فرش دستباف، نمایه فرهنگ اصیل ایران زمین

کارشناسان بر این باورند که فرش ایرانی نه تنها سبب رونق اقتصادی، بلکه همچون کیمایی ارزشمند سبب مطرح شدن فرهنگ اصیل ایران در سرتاسر گیتی می شود.

فرش دستباف، هنری که قرن های متمادی به عنوان ابزار معرفی ساختار قومی و فرهنگی به کار گرفته شده ،طی چند قرن گذشته علاوه بر ارزش هنری و فرهنگی به کالایی اقتصادی مبدل شده است.

ایرانیان به عنوان نخستین هنرمندان دست اندرکار این صنعت در جهان شناخته می شوند کسانی که این هنر را به جهانیان آموختند و از این طریق فرهنگ غنی خود را به دیگر اقوام و ملل دنیا معرفی کردند.

بدون شک کیفیت فرش تولید شده از سوی کشورمان به عنوان مهمترین علل گرایش مشتریان عدیده از اقصی نقاط جهان بوده است.

طی دو دهه اخیر رقیبانی در کشورهای آسیایی برای فرش دستباف ایران پیدا شد که عملکرد آنها به همراه کم کاری حساب شده هنرمندان ومسوولان صادارت فرش ما مسیر پیشرفت را برای این گروه هموار کرده است.

گروه گزارش و میزگردهای خبری ایرنا به منظور شناسایی چالشهای صنعت فرش با محمد بهاروند رییس اتحادیه فرش دستباف روستایی وعشایری کشور، عباس کسایی فر کارشناس و رییس سابق اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران و هوشنگ فاخرعضو هیات نمایندگان اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران به گفت و گو نشسته است.

** مصوبات مجلس در حمایت از صنعت فرش باید اجرایی شود

رییس اتحادیه فرش دستباف روستایی وعشایری کشور در این گفت و گو با اشاره به روی کار آمدن دولت جدید اظهار امیدواری کرد تا برای حمایت بیشتر از تولید کنندگان و صادرکنندگان فرش ایرانی مصوبات مجلس درخصوص حمایت از صنعت فرش کشور اجرایی شود.

** نیازمند ساختار مستقل برای تشکیلات فرش هستیم

محمد بهاروند با بیان اینکه در برنامه پنجم توسعه تکلیف دولت در بحث فرش مشخص شده و اکنون نیازمند اقدامات عملی و قوانین اجرایی هستیم افزود: برای رونق این هنر و صنعت اصیل ایرانی نیازمند برخورداری از یک ساختار مستقل برای تشکیلات فرش دستباف هستیم.

وی اظهارکرد: در شرایط کنونی با توجه به تحریم های اعمال شده از سوی آمریکا بهتر است مسوولان همکاری وهمدلی بیشتری برای بهبود و رفع مشکلات صنعت فرش داشته باشند.

** ۳۰ درصد بازار هدف صادرات فرش از دست رفته است

وی با اشاره به اینکه قبل از اعمال تحریم ها بخش عمده ای از صادرات فرش ایران به آمریکا صورت می گرفت ، ادامه داد: در شرایط فعلی فرش ایران به صورت مستقیم وارد آمریکا نمی ‌شود و ۲۰ الی ۳۰ درصد از بازار صادرات این هنر و صنعت از بین رفته است.

رییس اتحادیه فرش دستباف روستایی و عشایری کشور اظهار کرد: تحریم های اقتصادی اعمال شده از یک طرف و وضع مقررات داخلی از سوی برخی از دستگاه ها مانند وزارت اموراقتصادی و دارایی درحوزه گمرک و وزارت صنعت و معدن و تجارت ، صنعت فرش کشور را در تنگنا قرار داده است.

وی ادامه داد: صادرکنندگان فرش بر اساس قوانین گمرکی و وزارت صنعت و معدن و تجارت موظفند ظرف یک سال یا اصل فرش را برگردانند ویا ارز حاصل از صادرات آن را به مرکز مبادلات ارزی ببرند که این خود شرایط سختی را برای صادرکنندگان فرش ایجاد کرده است.

**صنعت فرش در انتظار افزایش مشوق های صادراتی

وی خاطرنشان کرد: مشوق های صادراتی دولت از راهکارهای افزایش تولید با کیفیت بالاتر وصادرات بیشتر خواهد بود تا بتوانیم در شرایط کنونی بازار موجود را حفظ و اقدام به جذب بازارهای جدید کنیم.

بهاروند با بیان اینکه آمریکا واستکبار جهانی با وضع تحریم های ظالمانه بر ضد ایران اسلامی، ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار داده تاکید کرد : تولیدات با کیفیت می تواند سهم صادرات کشورمان را افزایش و بازارهای هدف را جذب کند.

** فرش دستباف ایران بی رقیب در بازارهای جهانی

وی افزود: علی‌ رغم تلاش آمریکا و دیگر کشورهای غربی برای محدود ساختن صنعت فرش ایران خوشبختانه تولیدات ایران همچنان دربازارهای غربی خودنمایی می‌ کند و رقیبی برای فرش دستباف ایران در بازارهای جهانی وجود ندارد.

بهاروند با اشاره به مزیت های فرش دستباف ایرانی از جمله طرح، رنگ، ثبات و کیفیت آن اظهار کرد : مقابله با این تحریم ها نیازمند همت مردم، تولید کنندگان داخلی و همراهی و حمایت مسوولان از تمامی صنایع تولید داخلی است.

**مشتری یابی براساس سلایق مصرف کننده و دکوراتورهای جهانی

وی با اشاره به تجارت الکترونیکی و دنیای اینترنت در عصر حاضر گفت: سلیقه مشتریان دچار تغییراتی شده است که ضروری است بر اساس سلایق مصرف کنندگان و دکوراتورهای جهانی مشتری یابی انجام شود.

رییس اتحادیه فرش دستباف روستایی و عشایری کشور با بیان اینکه فرش های ماشینی و موکت ها بر خلاف فرش ایرانی دارای مضراتی هستند، گفت: ایرانیان دارای تمدن و اصالت هستند و ضروری است هر شهروند این کشور در خانه خود حداقل چند تخته فرش دست بافت داشته باشند حتی افرادی که ازتمکن مالی کمتری برخوردار هستند.

** پرداخت یارانه های غیر هدفمند سبب کاهش انگیزه های فرشبافان شده است

وی با بیان اینکه ۹۰ درصد فرش دستباف در کشور توسط کشاورزان و روستاییان بافته می شود، خاطرنشان کرد:متاسفانه پرداخت یارانه ها سبب شده است تا انگیزه روستاییان برای بافت فرش کاهش بیابد.

وی ادامه داد: دولت باید ازطریق پرداخت یارانه ها هدف و انگیزه تولید در تمامی صنایع از جمله فرش را افزایش دهد و با برنامه های هدفمند و هدف دار تولید داخلی را در کشور رونق دهد.

**اجرای کامل بیمه قالی بافان در سطح سبب رونق بافت فرش می شود

بهاروند با اشاره به بحث بیمه قالیبافان اظهار کرد: این هنرمندان و صنعتگران که در پشت دار قالی گمنام مانده اند برای درمان خود نیازمند حمایت های دولتی بوده و اجرای کامل بیمه قالی بافان در سطح سبب رونق بافت فرش می شود.

وی گفت: فرش، نماد و هویت ایران است و صیانت از جایگاه فرش ایران در بازارهای جهانی با حمایت از بافنده و تجار فعال در این حوزه یک تکلیف شرعی و ملی است که مسوولان باید به آنها توجه کنند.

**فرش دستباف ایرانی نیازمند برند است

کارشناس و رییس سابق اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران نیز در همین زمینه اظهار کرد: ضروری است برای جلوگیری از کپی برداری های بازارهای نوظهور فرش و جلوگیری از سو استفاده از نام فرش ایرانی در بازارهای جهانی، برند داشته باشیم.

عباس کسایی فر با بیان اینکه ایران از تولید کنندگان جهانی فرش است، تاکید کرد: بایستی فرش های ایرانی که دارای کیفیت مناسب و مطلوب هستند را ثبت کنیم تا بازارهایی همچون چین که فرش های آنان منسوخ شده است با الگوبرداری از فرش ایرانی و نام آن نتوانند قد علم کنند.

** ارایه یارانه های تشویقی به صادرکنندگان

وی ادامه داد: حمایت های دولت از تولیدکنندگان و تاجران فرش از طریق سفارتخانه های خود در کشورهای مختلف در خصوص فروش، تبلیغ و انتقال ارز این تاجران می تواند در رونق صادرات فرش تاثیر گذار باشد.

وی تاکید کرد: ضروری است دولت با تثبیت نرخ ارز، یارانه ای را برای تمامی صادرکنندگان ارایه دهد تا تاجران بتوانند بر معاهدات خود عمل کنند.

کارشناس و رییس سابق اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران گفت:استفاده از نظرات و پیشنهادات صاحبنظران و تاجران پیشکسوت این صنف که دارای مقام دولتی نیستند در جلسات تصمیم گیری دولتی می تواند مثمر ثمر برای رونق هرچه بیشتر فرش دستباف ایرانی در بازارهای جهانی باشد.

** شناسایی سلایق مشتریان در بازارهای جهانی

وی با بیان اینکه سلیقه یابی از مهم ترین مسایل کنونی در بازارهای تجاری جهانی است ادامه داد: باید خواست و سلیقه مشتری و فرصت‌های موجود در بازار را شناسایی بر اساس آن اقدام به تولید فرش کرد.

وی با اشاره به اینکه فرش ایرانی از تنوع خاص و متعددی برخوردار است تاکید کرد: می توان سلیقه های مختلف مشتریان کنونی بازار فرش را از نظر اندازه و رنگ بندی محیا کرد.

کسایی فر گفت: در قدیم خریداران فرش بیشتر بر عمر، کیفیت و آینده درخشان آن دقت می کردند که این نوع سلیقه ها در بازارهای کنونی بسیاراندک شده و اکثریت خریداران در زمان حاضربه جنبه هنری و تاریخی آن نمی اندیشند.

وی با تاکید بر اینکه نباید کیفیت را فدای کمیت کرد ادامه داد : برای رقابت با بازارهای نوظهور فرش مانند چین، هند و پاکستان در کنار توجه به تامین سلیقه مشتری باید بر تولید بهتر و با کیفیت تر دقت شود.

وی گفت: فرش دستباف هویت ایرانی دارد و دارای مزایای بی شماری است که متاسفانه تاکنون تبلیغات زیادی در خصوص آن صورت نگرفته است.

** دستیابی به بازارهای جدید

کارشناس و رییس سابق اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران ادامه داد: با وضعیت جدید دنیا از نظر ارتباطات جمعی و تبلیغات های گسترده برندهای مختلف در بازارهای جهانی صادرات فرش ما نباید محدود به بازارهای خارجی سنتی باشد ، بلکه باید بازارهای جدیدی پیدا کنیم.

** نام پرآوازه فرش ایرانی در سرتاسر جهان

وی افزود: فرش ایرانی یک اثر ملی و هنری است که دارای ویژگی های خاص خود است و همواره توانسته هر نوع سلیقه ای را به خود جلب کند و فرش دستباف نه تنها در داخل کشور دارای علاقه مندان بسیاری است، بلکه در خارج مرزهای کشور نیز از نامی پرآوازه برخوردار است.

وی اظهار کرد: هرچند در دهه های اخیر فرش دستباف ایران رقبایی پیدا کرده اما این رقبا در هیچ زمانی نتوانسته اند با اصالت فرهنگی فرش دستباف ایران مقابله و خود را هم ردیف فرش دستباف ایران کنند.

** روز فرش

کارشناس و رییس سابق اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران تاکید کرد: ضروری است روزی به نام «فرش» برای تقدیرو تشکر از زحمات هنرمندان و تولید کنندگان گمنام این صنعت نامگذاری شود .

وی با بیان اینکه آمار دقیقی از فعالان این عرصه در دست نیست اضافه کرد: یک نهم جمعیت کشور در این صنعت و هنر مشغول به فعالیت هستند که با تهیه آمار دقیق و کارشناسی در هر استان برای بیمه تمامی این هنرمندان و صنعتگران اقدام شود.

کسایی فر با بیان اینکه آینده کاری هر فردی در هر شغلی مهم است تاکید کرد: ضروری است موسسه ای که مورد تایید دولت باشد از این تولیدکنندگان و هنرمندان این هنر و صنعت حمایت کرده و با ارایه خدمات اتمام کار به قالیبافان، در آنان انگیزه و روحیه کاری ایجاد کنند.

کارشناس و رییس سابق اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران ادامه داد: ارایه تسهیلات برای خرید فرش دستباف در کشور هم به نفع مصرف کننده ایرانی است و هم با حفظ تولید ، به توسعه اشتغالزایی و گردش بیشتر منابع مالی در این هنر و صنعت کمک می کند.

**صادرات فرش ایران نیازمند تبلیغات هدفمند در بازارهای جهانی

هوشنگ فاخرعضو هیأت نمایندگان اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: برای توسعه و رونق صادرات فرش دستباف ایرانی نیازمند تبلیغات درست و هدفمند در بازارهای جهانی هستیم.

وی با بیان اینکه سالیان سال است که اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران ، اتحادیه شهرستان ها و فرش فروشان خارج از کشور برای رشد صادرات فرش بر عامل مهم تبلیغات در کشورهای هدف تاکید کرده اند، اظهار کرد: متاسفانه در این سال ها کار اساسی صورت نگرفته که امیدواریم دولت جدید در این خصوص اقدامات ارزشمندی انجام دهد.

وی ادامه داد: در زمان دکتر فرجی رییس سابق مرکز ملی فرش در کشور آلمان در خصوص تبلیغات فرش ایرانی با اتحادیه واردکنندگان فرش ایرانی و یک شرکت معتبر تبلیغاتی صحبت و برآورد قیمتی شد که متاسفانه وزارت بازرگانی وقت وقت قبول نکرد و طرح انجام نشد.

وی افزود: در آن زمان وزارت بازرگانی بدون کار تخصصی اقدام به تهیه تبلیغات تلویزیونی کرد که پول گزافی برای آن هزینه شد اما تاثیر چندانی در افزایش صادرات نداشت.

**تبلیغات هدفنمند رقبای ایرانی سبب تصاحب بازار توسط موکت و پارکت شده است

فاخر اضافه کرد: رقبای بزرگ فرش ایرانی مثل موکت و پارکت توانسته اند از طریق تبلیغات و صرف هزینه ای گزاف سهم بسزایی از بازارهای جهانی دکوراسیون را از آن خود کنند.

وی ادامه داد: در کشورهای اروپایی و صنعتی تبلیغات حرف اول را می زند و سلیقه مردم تحت تاثیر خود قرار می دهند و با تبلیغ های جذاب و روانشناسی شده منطق را از مردم می گیرند.

وی با ابیان اینکه فرش دستباف جزو کالاهایی است که ارزش سرمایگذاری دارد ادامه داد: بخش عمده قیمت فرش مربوط به بافت آن است که سهم دستمزد در آن بالاست و این مزد روز به روز در حال افزایش است در نتیجه فردی که فرش دستباف می خرد هنگام فروش بیش از قیمت خرید دریافت می کند.

** فرش ایرانی باید با علامت خاص به بازارهای جهانی صادر شود

عضو هیات نمایندگان اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران با بیان اینکه تبلیغات در بازرهای جهانی سرمایگذاری ملی و عامل رشد و توسعه صنعت است گفت: دولت می تواند از طریق برنامه های تبلیغاتی علمی و تخصصی، سهم صادرات غیر نفتی همچون فرش، پسته، زعفران و خرما را در کشورهای هدف افزایش دهد.

وی با اشاره به تعهدنامه ارزی که از صادرکنندگان گرفته می شود گفت: براساس قوانین گمرکی و وزارت صنعت و معدن و تجارت صادرکنندگان فرش موظفند ظرف یک سال یا اصل فرش را برگردانند و یا ارز حاصل از صادرات آن را به مرکز مبادلات ارزی ببرند که این خود شرایط سختی را برای صادرکنندگان فرش ایجاد کرده است.

وی با بیان اینکه فرش کالایی است که دیر فروش می رود و ممکن است در سررسید این تعهدنامه پولی از فروش آن وصول نشده باشد اظهار کرد: این امر موجب کاهش بازار صادرات فرش شده است که ما این تجربه را نیز در سال های گذشته در پیمان ارزی تجربه کرده بودیم و باید دولت مردان به آن توجه می کردند.

فاخر با اشاره به بازارهای نوظهور فرش و تقلید ها وتقلبهایی که با اسم فرش ایرانی محصول تولید و عرضه می کنند ادامه داد: در کشورهای اروپایی فرش ایرانی را بهتر از خود ایرانیان می شناسند و فروشندگان اصیل فرش هنگام فروش اصل و تقلبی بودن جنس را به خریدار اطلاع می دهد.

وی تاکید کرد: ضروری است آرم و علامت زیبا و منحصر به فردی برای فرش ایرانی طراحی و در دنیا به ثبت برسانیم و این آرم از طریق بافت در قسمتی از فرش یا با زدن برچسب ، فرش های ایرانی را از سایر فرشها متمایز کنیم.

**دولت با انجام تبلیغات های تخصصی سلیقه سازی کند

وی با بیان اینکه فرش ایرانی دارای کیفیت بالا، تنوع در رنگ، طرح و اندازه بوده و صادر کنندگان فرش نسبت به طرز تفکر هر جامعه و سلایق مردم آن کشور آگاهی دارند اضافه کرد: برای مثال فرش هایی که زمینه زرد یا صورتی دارند در کشور آلمان خریدار ندارند وصادر کننده می داند این فرش در کشورهای عربی به فروش می رسد.

عضو هیات نمایندگان اتحادیه صادر کنندگان فرش ایران با بیان اینکه سلیقه یابی و سلیقه سازی در بازارهای هدف بسیار مهم است افزود: درحدود یک هزار صادر کننده فرش در کشور فعالیت می کنند که نسبت به سلایق بازارهای هدف آگاهی کامل دارند و در این بین ضروری است دولت با انجام تبلیغات های تخصصی سلیقه سازی کند.