سمیه صالحی: از دانشگاه هنر ایران تا جریان سازی در فرش جهان
در دنیای فرش، برخی نام‌ها به‌عنوان نماد خلاقیت و نوآوری می‌درخشند. سمیه صالحی، طراح فرش ایرانی، یکی از این چهره‌های درخشان است که با طرح‌های منحصربه‌فرد و الهام‌بخش خود، نه‌تنها در ایران، بلکه در سطح جهانی شناخته شده است.
کارهای او منبع الهام بسیاری از برندهای معروف فرش در سراسر جهان شده‌اند و سبک خاص او بیانی معاصر از طراحی فرش ایرانی است. او دانش آموخته دانشگاه هنر ایران است و از همان دوره دانشجویی در مسابقات طراحی فرش خوش درخشیده است و هم اکنون با طرح های معاصر خود در عرصه بین المللی طراحی فرش، جریان ساز شده است. آثار وی در لینک زیر قابل مشاهده است:
سبک منحصربه‌فرد: پایبندی به اصالت با نگاهی نو
طرح‌های سمیه صالحی به حفظ اصالت در فرش های ایرانی پایبند است. او با استفاده از رنگ‌های ابرشی و ساختار فرش های روستایی، توانسته است فرش‌هایی خلق کند که نه‌تنها ارزش های کهن فرش های ایرانی را نشان می‌دهند، بلکه با سلیقه‌ی جهانی نیز هماهنگ هستند.
کارهای او در تقسیم بندی فرش های معاصر در دسته Transitional قرار میگیرند که معنای تحت الفظی آن انتقالی یا گذار است، چرا که طرح های او در نگاه اول هویتی کاملا ًایرانی دارند و قالی های روستایی ایران را به یاد می آورند اما نوآوری آن ها بسیار زیرکانه و هوشمندانه در پس ساختارهای آشنای قالی روستایی ایران نهان شده اند و اگر دریافت اثر را به چند لایه تقسیم کنیم، مخاطب در لایه های بعدی با نوآوری و خلاقیت آن مواجه می شود در حالی که در لایه اول دریافت خود تنها با طرحی آشنا مثلا قالب آشنای فرش سلطان آباد روبرو شده است. به راستی او با طرح هایش گامی فراتر از سبک های رایج فرش های مدرن در بازی با فرم و رنگ در فرش گذاشته است و در گذار از سنت گذشته فرش به معاصریت آن تعریف می¬شوند.
کارهای او الهام‌گرفته از طبیعت هستند و هر یک از فرش‌های او داستانی منحصربه‌فرد را روایت می¬کنند. او معتقد است برای نوآوری در فرش باید به منبع الهام بافندگان قالی در سده های پیشین رجوع کرد و از چشم آنان به دنیای معاصر نگریست و رازهای طبیعت را از نو کشف نمود.
اثر اخیر او که در نمایشگاه “باغ دروازه بهشت” در موزه فرش ایران به نمایش درآمده است، یکی دیگر از آثار شاخص اوست که اثری از یک مجموعه فرش با نام “ریزوم” است که در آن به مفهوم درخت زندگی، زن و ریزوم پرداخته است. ساختار این فرش در نگاه اول یک ساختار آشنا از فرش های محرابی آنتیک با نقش درخت زندگی است ولی در لایه بعدی سر زنی در تنه درخت قرار گرفته که گویی شاخه های درخت چون گیسوان او نمادی از اندیشه باغ و سبزاندیشی زنان قالیباف ایرانی است. تصاویر آن در زیر قابل مشاهده است.
تأثیر جهانی: الهام‌بخش برندهای معروف
طرح‌های سمیه صالحی نه‌تنها در ایران، بلکه در سطح جهانی نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند. بسیاری از برندهای معروف فرش در اروپا و آمریکا از کارهای او الهام گرفته‌اند، از کانسپت ساحل که در مسابقه بین المللی ویستاکارپت برنده شد تا چهره های نهان، گل سنگ و کانسپت اخیر او یعنی اقیانوس که در مسابقات بین المللی A Design 2024 برنده شد همگی منبع الهام برندهای فرش در مناطق مختلف دنیا شده اند. پیشتر در این نشریه به معرفی مجموعه فرش اقیانوس پرداخته شده است که در لینک زیر قابل مشاهده است:
جان کد و الهام از سمیه صالحی: تحولی در طراحی فرش ایران
در دنیای طراحی فرش، نام جان کد (Jan Kath) به‌عنوان یکی از برندهای پیشرو و نوآور شناخته می‌شود. این برند آلمانی که به‌خاطر طرح‌های مدرن معروف است، اخیراً با الهام از طرح‌های سمیه صالحی، طراح ایرانی، یک کالکشن جدید به نام Ocean Rug را روانه بازار کرده است. این اتفاق نه‌تنها برای سمیه صالحی، بلکه برای کل صنعت فرش ایران یک افتخار بزرگ محسوب می‌شود.
این اتفاق از آن جهت اهمیت دارد که معمولاً برندهای ایرانی از طرح‌های برندهای خارجی مانند جان کد الهام می‌گرفتند، اما این بار این یک برند جهانی است که از یک طراح ایرانی الهام گرفته است. این موضوع نه‌تنها نشان‌دهنده‌ی رشد و پیشرفت طراحی فرش در ایران است، بلکه تأییدی بر این واقعیت است که هنر و خلاقیت مرز نمی‌شناسد.
الهام‌گیری جان کد از سمیه صالحی را می‌توان به‌عنوان یک نقطه‌ی عطف در صنعت فرش ایران دانست. این اتفاق نشان می‌دهد که طراحان ایرانی نه‌تنها توانایی رقابت در سطح جهانی را دارند، بلکه می‌توانند الهام‌بخش برندهای بزرگ بین‌المللی نیز باشند. سمیه صالحی با کارهای خود ثابت کرده است که هنر فرش‌بافی ایرانی می‌تواند با نوآوری و خلاقیت، جایگاه خود را در دنیای معاصر تثبیت کند.
نگاه به آینده: تداوم خلاقیت
سمیه صالحی همچنان به کار خود ادامه می‌دهد و هر روز به دنبال ایده‌های جدید و نوآورانه است. او معتقد است که فرش یک موجود زنده است و باید با زمان پیش برود. او عضو هیات علمی گروه فرش دانشگاه اراک است و در کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی خود، سعی دارد تا نسل جدیدی از طراحان فرش را تربیت کند و این هنر اصیل ایرانی را به آیندگان منتقل کند.
