صف شش هزار کامیون پشت مرز پرویزخان / توقف طولانی مدت کامیون‌ها در مرز شرم‌آور است

نشست اخیر کمیسیون حمل‌ونقل و ارتباطات اتاق تهران با حضور رئیس سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای کشور برگزار شد. به گزارش سایت خبری اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، در این نشست که فعالان بخش خصوصی در حوزه حمل‌و‌نقل و نمایندگان تشکل‌های این حوزه حضور داشتند، مشکلات موجود به طور مستقیم به داود کشاورزیان اعلام شد و او نیز با تاکید بر استفاده از بخش خصوصی برای توسعه و گسترش حمل‌و‌نقل جاده‌ای اعلام کرد برای حل موانع موجود تمام تلاش خودش را خواهد کرد.

در ابتدای این نشست ابتدا مسعود خوانساری رئیس کمیسیون حمل‌و‌نقل و ارتباطات اتاق تهران انتصاب داود کشاورزیان به ریاست سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای را به او تبریک گفت و این انتصاب را مایه خوشحالی و مسرت بخش خصوصی دانست. خوانساری با اشاره به سابقه طولانی و موفق کشاورزیان در مدیریت کلان کشور ابراز امیدواری کرد که این بخش شاهد تغییر و تحولات مثبتی باشد.

به بخش خصوصی اعتقاد داریم

داود کشاورزیان با اشاره به این که مسئولان سازمان راهداری کاملا معتقد به بخش خصوصی هستند بیان کرد که سابقه او و همکارانش نشانگر میدان دادن او به بخش خصوصی برای حضور در حمل‌و‌نقل جاده‌ای است. رئیس سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای گفت: «ما به طور قطع در جهت کاهش تصدی‌گری دولت و تمرکز روی وظایف حاکمیتی و نظارتی گام خواهیم برداشت. البته به یاد داشته باشید که سازمان راهداری تنها یک بخش از دولت است با این حال ما همه تلاش خودمان را خواهیم کرد.»

کشاورزیان با تشویق بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در حوزه حمل‌ونقل، به مساله نوسازی ناوگان حمل‌و‌نقل و اجازه قانونی برای واردات کامیون هایی با عمر کمتر از سه سال پرداخت و گفت: «در این مورد قانون جای تخفیف هم گذاشته اما چون مقدار این تخفیف مشخص نبوده در عمل تخفیف بسیار کمی داده شده و انگیزه ای برای واردات کامیون و نوسازی ناوگان حمل‌و‌نقل نبوده است در حالی که از نظر من دولت می تواند تا ۱۰۰ درصد هم تخفیف بدهد چون ناوگان حمل‌و‌نقل کشور به ویژه ناوگان باری بسیار فرسوده است.» رئیس سازمان راهداری با اشاره به این که متوسط عمر ناوگان باری کشور ۱۶ سال ثبت شده گفت: «البته این رقم مربوط به کامیون هایی است که شناسنامه دارند اما تا جایی که من اطلاع دارم در ناوگان حمل‌و‌نقل وسایلی داریم که تا ۶۰ سال هم عمر دارند و علاوه بر مصرف بالا ایمنی آنها نیز جای شک و تردید دارد.»

او تاکید کرد یکی از هدف‌های موردنظر سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای ایجاد انگیزه برای نوسازی ناوگان کشور است تا هم مصرف سوخت کاهش یابد و هم ایمنی افزایش یابد.

ریسک را به بخش دولتی منتقل کنید

پس از این سخنان کشاورزیان، فعالان بخش خصوصی به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند و فرهاد فزونی اولین مشکل بر سر راه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را نوسان‌های موجود در اقتصاد کشور و التهاباتی که گهگاه ایجاد می‌شود عنوان کرد. فزونی گفت: «شما ار بخش خصوصی می‌خواهید پا پیش بگذارد و سرمایه‌گذاری کند اما به علت آنچه در اقتصاد کشور می‌گذرد و تحریم‌هایی که تحملش آسان نیست بخش خصوصی قادر به سرمایه‌گذاری نیست.» این فعال بخش خصوصی با اشاره به این که فرو نشاندن التهابات موجود فراتر از توان بخش خصوصی است گفت: «اگر دولت انتظار دارد بخش خصوصی سرمایه‌گذاری و فعالیت بیشتری داشته باشد باید این ریسک‌ها را به بخش دولتی منتقل کند. ما تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز نیستیم که بخواهیم ریسک‌های ناشی از تصمیمات سیاسی را تحمل کنیم»

فرهاد فزونی هم‌چنین در مورد ترانزیت به مشکل شرکت‌های حمل‌و‌نقل داخلی در مرزهای همسایه از جمله عراق اشاره کرد و گفت: «مرز کردستان عراق سه روز در اختیار کامیون‌های شرکت‌های عراقی است و دو روز را به کامیون‌های شرکت‌های ایرانی می‌دهند. همین باعث می‌شود تا بسیاری از کامیون‌های ناوگان داخلی ما هم جذب شرکت‌های عراقی شوند تا در مدت‌زمان کمتری از مرز عبور کنند. این کم‌لطفی به زیان شرکت‌های داخلی تمام می‌شود چرا که کامیون‌های شرکت‌های داخلی در مرز مدتی طولانی معطل می‌شود و هزینه سنگینی به عنوان خواب کامیون به ما تحمیل می‌شود»

قانون واردات کامیون دسته‌دوم محدود است

رئیس کمیته حمل‌و‌نقل و ترانزیت انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته نیز در چند جمله کوتاه به مشکلات موجود اشاره کرد و از کشاورزیان خواست تا خود برای رفع این مشکلات تلاش کند. محمد عیقرلو قانون واردات کامیون دسته دوم را بسیار بسته خواند و عنوان کرد به خاطر محدودیت‌های زیاد این قانون کسی نتوانسته از آن استفاده کند. عیقرلو هم‌چنین معطلی کامیون‌ها در مرز را یکی دیگر از مشکلات ترانزیت خواند و اعلام کرد در حال حاضر کامیون‌ها حتی تا ۳۰ روز در مرز متوقف هستند که در این معطلی تنها گمرک مسئول نیست و نهادهای دیگر هم مسئول هستند. او در پایان با اشاره به مشکلات ترانزیت با افغانستان گفت: «به‌رغم پیگیری‌های اتاق تهران و تشکل‌های مربوطه هنوز موانع زیادی در ترانزیت افغانستان وجود دارد. ترانزیت افغانستان در انحصار دو شرکت بود که با پیگیری‌های زیاد به ۲۱ شرکت رسیده‌اند اما باز هم این کار انحصاری است و طرف ایرانی مجبور است با همین شرکت‌ها کار کند. چنین کاری در حوزه ترانزیت کاملا بی‌سابقه است.»

در رقابت تقلب می‌کنند

توفیق مجدپور اما ناتوانی شرکت‌های دولتی در رقابت با شرکت‌های خصوصی را عامل ایجاد مشکلات متعدد در این حوزه دانست. مجدپور عدم شناخت و درک عمیق برخی مسئولان از اصل ۴۴ قانون اساسی و جایگاه بخش خصوصی را دیگر علت عمده مشکلات دانست. او توضیح داد که در سال ۱۳۷۳ برای جبران خروج سوخت ارزان از کشور توسط ناوگان حمل‌و‌نقل در حمل‌و‌نقل زمینی عوارض پرچم گذاشتند که قرار بود کوتاه‌مدت باشد اما چون درآمد خوبی از این راه حاصل شد نه تنها عوارض برداشته نشد که به ناوگان دریایی و هوایی هم بسط داده شد. توفیق مجدپور افزود: « اکنون برای ورود هر کشتی ۷۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان از شرکت حمل‌و‌نقل گرفته می شود که رقم بسیار بالایی است.»

این عضو کمیسیون حمل‌و‌نقل و ارتباطات اتاق تهران هم چنین در مورد رقابت بخش خصوصی و دولتی عنوان کرد که سازمان توسعه تجارت واردکنندگان را به شرکت کشتیرانی می‌فرستد که در آنجا از واردکننده برای حمل بارش با ناوگان کشتیرانی و یا شرکت‌های اقماری آن تعهد می‌گیرند. او گفت: «به واردکننده می‌گویند اگر این کار را نکند علیه او اقدام قانونی خواهد شد. در حالی که اخذ چنین تعهدی کاملا خلاف اصل ۴۴ قانون اساسی است. چون شرکت‌های دولتی نمی‌توانند با شرکت‌های خصوصی که ۱۰ تا ۱۲ درصد ارزان‌تر کالا حمل می‌کنند رقابت بکنند این گونه موانعی را ایجاد و به نوعی تقلب می‌کنند.»

زیرساخت‌ها باید بهبود یابد

سیده‌فاطمه مقیمی دیگر عضو کمیسیون در سخنانش به لزوم تغییر در زیرساخت‌ها و تقویت آنها تاکید کرد و گفت که اگر می‌خواهیم پذیرای ناوگان‌های ترانزیتی باشیم باید این کار را انجام دهیم. او هم‌چنین با تاکید بر لزوم توجه کامل به استانداردهای ایمنی در مورد کامیون‌های وارداتی به مساله ترانزیت افغانستان اشاره کرد و گفت: «ما در را نبسته‌ایم به کامیون‌های افغانی اجازه می‌دهیم وارد خاک ما شوند. آنها هم باید این اجازه را به کامیون‌های ما بدهند. هم‌چنین دیده شده کامیون‌های افغانی که مجوز بارگیری از یک مبدا خاص مثلا خراسان داشته‌اند تا مرکز کشور هم برای بارگیری آمده‌اند. حتی به برخی بنادر هم رفت‌وآمد دارند بدون این که مجوز بارگیری از این مبادی را دریافت کرده باشند.»

همکاری بیشتر با همسایگان و عضویت در کنوانسیون‌ها

ضیایی مدیر امور کارنه‌تیر حمل‌و‌نقل بین‌المللی اتاق تهران نسبت به خرید و فروش مجوز تاسیس شرکت حمل‌و‌نقل هشدار داد و اعلام کرد که تاکنون ایران به عضویت ۹ کنوانسیون حمل‌و‌نقلی درآمده در حالی که روسیه عضو ۳۲ کنوانسیون، ترکیه ۲۵ کنوانسیون و آذربایجان نیز عضو ۱۴ کنوانسیون هستند و این مساله به معنای عدم هماهنگی و همراهی ما با کنوانسیون‌های حمل‌ونقلی و همکاری بیشتر به ویژه با همسایگان است.

در ادامه فعالان بخش خصوصی در حوزه حمل‌و‌نقل هم‌چنین خواستار کاهش تصدی‌گری دولت شدند و تاکید کردند که کار باید به تشکل‌های صنعتی سپرده شود و استقلال آنها نیز حفظ شود. کمک به تاسیس پایانه خصوصی و بررسی مالکیت اشخاص حقوقی بر ناوگان حمل‌ونقلی از دیگر نظرات ارائه شده فعالان بخش خصوصی به داود کشاورزیان بود. هم‌چنین فعالان حمل‌ونقل از مالیات سنگینی که در زمان فروش کامیون اخذ می‌شود نیز گلایه داشتند.

دیگر بیمه ترانزیت نداریم

رئیس هیئت مدیره انجمن شرکت های حمل‌و‌نقل به گفته خودش خبر بدی برای فعالان حوزه داشت. جواد سمساریلر گفت: «تنها شرکت صادرکننده بیمه ترانزیت بیمه ایران بود که این شرکت هم اعلام کرد دیگر ترانزیت را بیمه نمی‌کند.» سمساریلر در ادامه با اشاره به قیمت بالای کامیون در کشور گفت: «کشورهای همجوار ما کامیون‌هایی با قیمت یک‌سوم و یک‌چهارم ما دارند. به همین دلیل کامیون‌داران ما همیشه زیر بدهی‌های سنگین هستند.» این فعال حوزه حمل‌و‌نقل هم‌چنین با اشاره به پیشرفت افغان‌ها در صنمعت حمل‌و نقل با خرید کامیون‌های دست دوم اروپایی و افزایش و تجهیز ناوگان گفت: «آنها دارند از ما جلو می‌زنند چون مثل ما ۱۸ نهاد دخالت‌کننده ندارند.»

انحصار در ترانزیت به افغانستان موجب فساد شده است

رئیس کمیسیون حمل‌و‌نقل و ارتباطات اتاق تهران خود به عنوان آخرین نفر و قبل از پاسخ‌های رئیس سازمان راهداری پشت تریبون قرار گرفت. مسعود خوانساری ابتدا به معطل ماندن شش هزار کامیون در مرز پرویزخان اشاره کرد و گفت: «قبلا از این مرز روزانه ۸۰۰ کامیون عبور می‌کرد اما این تعداد اکنون به ۲۰۰ کامیون در روز تقلیل پیدا کرده و باعث شده صف طویلی از کامیون‌ها در صف بمانند. نمی‌دانیم مشکل از فرمانداری یا استانداری است اما باید سریع‌تر به این مساله رسیدگی شود.»

خوانساری هم‌چنین محدودیت همکاری شرکت‌های حمل‌و‌نقل ایرانی با تنها ۲۴ شرکت در افغانستان را فسادآور دانست و نسبت به این موضوع انتقاد کرد. او هم‌چنین با اشاره به قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز آن را قانون مناسبی ندانست که باعث تعطیلی حمل‌ونقل خواهد شد.

معطلی کامیون‌ها در مرز شرم‌آور است

پس از این سخنان فعالان بخش خصوصی، داود کشاورزیان تاکید کرد تمام این مسایل را یادداشت کرده و آنها را بررسی خواهد کرد. رئیس سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای کشور اشاره کرد که باید با مقررات زدایی با فساد مبارزه شود و در این بین از رسانه های ازاد نیز غافل نشد. داود کشاورزیان ایمنی ناوگان حمل‌و‌نقل کشور چه در حوزه بار و چه در حوزه مسافر را بسیار با اهمیت خواند و گفت: «به ویژه استانداردها در قسمت‌های خاصی از خودرو مثل ترمز و لاستیک باید دقیق باشد.»

رئیس سازمان راهداری هم‌چنین موافقت خودش را با تاسیس پایانه‌های خصوصی اعلام و تاکید کرد اگر مشکل قانونی وجود نداشته باشد از تاسیس آن استقبال خواهد کرد. کشاورزیان در مورد مشکلات مبادی ورودی و خروجی کشور و توقف طولانی مدت کامیون‌ها در مرز آن را بدون توجیه و شرم‌آور توصیف کرد. او گفت: «واقعا شرم آور است که کامیون ما ۱۰ روز در مرز معطل بماند و هزینه بالایی به کل سیستم حمل‌و‌نقل و پس از آن اقتصاد کشور وارد آید.» داود کشاورزیان با قول بررسی این مساله از فعالان بخش خصوصی خواست تا با این سازمان در ارتباط باشند و مشکلات موجود در حوزه حمل‌ونقل را به او منتقل کنند. رئیس سازمان راهداری و حمل‌و‌نقل جاده‌ای کشور هم چنین تاکید کرد که باز هم در نشست های کمیسیون حمل‌و‌نقل و ارتباطات اتاق تهران حضور خواهد یافت و برای مسایل مختلف حوزه با فعالان بخش خصوصی بحث خواهد کرد.