تفاوت فرش 500، 700، 1000، 1200 و 1500 شانه + تعریف تراکم فرش

اگر تا به حال برای خرید فرش ماشینی اقدام کرده باشید حتماً اصطلاحاتی مانند شانه فرش یا تراکم فرش به گوشتان خورده است. در این‌جا به اختصار به توضیح آن می‌پردازیم و بررسی می‌کنیم که فرش چند شانه خوب است؟ البته قبل از هر چیز باید متذکر شویم که مقدار بالای شانه و تراکم فرش الزاماً به‌معنای مرغوبیت فرش و دلیل انتخاب آن نیست و عوامل دیگری نیز ذر انتخاب فرش ماشینی تأثیرگذارند.

شانه فرش چیست؟

در دستگاه‌های بافندگی به‌طور معمول بخشی به نام شانه فرش وجود دارد که تار فرش از بین شانه رد می‌شود. در انواع فرش ماشینی منظور از شانه فرش همان تراکم عرضی فرش است که به تعداد ریشه یا گره رنگ در یک متر از عرض فرش ماشینی گفته می‌شود که به نام شانه فرش یا  reeds نیز شناخته می‌شود. در واقع تراکم عرضی در قسمت گره‌هایی را که بافته شده‌اند، همان شانه فرش می‌گویند و واحد آن متر است و به‌راحتی محاسبه می‌شود. به‌طور مثال اگر می‌گوییم فرشی ۱۰۰۰ شانه است، یعنی در هر یک متر از عرض آن تعداد گره‌ها ۱۰۰۰ عدد است؛ بدین ترتیب با محاسبه گره‌های یک‌پنجم و یا یک‌دهم در یک متر می‌توانیم شانه فرش را اندازه‌گیری کنیم.

تراکم فرش چیست؟

همان‌طور که گفته شد شانه همان ریشه و گرهی است که در عرض فرش و در هر متر مربع آن وجود دارد. تراکم نیز به تعداد گره‌هایی گفته می‌شود که در طول فرش و در هر متر مربع واقع شده است. هر چه تراکم یک فرش بیشتر باشد در نتیجه فرش دوام بیشتری خواهد داشت و سفتی و استحکام آن نیز بیشتر می‌شود؛ اما بالاتربودن شانه فرش سبب می‌شود که بافت فرش ریزتر باشد که شباهت بیشتری را به فرش دستباف خواهد داشت و معمولاً به این نوع فرش‌ها فرش ماشینی دستباف‌گونه می‌گویند.

هرچه تعداد شانه فرش بیشتر باشد، ظریف‌تر و زیباتر است و هرچه تراکمش بیشتر باشد، محکم‌تر و جذاب‌تر است؛ پس بهترین تراکم فرش ماشینی می‌تواند بالاترین تراکم باشد اما این دلیل نمی‌شود که ارزش و ویژگی‌های سایر فرش‌های ماشینی با شانه‌ها و تراکم‌های پایین‌تر را ندید گرفت.

تفاوت فرش شانه و تراکم بالا با فرش شانه و تراکم پایین

هرچه تراکم و شانه بالاتر می‌رود تعداد گره‌های خاب یا پرز فرش در متر مربع نیز زیادتر می‌شود و اجباراً باید از نخ‌های فرش ظریف‌تر و نازک‌تر در بافت فرش استفاده شود و به طبع آن ارتفاع نخ خاب در فرش نیز کاهش می‌یابد. مثلاً در فرش‌های ۵۰۰ شانه ارتفاع خاب تا ۱۱ میلیمتر است که این عدد در فرش‌های با تراکم بسیار بالا تا ۴ میلیمتر نیز کاهش می‌یابد. هرچه تعداد شانه فرش بیشتر باشد، ظریف‌تر و زیباتر است و هرچه تراکمش بیشتر باشد، محکم‌تر و جذاب‌تر است؛ پس بهترین تراکم فرش ماشینی می‌تواند بالاترین تراکم باشد اما این دلیل نمی‌شود که ارزش و ویژگی‌های سایر فرش‌های ماشینی با شانه‌ها و تراکم‌های پایین‌تر را ندید گرفت.

فرش ماشینی ۳۶۰۰ بالاترین تراکم را دارد که این تراکم بالا منجر به خلق فرشی نرم، ریزبافت و لطیف می‌شود. البته ضخامت چنین فرش‌هایی نسبت به فرش‌هایی با شانه کمتر، پایین‌تر است، چون هرچه شانه فرش کمتر باشد، فرش ضخیم‌تر است؛ یعنی فرش ۷۰۰ شانه با تراکم ۲۵۵۰ از فرش ۱۲۰۰ شانه با تراکم ۳۶۰۰ ضخیم‌تر است. اگر می‌خواهید فرش ظریف و نازکی داشته باشید، باید سراغ فرش‌هایی با شانه‌های بالا بروید که ضخامتشان کمتر است. در صورتی که دوام و ضخامت بالای فرش برایتان اهمیت دارد، فرش با شانه و تراکم پایین انتخاب کنید. در نتیجه می‌توان گفت فرش‌های ۷۰۰ شانه نسبت به فرش‌های 1200 شانه دوام بالاتری دارند.

همه چیز درباره‌ی فرش ۵۰۰ شانه

فرش ۵۰۰ شانه ارزان قیمت، دارای کیفیت نسبتا مناسبی است و علت پایین بودن قیمت آن هم تراکم آن است . برخی فکر می‌کنند که علت پایین بودن قیمت این فرش‌ها مواد بی کیفیتی است که در آن استفاده می‌شود در صورتی که در اشتباه محض هستند. این محصولات در شهرهای صنعتی مختلفی ممکن است تولید شوند. مثل تولید فرش ۵۰۰ شانه مشهد، کاشان، دلیجان، اصفهان، تبریز، یزد و قم.

تراکم عرضی یا شانه فرش ۵۰۰ شانه ماشینی

همان طور که گفته شد شانه به تعداد گره‌ها و خانه‌هایی می‌گویند که در یک متر از عرض فرش زده می‌شود . این اصطلاحات در فرش‌های دستباف به رج شناخته می‌شود. پس محصول مورد نظر ما در واحد متر در عرض قالی دارای ۵۰۰ گره است که به ۵۰۰ شانه معروف شده است. هرچه تعداد شانه بالاتر باشد، طرح های زیباتر و ظریف‌تری می‌توانند روی فرش مورد نظر پیاده شوند. علاوه بر آن ضخامت فرش‌های با تعداد شانه بالا از ضخامت فرش‌های با تعداد شانه پایین‌تر، کم‌تر است.

تراکم طولی فرش ۵۰۰ شانه

تراکم طولی اصطلاحی است همانند تعداد شانه اما با این تفاوت که در محاسبه آن یک متر از طول را در نظر می‌گیرند. به بیان واضح‌تر می توان گفت که تعداد گره‌های یک متر از طول فرش ماشینی را تراکم می‌گویند. تراکم فرش ۵۰۰ شانه اصل ، ۱۰۰۰ است. یعنی در یک متر از طول آن ۱۰۰۰ گره زده شده است. تراکم طولی و عرضی دقیقا با هم باید متناسب باشند تا کیفیتت نهایی محصول مورد قبول واقع شود. فرش‌های ماشین بافت ، دارای سه نوع نخ هستند که به شیوه متفاوت در فرش به کار گرفته می‌شوند. نخ خاب، نخ تار و نخ پود.

نخ خاب در فرش ۵۰۰ شانه ارزان کاشان

نخ خاب همان نخی است که آن را می‌توان به راحتی دید و لمس کرد. در واقع پرزهایی که روی فرش به صورت عمودی قرار می‌گیرند را نخ خاب می‌گویند. کیفیت الیافی که در نخ خاب مورد استفاده قرار می‌گیرد ، بسیار مهم است. بنا براین مهم‌ترین تاثیر قیمت در فرش‌های ماشینی کیفی الیاف نخ خاب است.

الیاف مصنوعی مورد استفاده در نخ خاب به چند دسته تقسیم بندی می‌شوند: الیاف پلی پروپین، بی سی اف، ویسکوز، آکریلیک، ترک و پلی استر ( که به ابریشم مصنوعی نیز معروف است). فرش ۵۰۰ شانه اکریلیک با کیفیت‌ترین این محصول شناخته می‌شود و الیاف دیگری که مورد استفاده قرار می‌گیرند با کیفیت و قیمت کم‌تری قرار می‌گیرند. اگر الیاف پلی استر در نخ‌های خاب مورد استفاده قرار بگیرد به آن ورژن گفته می‌شود و با الیاف اکریلیک اختلاف قیمت دارد.

نخ تار و پود چیست؟

پود رشته ای است که در عرض فرش یا بافته های دیگر زده می شود و تار هم در طول یا درازای آن است که در کل بافت این دو نخ باعث استحکام نهایی فرش یا محصول مورد نظر ما می شود. چود نخ بزرگ تر یا پهن تر است و تار باریک تر است. جنس نخ تار و پود می تواند از پنبه، پلی استر و جوت ( کنف ) باشد. هر چقدر میزان پنبه بیش‌تر باشد، می‌توان گفت که فرش ۵۰۰ شانه ماشینی ما دارای ارزش بیشتری ‌است. اما دیگر ویژگی فنی می‌تواند دستگاه بافنده این محصولات باشد. دستگاه بافنده فرش‌های ۵۰۰ شانه آلفا شونهر است که در آلمان تولید شده‌اند و با کیفیت خوبی این فرش‌ها را می‌بافند.

همه چیز درباره‌‌ی فرش ۷۰۰ شانه

یکی از پرفروش ترین محصولات فرش ماشینی دسته ۷۰۰ شانه‌ها است. به طور کلی فرش ۷۰۰ شانه با ۲ کیفیت در بازار فرش عرضه می‌شود.

مشخصات فرش ۷۰۰ شانه اورجینال

فرش ۷۰۰ شانه هاي اورجینال داراي تراکم عرضي (شانه فرش)۷۰۰ گره و تراکم طولي (تراکم فرش) ۲۱۰۰ تا ۳۰۰۰گره هستند که معروف‌ترين آن تراکم ۲۵۵۰ هست. ۷۰۰ شانه هاي اورجینال درجه يک معمولا به صورت ۸ رنگ يا ۱۰ رنگ و جدیدا با بافت رنگ اسپرت ۱۴ رنگ با اختلاف قيمت جزئي عرضه می‌شوند. بافت هفتصد شانه با دستگاه هاي مختلفی بافت می‌شود مثل دستگاه شونهر و hcp که معروفترين آن HCPx2 است که از دستگاه های مدرن و درجه يک موجود در بازار ایران هست.

مشخصات فرش ۷۰۰ شانه‌ی تبدیلی

فرش ۷۰۰ شانه تبديلی ، به فرش‌هایی گفته مي‌شود که به وسيله دستگاه‌های ۵۰۰ شانه بافته شده و توسط تغييراتی که در دستگاه داده شده با تراکم عرضي (شانه فرش) ۷۰۰ گره عرضه می‌شوند و معمولا داراي تراکم طولی (تراکم فرش) در حدود ۱۵۰۰ گره و به صورت ۸ رنگ در بازار موجود هستند.
اين شاخه از فرش ماشينی يعنی ۷۰۰ شانه‌ تبديلی از ۷۰۰ شانه‌ی واقعی قيمت پايين‌تری دارد که گاها در فروشگاه های نامعتبر، زياد ديده می‌شود که با بهانه‌های بی‌اساس به عنوان فرش ۷۰۰ شانه واقعی فروخته می‌شوند.

فرش طرح ۷۰۰ شانه

فرش ماشيني طرح ۷۰۰ شانه بر خلاف اسمش فرش ۷۰۰ شانه نیست و علت نام آن، بافته شدن نقشه‌های جديد و بروز فرش ۷۰۰ شانه در اين دسته از فرش ماشينی است و در واقع جزو دسته‌ی ۵۰۰ شانه‌ی فرش ماشيیي قرار دارد که با تراکم عرضي (شانه فرش) ۵۰۰ گره و تراکم طولی (تراکم فرش) در حدود ۱۰۰۰ واقعی بافته می‌شود.
همچنين فرش طرح ۷۰۰ شانه با تعداد رنگ ۷ يا ۸ عرضه مي‌شود که دستگاه‌هاي بافنده‌ي اين نوع از فرش ماشيني دستگاه هاي کامپيوتري و به روزتري نسبت به ۵۰۰ شانه هستند و در رده‌ي بالاتري قرار مي‌گيرند. فرش‌های طرح ۷۰۰ شانه به خاطر قيمت کمتر و طرح‌های زيباي آن مورد استقبال خيلی‌ها هستند که با اين وجود کيفيت خوبی هم دارند.

مقایسه‌ی فرش ۵۰۰ شانه با فرش ۷۰۰ شانه

خرید فرش قطعا انتخاب مهمی است. چون قرار است هزینه نسبتا بالایی در ازای آن پرداخت شود و هم چنین در ظاهر ساختمان شما هم تاثیر می‌گذارد . بنا براین انتخاب این که کدام یک از فرش‌های ۵۰۰ یا ۷۰۰ را بخرید هم بسیار مهم و حیاتی است. فرش ۵۰۰ شانه کاشان تقریبا با اختلاف قیمتی سیصد هزار تومان از فرش‌های ۷۰۰ شانه قرار دارد . البته نوع ورژن آن دوباره با اختلاف قیمتی دویست هزار تومان کم‌تر به فرش می‌رسد.فرش ۷۰۰ شانه دارای ظرافت بیش‌تری است ، طرح های زیبا‌تری دارد ، با دستگاه پیشرفته‌تر بافته شده است و هم چنین دوام و کیفیت آن بیش‌تر از فرش‌های ۵۰۰ شانه ماشینی می‌باشد.

تراکم فرش ۷۰۰ شانه ، ۲۵۵۰ می‌باشد که تقریبا ۱۵۰۰ واحد از ۵۰۰ شانه بیش‌تر است. این ظرافت آن قدری هست که طرح‌های زیبا و دستباف گونه به شما ارائه دهد. ضخامت نخ خاب در فرش‌های ماشینی ۷۰۰ شانه به علت بالا رفتن تراکم حدود ۲ میلیمتر پایین‌تر آمده است ، اما همچنان نرمی و لطافت لازم را دارد. به این سبب که شانه و تراکم در ۷۰۰ شانه بالا تر رفته است ، نیاز بر این است که از نخ‌های ظریف‌تر و در عین حال بسیار مقاوم‌تر استفاده گردد که در این صورت استحکام و دوام محصول تولید شده نهایی افزایش می‌یابد. نتیجه گیری نهایی در مقایسه این دو محصول نشان می دهد که خرید فرش ۷۰۰ شانه قطعا به صرفه تر برای شما خواهد بود و می‌توانید از کیفیت ، زیبایی و دوام بیش تر لذت ببرید.

همه چیز درباره‌ی فرش 1000 شانه

فرش 1000 شانه نوعی از فرش ماشینی ست که در هرمتر عرض آن تعداد 1000 گره زده شده است و یا به عبارتی در هر متر عرض تعداد 1000 نخ خاب با استفاده از گره‌ها به نخ تار و پود وصل شده‌اند . عموما تراکم 100 شانه ، 3000 بوده و حالتی مابین 700 شانه و 1200 شانه بخود می‌گیرند . قیمت نسبتا بالایی داشته و مناسب برای نقشه‌های متراکم و شلوغ است . در مکان‌هایی مانند هال و پذیرایی مورد استفاده است و به خاطر شلوغی طرح و نگاره از تنوع رنگی بالایی برخوردار است.

فرش‌های 1000 شانه از سال‌ها گذشته ورود خوبی را به بازار داشته‌اند. همچنین به علت داشتن قیمت مناسب نسبت به کیفیت و زیبایی شان، نسبت به فرش‌های دیگر به محبوبیت زیادی در بین خریداران فرش ماشینی رسیده‌اند. این دسته از فرش‌ها به علت تعداد شانه‌ی بیشتر که سبب زیبایی و ظرافت بیشتری می‌شود، دارای قیمت بالاتری نسبت به فرش‌های 500 و 700 شانه هستند. این فرش‌ها به دلیل وجود تعداد گره‎های زیاد اغلب دارای طول عمر 20 سال می‌باشند و همچنین به خاطر بافت آن به وسیله ی نخ با کیفیت آکریلیک در برابر گرما نیز مقاوم هستند.

فرش 1200 شانه

فرش 1200 شانه یکی از ظریف‌ترین و ریزبافت‌ترین فرش‌های ماشینی موجود در بازار است، آن‌قدر لطافت و ظرافت دارد که عمدتاً نقش اصلی تزیین منازل در دکوراسیون را دارد. نکته مهم این است که با بالا رفتن تعداد شانه و تراکم از ضخامت فرش کاسته می‌شود چراکه الیاف بکار رفته نازک و کم ضخامت است. نقشه‌های خیلی ریز و شلوغ را به صورت1200 شانه می‌بافند. فشردگی بین ریشه‌های این فرش بسیار بالاست و مقاومت و استقامت فرش 1200 شانه در برابر انواع آسیب‌ها بسیار بالاست .

فرش ۱۲۵۰ شانه

فرش ۱۲۵۰ شانه با تراکم‌های ۳۶۰۰ و ۴۱۰۰ جدیدترین فرش ماشینی عرضه شده توسط فرش مشهد اردهال کاشان است که در سال 1396 به بازار عرضه شد. فرش ۱۲۵۰ شانه مشهد اردهال در دو نوع تراکم ۳۶۰۰ و ۴۱۰۰ تولید می‌شوند. الیاف استفاده شده برای بافت فرش به گفته مدیران این شرکت، نخ اکریلیک مرینوس ترکیه است. در این دسته از فرش‌ها ۸ رنگ به کار رفته است و از نخ پلی استر برای تار و از پلی استر و پنبه برای پود استفاده می‌شود. برای یک فرش ۱۲ متری از این نوع ضخامت فرش ۶ تا ۷ میلی‌متر و وزن تقریبا ۴۰ کیلوگرم است.

فرش ۱۵۰۰ شانه

در فرش ماشینی ۱۵۰۰ شانه تراکم ۴۵۰۰ است، که به فرش زیبایی و انسجام فوق العاده ای می‌بخشد. تعداد گره بسیار بالا در هر متر مربع این فرش امکان استفاده از نقشه های بسیار ریز و ظریف را به شرکت‌های بافندگی فرش ماشینی می‌دهد و همین یک تفاوت بزرگ در فرش ماشینی ۱۵۰۰ شانه است که آنرا زیبا می‌کند. برای فهم بهتر این موضوع می‌توانید به تفاوت یک عکس که با دوربین ۴ مگا پیکسل و عکسی که مثلا با دوربین ۱۶ مگا پیکسل گرفته شده دقت کنید. در عکس با وضوح بالاتر تعداد خانه های رنگی در هر سانتیمتر مربع بسیار بیشتر است که باعث ایجاد وضوح بیشتر در عکس می شود. در فرش ۱۵۰۰ شانه نیز نقشه ها واضح تر و با جزئیات بسیار بیشتر بافته می شوند.

برای بافت فرش ۱۵۰۰ شانه باید از ظریف ترین نخ استفاده کرد زیرا تراکم بسیار بالا باعث می‌شود که گل‌ها و طرح‌های فرش در هم پیچیده شود و نقش آن به آسانی قابل دیدن نباشد به خاطر همین موضوع باید از نخ هایی استفاده کنند که سایز ریزی داشته باشند و همچنین ارتفاع نخ خاب آن را ، در قسمت آهار و تکمیل فرش با دستگاه شیرینگ بسیار کوتاه می‌کنند تا طرح فرش هر چه زیبا تر نشان داده شود.

سخن پایانی

اگر می‌خواهید فرش ظریف و نازکی داشته باشید، باید سراغ فرش‌هایی با شانه‌های بالا بروید که ضخامتشان کمتر است. در صورتی که دوام و ضخامت بالای فرش برایتان اهمیت دارد، فرش با شانه و تراکم پایین انتخاب کنید. در نتیجه می‌توان گفت فرش‌های ۷۰۰ شانه نسبت به فرش‌های ۱۲۰۰ شانه دوام بالاتری دارند.

قبل از خرید فرش، کاربرد آن را برای خود مشخص کنید؛ اینکه فرش در کدام قسمت خانه قرار است پهن شود، مکان‌های پرتردد یا کم‌تردد؟! آیا قرار است در خانه شما جنبه تزیینی داشته باشد؟ ظرافت آن چقدر برای شما مهم است یا ترجیح می‌دهید بادوام‌تر و ماندگارتر باشد؟ پاسخ به تمام این سؤالات به شما کمک می‌کند تا برای انتخاب بهترین شانه و تراکم فرش تصمیم‌گیری کنید.

تحریریه مجله نساجی کهن

ارسال مقالات و ترجمه جهت انتشار در سایت : info@kohanjournal.com

جهت دریافت آخرین خبرها و به روز ترین نمایشگاه های نساجی و فرش ماشینی ایران و جهان در فرم زیر ثبت نام کنید