فرشهای ابریشم ماشینی چه عیبهایی دارند؟
عنوان فرش ابریشم ماشینی یا فرش بلژیک به فرشهایی اطلاق میشود که از الیاف صد درصد پلی استر یا الیاف ویسکوز، که به آنها ابریشم مصنوعی نیز گفته میشود، بافته شدهاند. مسلما آنچه که سبب تفاوت این دسته از فرشها با فرشهای اکریلیک معمولی شده است تفاوت در خواص الیاف مصرفی برای هرکدام است. معمولا فرشهایی که از الیاف شبه ابریشم بافته میشوند ظاهر براقتر و رنگهای درخشانتری نسبت به فرشهای بافته شده از الیاف اکریلیک دارند. ظاهر جذاب این دسته از فرشها سبب شده که مورد توجه خریدارن قرارگیرند. در ادامه باتوجه به ویژگی الیاف مصرفی این فرشها به بررسی ویژگیهای مثبت و منفی آنها و بهطور خاص معایب فرش ابریشم ماشینی میپردازیم. بهترین فرش ابریشم ماشینی در ایران در کارخانهی فرش کاشان بافته میشود. این مدل فرش به دلیل شباهت زیاد با فرشهای ابریشم تبریز و قم، نامگذاری شدهاست. در بافت این مدل فرشها از نخ پلی استر برای شفافیت فرش استفاده میشود. بیشتر طرحها و نقشهای فرش تمام ابریشم ماشینی از طرحهای فرشهای ابریشم تبریز اقتباس شدهاست.
این فرشها بسیار براق، نرم و لطیف و درخشان هستند و در طرحها و رنگهای متنوعی در بازار موجود میباشند. ظرافت الیاف مورد استفاده در این دسته از فرشهای ماشینی سبب شده تا بافت ظریفتری حاصل شود و وجود این ویژگی در آنها سبب میشود تا شباهت بسیار زیادی با فرشهای دست باف ابریشمی داشته باشند. همچنین نخ های استفاده شده در بافت این فرشها پرزیینگی ایجاد نمیکنند در نتیجه حساسیتهای تنفسی و پوستیای که ممکن است فرشهای اکریلیکی ایجاد کنند را در این دسته از فرشها نداریم. همچنین این فرشها قیمت پایینتری نسبت به فرشهای اکریلیکی و فرشهای دست باف دارند و این امر سبب شده تا طرافداران بیشتری پیدا کنند.
رنگ استفاده شده برای نخهای مورد استفاده در این فرشها از ثبات نوری قابل توجهی برخوردار است و از این نظر بر فرشهای اکریلیکی برتری دارند. همچنین این فرشها روی سطوح سرامیکی لغزش ندارند و از این جهت نیاز به ترمز فرش از بین خواهد رفت.
معایب فرش ابریشم ماشینی
در این قسمت تعدادی از معایب فرش ابریشم ماشینی را بررسی میکنیم:
مقاومت کم در مقابل شستشو
فرش های ابریشمی ماشینی به علت این که بسیار نازک هستند و از ظرافت بالایی برخوردار هستند در مقابل شستشو مقاومت کمی دارند پس اگر می خواهید که یک فرش بادوام برای چندین سال داشته باشید انتخاب این فرش گزینه مناسبی برای شما نمیباشد زیرا بعد از شستشو جلوه اصلی خود را از دست داده و رنگ و روی آن رفته و براق بودن و جذاب بودن آن تا حد بسیار زیادی کاهش پیدا می کند.
در صورتی که یکی از فرش های ابریشمی ماشینی را از قبل خریداری کردهاید برای شستشوی آن باید با دقت عمل کرده و یا شستشوی آن را به یک قالیشویی معتبر بسپارید .با توجه به این نکته که در بالا ذکر شد یعنی همان ظرافت و نازک بودن فرش، این فرش ها بسیار حساس و آسیب پذیر هستند و به طور کلی در گرما و سرما ممکن است حالت اولیه خود را از دست بدهند.
کیفیت پایین نسبت به فرش های اکریلیک
در کل میتوان گفت فرش های ابریشم ماشینی نسبت به فرش های اکریلیک از کیفیت بسیار پایین تری برخوردار هستند زیرا نخ و الیاف به کار رفته در آنها به نسبت فرش های اکریلیک مقاومت کمتری دارند به همین دلیل همین امر موجب ارزان شدن این فرش ها در بازار شده است.
حساس به حرارت
به دلیل الیافی که در فرش های بلژیکی به کار رفته یعنی همان پلی استر، این نوع از فرش ها در مقابل حرارت از خود مقاومت بسیار کمی نشان میدهند و سریعا توسط حرارت اتو و یا قابلمه ی داغ می سوزند و از بین می روند.
مقاومت کم در مقابل فشار و سایش: همین طور می توان به مقاومت کم این فرش ها در مقابل سایش و فشار اشاره کرد .در واقع میتوان گفت فرش های ماشینی بعد از مدت کوتاهی به علت فشار مبل و کمد و سنگینی این وسایل منزل حالت اولیه خود را از دست خواهند داد .
قطر کم از معایب فرش ابریشم ماشینی
فرشهای ابریشم مصنوعی قطر کمتری نسبت فرشهای اکریلیکی دارند و همین قطر کم است که باعث مقاومت کم آنها در شستشو میشود. البته قطر کم برای این فرشها میتواند به نوعی مزیت هم باشد، زیرا این فرشها به راحتی تا میشوند و این ویژگی سبب میشود که حمل و نقل و جابهجایی ساده تری نسبت به دیگر انواع فرش داشته باشند.
فرشهای ابریشم مصنوعی با فراشهای ابریشم نما تفاوت اساسی دارند. نخ استفاده شده در فرشهای ابریشم مصنوعی همانطور که در قبل ذکر شد، پلی استر یا فیلامنت ویسکوز است اما در بافت فرشهای ابریشم نما از نخ های اکریلیک براق شده یا نخ برایت به عنوان نخ خاب فرش استفاده میشود.
نتیجه گیری برای خرید فرش ابریشم ماشینی
اگر در انتخاب فرش زیبایی و جلوهی بصری برایتان مهم تر از دوام و مقاومت آن در طول سالیان طولانی است و یا اگر صرفا از فرش به عنوان یک عنصر تزئینی و دکوراتیو استفاده میکنید فرشهای ابریشم ماشینی گزینه ی مناسب و کم هزینه ای برای زیبایی بخشیدن به منزل شما هستند. اما اگر در انتخاب فرش منزلتان فاکتورهایی مثل زیبایی زیاد در کنار دوام و مقاوت بالا و عمر و ماندگاری طولانی را مدنظر دارید به سراغ انتخاب فرشهای ابریشم دستباف مناسب بروید.
به علت اینکه جنس نخ خاب استفاده شده در این فرشها پلی استر یا ویسکوز است در صورتیکه برای محیطهای پر رفت و آمد منزل به دنبال فرشی مناسب هستید، از انتخاب این فرشها خودداری کنید. زیرا به علت ظرافتی که نخهای خاب فرش دارند در اثر پاخور به هم میچسبند و به اصطلاح تخته میشوند و فرش ظاهر نامناسبی پیدا میکند.
در کل فرش ابریشم مصنوعی به دلیل ویژگیهایی نظیر براقیت، تنوع در طرح و رنگ، قیمت رقابتی مناسب و تراکم پایین وسهولت در جابهجایی مورد توجه بازارهایی خارجی قرارگرفته است. اما در بازار داخلی باتوجه به نوع استفاده از فرش در منازل ایرانی فرشهای اکریلیکی و فرشهای ابریشم دستباف بیشتر مورد قبول هستند.
نویسنده: خانم فاطمه معتمدی- تحریریه کهن