شرط جدید برای صدور دسته چک
بانک مرکزی با ابلاغ دستورالعمل حساب جاری به شبکه بانکی، ۱۰ شرط جدید برای واگذاری «دسته چک» به متقاضیان تعیین کرده تا شاید بتواند بخشی از مشکلات موجود در این مورد را برطرف کند. این دستورالعمل جدید، با تکیه بر بازنگری مقررات افتتاح حساب جاری به بانک‌های کشور ابلاغ شده و اعلام ممنوعیت افتتاح حساب جاری برای اشخاص دارای «سابقه چک برگشتی» و ممنوعیت تحویل دسته‌چک به اشخاص دارای «سابقه چک برگشتی» یا «بدهی غیرجاری به بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی» از نکات حائز اهمیت آن است.
بانک مرکزی با ابلاغ دستورالعمل جدید حساب جاری به شبکه بانکی اعلام کرد
۱۰شرط جدید برای صدور «دسته چک»
بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای به کلیه بانک‌های دولتی، غیردولتی، شرکت دولتی پست بانک و موسسه اعتباری توسعه، اعلام کرد: به موجب ماده (۳) «قانون عملیات بانکی بدون ربا»، بانک‌ها می‌توانند تحت عنوان سپرده قرض‌الحسنه جاری، سپرده قبول کنند.
حساب سپرده قرض‌الحسنه جاری، به سبب کارکردهای آن، واجد اهمیت فراوان است و آن‌چه اهمیت این نوع حساب را دوچندان می‌‌کند، ارتباط آن با «چک» و به دنبال آن، جرم صدور چک بلامحل به عنوان یکی از معضلات حال حاضر جامعه است.
بانک مرکزی در بازنگری مقررات افتتاح حساب جاری با لحاظ قوانین و مقررات جاری کشور از جمله قانون صدور چک و همچنین با در نظر گرفتن نیازها، مقتضیات و مصالح حال حاضر کشور، پس از طی بیش از دو سال کار کارشناسی و دریافت نظرات و پیشنهادهای مختلف، «دستورالعمل حساب جاری» را تدوین کرد و در شورای پول و اعتبار، به تصویب رساند.
اعلام ممنوعیت افتتاح حساب جاری برای اشخاص دارای «سابقه چک برگشتی» یا «بدهی غیرجاری به بانک‌ها یا موسسات اعتباری غیربانکی» و همچنین ممنوعیت تحویل دسته‌چک به اشخاص دارای «سابقه چک برگشتی»، «بدهی غیرجاری به بانک‌ها یا موسسات اعتباری غیربانکی» یا «مشمولین موضوع ماده (۷) قانون صدور چک» از نکات حائز اهمیت این دستورالعمل است.
در این دستورالعمل جدید ساز و کار پرداخت مبلغ چک به دارنده چک، از سایر حساب‌های سپرده صاحب حساب طراحی شده است؛
سازوکاری شامل سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز، سپرده قرض‌الحسنه جاری (برای اشخاص حقوقی) و سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار در همان بانک.منوط کردن افتتاح حساب جاری برای شخص حقوقی به «احراز شرایط افتتاح حساب جاری برای اشخاص حقیقی عضو هیات مدیره و اشخاص حقیقی که به نمایندگی از سایر اشخاص حقوقی در هیات مدیره عضو هستند و همچنین اشخاص حقیقی که به نمایندگی از شخص حقوقی مجاز به امضا هستند» از دیگر نکات این دستورالعمل است.
بانک مرکزی در این دستورالعمل بر ممنوعیت تمامی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی از «اعطای هرگونه تسهیلات»، «افتتاح هرگونه حساب سپرده جدید»، «ارائه دسته‌چک»، «گشایش اعتبار اسنادی»، «صدور ضمانت‌نامه» و «ارائه خدمات بانکی الکترونیکی»، به دارندگان سابقه چک برگشتی تاکید کرده است.
در این دستورالعمل ضوابط مربوط به رفع سوء‌اثر از چک‌های برگشتی از طریق؛ «تامین موجودی»، «ارائه لاشه چک برگشتی»، «ارائه رضایت‌نامه محضری ذی‌نفع چک به بانک»، «واریز مبلغ چک به حساب جاری و مسدود کردن آن به مدت ۲۴ ماه»، «ارائه حکم قضایی مبنی بر رفع سوء اثر از سوابق چک برگشتی» و «انقضای مدت نگهداری سوابق چک‌های برگشتی در سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی تجمیع شده است.
اخذ اجازه از دارندگان حساب جاری، برای قراردادن اطلاعات مربوط به سابقه چک برگشتی آنها در اختیار دیگران از طریق سامانه استعلام همگانی، به منظور ایجاد شفافیت در زمینه کارکرد حساب جاری اشخاص و ممنوعیت بانک‌ها از افتتاح و نگهداری بیش از یک حساب جاری ریالی برای هر شخص حقیقی در هر بانک از دیگر موارد مهم این دستورالعمل است.
بانک مرکزی همچنین در این دستورالعمل با پیش‌بینی طبقه‌بندی چک‌ها و همچنین چاپ و توزیع دسته چک به صورت کاملا متمرکز و با رعایت ضرایب ایمنی و استانداردهای قابل قبول و یکسان و همچنین درنظر گرفتن الزامات ناظر بر طراحی چک توسط بانک، برای یکسان‌سازی و هماهنگ نمودن طراحی چک بر شناسایی متقاضی افتتاح حساب جاری، مطابق با مفاد قانون، آیین‌نامه و دستورالعمل‌های مبارزه با پولشویی تاکید کرده است.
این دستورالعمل همچنین برملاک عمل قراردادن آدرس و کدپستی دارندگان یا متقاضیان افتتاح حساب جاری، موجود در سازمان ثبت احوال کشور (پایگاه اطلاعات جمعیتی کشور)، برای ارسال ابلاغیه‌ها، مکاتبات و نیز گواهی‌نامه عدم پرداخت چک تاکید کرده است.
بر اساس اعلام روابط عمومی بانک مرکزی «دستورالعمل حساب جاری»، پس از طی شش ماه از تاریخ ابلاغ آن به بانک‌ها، لازم‌الاجرا است و براساس ماده (۳۱) آن، بانک‌ها موظف هستند طی یک‌سال پس از لازم‌الاجرا شدن این دستورالعمل، هر شش‌ماه یکبار، گزارش عملکرد خود در اجرای این دستورالعمل را به طور مشروح به این بانک، ارسال کنند.
