فرایند بازیافت لباس

بخش اعظمی از منسوجات مورد استفاده در زندگی روزمره ما کاملا قابل بازیافت هستند. در حقیقت منسوجات شامل تمامی محصولاتی است که از الیاف طبیعی یا بشر ساخته تولید می‌شوند. انواع و اقسام لباس‌ها، ملحفه، دستمال‌های پارچه‌ای، حوله و مورادی از این قبیل، در دسته منسوجات قرار می‌گیرند.

یکی از بخش‌های فرایند بازیابی منسوجات، بازیافت پوشاک است. با توجه به افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش میزان زباله‌های تولیدی، انجام عملیات‌هایی برای بازیابی و برگرداندن محصولات قابل بازیافت به چرخه مصرف امر مهمی است. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی فرایند بازیافت لباس پرداخته و ابعاد مختلف آن را بررسی کنیم.

بازیافت پوشاک استفاده شده، یکی از بخش‌های مهم در فرایند بازیافت منسوجات است. در راستای این فرایند کفش و لباس‌های قدیمی تحت عملیات مختلف قرار گرفته و به محصولات جدیدی تبدیل می‌شوند. محصول نهایی فرایند بازیافت می‌تواند شامل موارد مختلفی از جمله پوشاک، ضایعات پارچه و مواد لیفی باشد.

در طی فرایند بازیابی منسوجات، محصولات جمع آوری شده براساس جنس و رنگ دسته بندی می‌شوند. پس از دسته بندی این منسوجات خرد شده و طی فرایندهایی به شکل الیاف خام در می‌آیند. در نهایت الیاف به دست امده کاملا تمیز شده و به عنوان ماده اولیه صنعت نساجی مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

ضرورت بازیافت لباس

در دنیای امروزی، حساسیت‌های زیست محیطی زیادی در زمینه تولید زباله و نحوه دفن یا از بین بردن آن‌ها بوجود امده است. با توجه به اگاهی‌هایی که در این زمینه بوجود آمده است، تولید کننندگان و مصرف کنندگان صنعت نساجی علاقه زیادی به صنعت بازیافت نشان داده‌اند.

صنعت بازیافت به سرعت در حال پیشرفت است و می‌تواند فرصت‌های تجاری جدیدی را برای کارآفرینان این حوزه بوجود آورد. از طرف دیگر در مناطق مختلف جهان، موسسات خیریه نیز از طریق برنامه‌های جمع آوری لباس‌های کهنه درآمدزایی می‌کنند.

مراحل بازیابی منسوجات

فرایند بازیافت پوشاک در برگیرنده یک زنجیره از فعالیت‌ها است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. اولین حلقه این زنجیر، ایجاد آگاهی درمورد بازیافت لباس است. در قدم اول افراد بایستی درباره اهمیت فرایند بازیافت و همچنین مزایای آن برای جامعه اطلاعاتی داشته باشند.

در این زمینه شرکت‌هایی که بازیافت انجام می‌دهند در پایگاه‌های اطلاع رسانی خود، درباره اهمیت این موضوع اطلاعاتی قرار می‌دهند. به علاوه هر شرکت توضیح می‌دهد که چه اقلامی را برای بازیافت می‌پذیرد. قدم دوم، نشانه گذاری کامیون‌های حمل مواد بازیافتی و سطل‌های بازیافت است.

در این قسمت، می‌توان از سطل‌های رنگارنگ برای تفکیک هر جنس لباسی استفاده کرد. به این صورت که هر سطل با رنگ مشخص، مخصوص جمع آوری البسه یک جنس مشخص خواهد بود. همچنین نشانه گذاری کامیون‌های جمع آوری کننده مواد بازیافتی نیز یک ایده خوب برای افزایش آگاهی عمومی است. این کار می‌تواند سبب آگاهی افراد از برنامه زمانی حمل و نقل این مواد در سطح شهر شود.

حلقه دوم زنجیر بازیافت لباس، گروه بندی و جداسازی لباس‌هاست. شرکت‌های بازیافت کننده لباس از استراتژی‌های مختلفی جهت گروهبندی لباس‌ها استفاده می‌کنند. در کشورهای خارجی لباس‌‌ها پس از مصرف در سطل‌هایی که در مکان‌های عمومی تعبیه شده‌اند قرار داده‌ می‌شوند.

معمولا این سطل‌ها در مکان‌های پر رفت وآمد مانند پارکینگ مراکز خرید و مراکز تجاری قرار می‌گیرند. پس از جمع آوری، لباس‌ها به سه گروه تقسیم می‌شوند. این سه گروه عبارتند از: لباس‌هایی که مجددا استفاده می‌شوند، لباس‌های کهنه و الیاف. جداسازی و مرتب سازی این گروه‌ها به صورت دستی انجام می‌شود. همچنین می‌توان از سیستم‌های مکانیکی شامل تسمه نقاله و سطل برای جداسازی درجات مختلف البسه استفاده نمود.

به طور کلی گزارش شده که تقریبا ۵۰ درصد لباس‌های اهدایی برای بازیافت در کشورهای پیشرفته، قابل استفاده مجدد هستند. برخی شرکت‌های بازیافت کننده، این لباس‌ها را برای صادرات به کشورهای در حال توسعه بسته بندی می‌کنند.

پردازش البسه بازیافتی، بخش آخر فرایند است. منسوجاتی مانند پارچه و لباس، معمولا ترکیبی از مواد اولیه مصنوعی و مواد زیست تخریب پذیر مانند پنبه هستند. ترکیب مواد اولیه محصولات بر روش بازیافت و همچنین دوام آن اثرگذار خواهد بود. همانطور که پیش از این بیان شد، لباس‌های جمع آوری شده توسط کارگران با تجربه جمع آوری و دسته بندی می‌شود. پس از دسته بندی بسته به نوع آن‌ها به مقاصد مختلف جهت بازیافت یا استفاده مجدد ارسال می‌شوند.

در فرایند دسته بندی منسوجات طبیعی، اقلام ورودی براساس جنس و رنگ دسته بندی می‌شوند. تفکیک لباس‌ها براساس رنگ می‌تواند نیاز به رنگ شدن مجدد آن‌ها را از بین برده و سبب کاهش طول فرایند، هزینه و آلاینده‌ها شود. لباس‌های ارسال شده جهت بازیافت تکه تکه شده و نهایتا به الیاف اولیه تبدیل می‌شوند. الیاف تولیدی با توجه به محل استفاده نهایی آن‌ها، با سایر الیاف ترکیب می‌شوند. نهایتا الیاف تولید شده در این مرحله شستشو و تمیز می‌شوند.

پس از شستشو و ریسندگی مجدد الیاف، می‌توان آن‌ها را در فرایندهای مختلف به عنوان ماده اولیه بکار برد. به عنوان مثال می‌توان با فشرده سازی این الیاف، از آن‌ها در فرایند تولید تشک استفاده کرد. بخش دیگری از منسوجات بازیافتی را می‌توان برای تولید مواد پرکننده در صنعت مبلمان، مخروط بلندگوها، عایق خودروها و غیره استفاده کرد.

فرایند بازیافت منسوجات مبتنی بر پلی استر تا حدودی متفاوت از منسوجات طبیعی است. در این فرایند در ابتدای امر زیپ‌ها و دکمه‌ها از لباس جدا می‌شوند. در قدم دوم لباس بایستی به قطعات کوچک بریده شود. پس از خرد شدن، پارچه‌ها دسته بندی شده و به شکل گلوله در می‌آیند و ادامه فرایند بازیافت را طی می‌کنند.

سخن پایانی

با توجه به رشد روز افزون صنعت نساجی و افزایش تولید منسوجات، صنعت بازیافت نیز درحال توسعه است. رشد جمعیت جهان و افزایش زباله‌های تولیدی یکی از مواردی است که لزوم فرایند بازیافت منسوجات را بیان می‌کند.

در حقیقت فعالان در حوزه بازیافت منسوجات، به دنبال ابداع راه‌هایی برای افزایش نرخ بازیافت و همچنین توسعه فناوری‌های مورد استفاده جهت به حداکثر رساندن راندمان فرایند هستند. منسوجات بازیافتی تولید شده در موارد مختلفی به کار برده شده و سبب کاهش هزینه‌ها و آلاینده‌های تولیدی خواهند شد.