انتقال رسوب از فرآیندهای هیدرودینامیکی است که حوزه‌های آبریز رودخانه‌ها، سواحل، بنادر، سدها و کانال‌ها را متأثر می‌کند، درباره ضرورت اجرای چنین طرحی گفت: فرسایش تدریجی سواحل و بستر رودخانه‌ها از یک سو سبب هرز رفتن آب به عنوان یک منبع قابل تأمل انرژی و از سوی دیگر از بین رفتن خاک به عنوان یک ماده غیر قابل جایگزین می‌ شود.

کارکردهای «پارچه لحاف بتنی»در سازه‌های آبی

مدیر گروه نساجی جهاددانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر درباره شیوه استفاده از لحاف بتنی اظهار کرد: لحاف بتنی یکی از جدیدترین و کارآمدترین روش‌های حفاظت ساحل است که در سطوح ناهموار، شیب‌های تند و بدون نیاز به منحرف کردن مسیر جریان آب نیز قابل اجراست. در این روش یک قالب پارچه‌ای در کناره یا بستر مسیر آب در حال حرکت قرار می‌گیرد و بتن تزریق شده در داخل لایه‌های آن، به راحتی کف آبراه را می‌پوشاند.

علی‌بابایی درباره دیگر کارکردهای این لحاف بتنی خاطرنشان کرد: با استفاده از قالب پارچه‌یی و تزریق بتن، همچنین می‌توان میزان آب شستگی موضعی اطراف پایه‌های پل‌ها را که یکی از مهم‌ترین علل آسیب‌دیدگی آنهاست، کاهش داد.

وی گفت: همچنین این قالب پارچه‌یی تولید شده مناسب کف استخرهای کشاورزی، صنعتی و پرورش ماهی است که از فرار و یا نفوذ آب به داخل زمین جلوگیری می‌کند و بهترین روش برای کاهش صرف وقت و افزایش بازدهی پروژه‌هاست.

شیوه و مراحل ساخت پارچه «لحاف بتنی»

به گفته علی‌بابایی پارچه لحاف بتنی یک ساختار پارچه‌یی دولایه با نقاط اتصال مختلف است. در واقع این پارچه شامل دو پارچه مجزاست که در نقاط مشخصی به وسیله نخ‌های مستحکم، به یکدیگر متصل شده‌اند و انتخاب درست نخ‌های تار و پود، طراحی مناسب بافت پارچه و تعیین ضخامت نهایی لایه بتن، امکان تولید و به کارگیری این محصول را فراهم می‌کند.

در فاز اول این پروژه محققان جهاددانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر، یک نمونه نیمه‌صنعتی را از جنس پلی پروپیلن برای انجام عملیات بتن‌ریزی ساختند.

مدیر گروه نساجی جهاددانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر درباره فازهای بعدی این پروژه توضیح داد: پس از انجام مطالعات و آزمایش‌های مختلف بر روی نمونه نیمه‌صنعتی، مشخصات نمونه صنعتی استخراج شد و نمونه صنعتی در یک واحد نساجی با نظارت گروه مجری تولید و در شرایط واقعی با اجرای عملیات بتن‌ریزی، ارزیابی شد و پس از آن نیز در اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی ایران به عنوان یک اختراع به ثبت رسید.

به گفته وی این پارچه در مرحله نهایی به خوبی پاسخگوی پارامترهای بتن‌ریزی در شرایط واقعی و با تجهیزات صنعتی بوده و قابلیت استفاده از سوی پیمانکاران و مشاوران در پروژه‌های مختلف سازه‌های آبی را دارد.

پیش از تولید پارچه لحاف بتنی، این محصول صنعت نساجی از کشورهای اروپایی و امریکایی به کشور وارد می‌شده و در پروژه‌های مختلف ساماندهی رودخانه‌ها و کانال‌های انتقال آب و فاضلاب استفاده شده است.