صنعتی شدن بافندگی فرش
در سا ل ۱۷۸۵ برای اولین بار از نیروی بخار در صنایع نساجی استفاده شد. در آن زمان جیمز وات و همکارش ماتیو بولتون یکی از موتورهای بخار ابداعی شان را در کارخانه پنبه در بریتانیا نصب کردند. بعد از آن بود که کشور ها به سمت صنعتی شدن حرکت کردند. ۵۴ سال بعد یک ماشین فرش بافی با نیروی بخار به وجود آمد.
دستگا های ی که از نیروی بخار در تکنولوژی های مختلف تولید فرش بهره می برند ابدا در آمریکا ساخته شدند. گرچه از آنها برای اولین بار به طور گسترده در بریتانیا استفاده شد. در واقع تجارت فرش از راه اقیانوس اطلس ، کار آفرینان و ابداع کنندگان هر دو سو را به تحرک واداشت و جنب و جوش افکار و ایده ها بین دو کشور انگلستان و آمریکا باعث رشد جهانی صنعت فرش ماشینی در هر دو زمینه فنی و تجاری گردید.
در عین حال وجود خط آهن نیز دستگاههای قالی بافی دارای نیروی بخار را به عنوان ابزار تجارت آسان فرش معرفی می کرد.
نخستین هدف صنعتی شدن تولید فرش هایی شبیه فرش دستباف با هزینه کمتر و یا به عبارت دیگر توسعه بازار فرش از انحصار قصر ها و ساختمانهای سلطنتی به داخل خانه های قشر متوسط و حتی فقیر جامعه بود.
به استثنای برخی از شرکت ها در آن زمان اهداف تولید کنندگان ، راحتی و هزینه کم و از همه مهمتر توانایی خلق طرح هایی بود که پیچیدگی و دقت فرش های دستباف را داشته باشد . اهمیت بالای زیبایی شناختی فرش را در آن زمان نمی توان نادیده گرفت .
تعهد عمده یک کارخانه تولید فرش نصب ماشین آلات و انتقال نیروی بخار بود. حادثه جالب توجه تاریخچه کارخانه کیدر میستر وجود ساختمان لرد وارد در آن بود. محوطه اصلی یک اتاقک برای موتور، یک طناب در خال حرکت در فضای زیر آن به منظور انتقال قدرت و سرانجام یک سالن رنگرزی داشت . این محل را ده تولید کننده فرش که توانایی بهره گیری از تسهیلات عمومی داشتند را اجاره کرده بودند. قبل از استفاده از نیروی موتور دستگاه های پدالی برای تولید انواع مختلف فرش های با فن اوری بالا توسعه یافته بودند. این ماشین آلات می توانستند نیروی حرکت خود را از آب یا نیروی بخار بگیرند . بنابراین شاید آغاز اندیشه مکانیزه کردن صنعت فرش با دستگاهی بوده است که در آن خاب با دست به وجود نمی آمده است.
گوشه هایی از کتاب فرش ماشینی
نویسنده : آقای مهندس مهدی یکتا
