درسی برای صنعت فرش ماشینی

در صنعت فرش ماشینی جهان نام کشورهای ترکیه، بلژیک و ایران بیشتر سر زبان‌هاست و این سه کشور به عنوان بزرگترین تولید کنندگان فرش ماشینی جهان به شمار می‌روند و به نوعی رقیب نیز هستند.

می‌توان گفت ترکیه از دو جهت برای کشور ایران رقیب جدی‌تر و سخت‌تری در بازارهای جهانی فرش ماشینی است چراکه اولا در همسایگی ایران قرار دارد و در بسیاری از زمینه‌های سیاسی، منطقه‌ای، نظامی، اقتصادی و … در رقابت شدید هستند و از طرف دیگر نوع فرش‌های بافته شده در ترکیه بسیار به فرش‌های تولیدی ما در ایران شباهت دارد. (بلژیکی‌ها اغلب فرش‌هایی با سیستم‌هایی مانند تافتینگ، آکسمینستر و … بافته و کمتر فرش‌های تکه‌ای با روش فیس تو فیس مشابه آنچه ایران و ترکیه دارند را به بازار عرضه می‌کنند)

همچنین در زمینه نخ فرش مرغوب و با کیفیت تا حدی نیازمند ترک‌ها هستیم و تعداد زیادی از شرکت‌های فرش ماشینی ایران نخ مورد نظر را از ترکیه وارد می‌کنند. با توجه به مراودات گسترده بین فعالان صنعت فرش ماشینی ایران و ترکیه آگاهی و شناخت خوبی از این بخش در هر دو کشور نسبت به رقیب وجود دارد و تولید کنندگان دو کشور می‌توانند از یکدیگر درس بگیرند. یکی از این موارد توجه به شانه مناسب در بافت فرش است.

بسیاری از تولیدکنندگان ما در اظهارات خود به اشتباه ادعا می‌کنند که ایران با کیفیت‌ترین فرش جهان را دارد و حتی ترک‌ها هم این نوع فرش ما را تولید نمی‌کنند! به نظر می‌رسد در این اشتباه درسی برای صنعت فرش ماشینی ما نهفته است.

سوال اینجاست که تعریف دوستان از کیفیت چیست؟ و این فرش با کیفیت چه سهمی از بازار جهانی دارد؟ آیا رقیب ترک ما قادر به بافت این فرش با کیفیت و با شانه بالا نیست؟ آیا بافت این فرش با شانه بالا تکنولوژی خاصی دارد که فقط در اختیار ماست؟

خوشبختانه یا متاسفانه باید بگوئیم فرشی که ما با تراکم بسیار بالا می‌بافیم و به عنوان با کیفیت‌ترین فرش جهان از آن یاد کرده و به آن افتخار می‌کنیم توسط ماشینی بافته می‌شود که شرکت‌های ترک راحت تر از ما و با شرایط بهتر بانکی و مالی توان خرید آن را از وندویل یا شونهر دارند. نخی هم که ما با آن فرش‌های با کیفیت و تراکم بالا را می‌بافیم از خود ترکیه وارد می‌شود. نقشه‌های فرش ماشینی ایران نیز امروزه به راحتی در دسترس شرکت‌های ترک است. البته به نظر نویسنده اینکه در بخش خاصی از بازار حرف اول را  فرش ماشینی ایران بزند اتفاق خوبی است اما حجم این مارکت در مقایسه با سایر کیفیت‌های فرش مورد تقاضای بازار آنقدر کوچک است که نباید بیش از حد به آن دل خوش کرد.

درس ساده‌ای که باید بگیریم این است که بدانیم همچنان آنچه را به نظر خودمان خوب است و برای کشورهای خاص و بازارهای خاصی مصرف دارد را به خورد همه بازار ندهیم و آنچه را اکثریت بازار می‌خواهند تولید کنیم و همه توان خود را بر سر رقابت بیهوده برای بافت فرش‌های با تراکم بالا و بالاتر هدر ندهیم. به ویژه این مطلب برای شرکت‌های متوسط و کوچک قابل توجه است.