شرحی بر زندگی استاد سید امیر حسین افسری

استاد سید امیر حسین افسری طراح، نقاش و استاد مسلم بافندگی فرش کاشان در سال ۱۳۱۴ در محله سرپله کاشان در خانواده ای هنرمند بدنیا آمد. او کوچکترین فرزند پسر خانواده بود و از همان اوان کودکی تحت تاثیر آثار مادرش فرخ لقا و برادرانش که همگی در رشته فرش و طراحی آن فعالیت می کردند، بافندگی و طراحی فرش را آغاز کرد. او با آنکه برخلاف برادرش سید محمد افسری از آموزش اساتید بزرگی بهره ای نبرد و نزد هیچ استادی آموزش ندید، با تکیه بر ذکاوت هنری خود به عالیترین در جات هنری و فنی این رشته دست یافت.

او در نوجوانی بقدری در قلم زنی برای فرش مهارت داشت که افراد متخصص هم نمی توانستند تفاوتی میان قلم او و میرزانصراله نقاش زاده (از چیره دست ترین طراحان و نقاشان کاشان و مبدع طرح بسیار رایج و تجاری فرش کاشان) بیابند.
او در مسائل تکنیکی بافت مهارت کامل دارد تا جایی که در سالهای ۱۳۴۲و ۱۳۴۳ از طرف وزیر صنایع استاد مسلم قالی بافی کشور شناخته شد و پروژه بازبافی فرش پازیریک از جانب دولت وقت به او سپرده شد. از نمونه فرشهای بافته شده او با نقش پازیریک به عنوان هدیه به سران کشورهای مختلف هدیه داده می شد. از نمونه آثار تابلو فرشهای او با مضامین فردوسی و ابوعلی سینا در موزه های ابوعلی سینا و توس نگهداری می شود.

او در مینیاتور قلمی توانا و صاحب سبک دارد. نمونه کارهای طراحی فرش او تا جایی مورد قرار گرفت که به انحاء مختلف تقلید و بازبافی شده است. (نقشه کله اسبی رایج در بیرجند و مناطق دیگر نفوذ قلم او را در میان تولید کنندگان فرش ایران نشان می دهد)
او در رنگ بندی آثارش دارای سبکی متمایز، نو و منحصر به فرد است که در تاریخ فرشبافی ایران بی سابقه است.

ایشان دارای روشهای نوین و فرمولاسیونهای جدیدی در رنگ آمیزی پشم برای فرش است که ویژه بازبافی آثار موزه ایست و کهنه نما نامیده می شود. او از پیشرفت صنایع روگردان نبود و به عنوان مشاور طراحی صنایع فرش راوند (اولین کارخانجات فرش ماشینی خاورمیانه) فعالیت داشت. ایشان در طراحی پارچه هم دارای آثار متعدد و صاحب قلم است. استاد هم اکنون عضو هیئت علمی گروه فرش دانشکده معماری و هنر است و در گرایش طراحی فرش در دانشگاه کاشان تدریس می کند. حیرت انگیز ترین آثار او اتود های فراوانی برای فرشهای دستباف است که ترکیبی از نگاره های هخامنشی و سبک سنتی کاشان را نشان می دهد. این آثار سرشار از تخیل و عناصر سوررئال هستند که در ترکیب های جدید و غافلگیر کننده ارائه شده اند.

فضا سازی این آثار به گونه ای است که گویی سبک قاجاریه در فرش کاشان یکسره و بدون توجه به آموزه های مکتب صفویه با آثار ساسانی و هخامنشی پیوند خورده است. موجود است اساطیری و ذهنی او در میان ساختار های درهم پیچیده گیاهی یادآور نگاره های تخیلی دوران های اولیه در طراحی تزئینی ایران است. تنها شاگردی که یارای پیگیری و اجرای طرح هایی هم پایه استاد داشت تنها پسرش مرحوم مهندس سید امیر مسعود افسری معمار و مدرس دانشگاه بود که در سال ۱۳۸۲در اثر سانحه رانندگی جان سپرد.

منبع: نشریه جهان فرش- شماره یک- اسفند ۹۱

دانلود رایگان pdf مجله