تا سال ۱۹۷۹ استفاده از فرش به عنوان کفپوش فضاها، به اندازهی امروز مورد استقبال نبود و رواج آنچنانی نداشت. بعد از این سال، فرش دستباف و ماشینی راه خود را به بازارهای صاداراتی کشور باز کرد و در دستهی اقلام صادراتی قرار گرفت. پیش از انجام تحریمها آمریکا یکی از کشورهایی بود که در ردیف بزرگترین واردکنندههای فرش قرار داشت. در سالهای اخیر بهخاطر تحریمهای انجام شده، کشور آمریکا را در لیست فرش ماشینی صادراتی نداریم اما با این وجود برخی از کشورهای اروپایی هستند که در این میان جایگزین آن شدهاند و صادرات به این کشورها در راستای کمک به چرخهی اقتصادی کشور، انجام میشود.
آمار گمرکی وبهترین روشهای صادرات فرش ماشینی در این سالها توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است و صادرات فرش توانسته جایگاه خاصی را در جهان برای ایران کسب کند. در این سری از شماره مجله قصد آشنایی با جایگاه صاداراتی فرش ایران در دنیا و تمام اخبار و آمارهای مربوط به صادرات فرش را داریم. برای کسی اطلاعات بیشتر همراه ما در مجله کهن باشید.
فرش ایرانی پس از گذشت سالها اکنون دیگر به جایگاهی رسیده که در اکثر نقاط دنیا شناخته شده است. این شناخت از فرش، بازارهای جهانی را به سمت تقاضای گسترده از فرشهای ماشینی و دستباف کشاند. اگر پیش از همهی اینها برای شما سوال است که چرا صادر میکنیم؟ باید گفت که صادرات فرش اینروزها با وجود تمام تنشها و رکوردهایی که در آن رخ داده است همچنان بخشی از پیشرفت و چرخهی اقتصاد ایران را بهعهده دارد.
این امر به معنی آن است که شما میتوانید به راحتی در بازارهای جهانی محصول خود را بفروشید و مشتریان خود را پیدا کنید و حتی میتوانید روی این مشتریان به عنوان مشتریان ثابت صادراتی فرش حساب کنید.
تقریبا تا بیش از ربع قرن پیش، فرش ایرانی به عنوان یک کالای سرمایهای در کشورهای مختلف در نظر گرفته میشد. به این معنی که همانند دلار و طلا قیمت آن براساس نوسانات بازار جهانی تغییر میکرد. پس از یک طی کردن یک پروسهی طولانی در تمام مدت این ۲۵ سال، فرش از یک کالای سرمایهای تبدیل به کالای مصرفی شد. ایران در بازارجهانی فرش ماشینی صادراتی، پس از هندوستان در رتبهی دوم قرار داشت اما از نظر کیفیت و زیبایی در صدر جهان بود.
مطلب مرتبط: آمار صادرات فرش کشورهای مختلف
در صادرات کالای فرش تنها فرشهای دستباف هدف چرخهی صادراتی ایران نبودهاند. فرشهای ماشینی، قالیچهها و حتی موکت هم جایگاه فروش خود را داشته است. شاید در ایران و بازارهای داخلی بین موکت و فرش تفاوت قائل شویم اما اساسا آن هم نوعی کفپوش است که همواره مورد تقاضا بوده و جز فروش فرش به حساب آمده.
کشور آمریکا با اعمال تحریمهای صادراتی بهجای خرید در بازارهای ایران، به سمت بازارهای چین و هندوستان رفت و این باعث شد برای مدتی بازار صادراتی فرشها با نوساناتی روبرو شود. ایران نیز برای عدم ازدست دادن جایگاه خود به سمت بازارهای اروپایی روی آورد و همچنان یکی از رقیبهای سفت و سخت برای دو کشور چین و هندوستان، در بازار فرش است.
با وجود همهی تحریمها و اتفاقات بازار صادراتی ایران، افزایش قیمت دلار در سالهای اخیر باعث رونق فرش ماشینی صادراتی شد و بر خلاف سالها گذشته همهی فرشهای تولیدی روانهی بازار شدند. بدون شک اگر شما صاحب یک کارگاه بافندگی و یا شرکت فرش باشید، کار صادرات آنقدرها نمیتواند برای شما راحت باشد. نکات و راههایی وجود دارد که شما برای انتخاب آنها به عنوان بهترین روش ها و راه های صادرات فرش باید بشناسد و از آن مطلع باشید.
اگر کار صادرات فرش را به یک شخص کاربلد و مورد اعتماد بسپارید، این فرآیند سرعت بیشتری خواهد گرفت. مزیت خوب تجارت فرش در این است که با توجه به شناخته شدن فرش ایرانی به راحتی میتوان آن را در بازار فروخت و مشتریهای خود را پیدا کرد.
چندین مرحلهی مهم در صادرات فرش ماشینی وجود دارد که صادرکنندگان فرش، برای صادرات خود بایستی این مراحل را انجام داده و پشت سر بگذارند. در این بخش به بررسی مراحل صادرات فرش خواهیم پرداخت:
در مرحلهی اول باید به سراغ بازاریابی رفت. بازاریابی یک قدم مهم است که به صادرکنندگان امکان شناخت بازارهای خارجی، شناخت هستههای قدرت، رقبا و از همه مهمتر، اطلاع از کیفیت و میزان مصرف کالا را میدهد.
راههای اصلی کسب اطلاعات در مورد بازاریابی و صادرات فرش
در این قسمت از صادرات فرش، مجوزهای لازم از سازمان توسعه تجارت ایران دریافت میشود.
پس از بررسی بازار و کسب مجوز، صدور پروفاما ضرورت پیدا میکند. هر پروفرما حاوی مشخصات زیر است:
صادرکننده موظف است کالاها را تهیه و طبق توافق انجام شده، با رعایت همهی شرایط و ویژگیهای خواسته شده، بستهبندی لازم برای هرکالا را انجام دهد. بستهبندیها باید متناسب با نوع کالا، حمل و شرایط بازار باشد.
صادرکننده باید فاکتور فروش فرش ماشینی خود را مطابق با شرایط پروفرما، صادر و تاییدیه اتاق بزارگانی و صنایع معادن را داشته باشد.
برای پیشگیری و جبران خسارتهای وارد شده احتمالی که ممکن است در هنگام حملونقل فرشها ایجاد شوند، دو طرف صادرکننده و وارد کننده، اقدام به عقد قرارداد بیمه میکنند و مسئولیتهای هریک از طرفین را مشخص خواهند کرد.
صادرکننده با داشتن مدارک موجود به صادرات فرش ماشینی، مثل کارت بازرگانی،مجوزها و … به گمرک مراجعه و اظهارنامهی صادراتی را تنظیم و تکمیل میکند.
بعد از انجام بررسیهای لازم و تطبیق مشخصات و محتویات، کالا براساس نوع قرارداد حمل که با خریدار انجام شده است، قابل ارسال است.
پس از بررسی ارسال کالا شرکت حمل، اظهارنامهی کالای صادر شده را بررسی و مهر کرده سپس و به صادرکننده فرش تحویل میدهد.
علاوه بر مجوزهایی که به طور کلی برای انجام فرآیند صادرات ضروری است، برخی کالاها شامل اجرای اجباری استاندارد هستند. در فهرست کالاهای صادراتی مشمول این قانون، ردیفهای ۲۰۲ (خامه مورد مصرف در فرش پشمی دستباف) و ردیف ۲۰۳ (انواع فرش ماشینی ) مربوط به صادارت فرش هستند. بر اساس کتاب مقررات صادرات، و واردات، صدور انواع قالی، قالیچه که با الیاف مصنوعی یا مخلوطی از الیاف مصنوعی بافته و تهیه شدهاند، ممنوع است و پیگرد قانونی خواهد داشت.
علاوهبر این، انواع فرشهای بافته شده با نخهای رنگشده، زیر استاندارد و آنهایی که تارو پودشان از الیاف مصنوعی باشند هم ممنوع خواهند بود. در مقرارات صادرات فرش ماشینی محدودیتهای برای صدور فرش به کانادا وجود ندارد و برخی از کدهای تعرفه مربوط به ارسال فرش با کشورهایی چون ترکیه و پاکستان، تعرفهی ترجیحی خواهند داشت.
مطلب مرتبط: آسیب شناسی و بررسی مشکلات در حوزهی صادرات فرش
عمده تولیدکنندگان فرشهای ماشینی صادراتی کارخانههای ساکن در کاشان و اصفهان است. تنها در منطقه کاشان نزدیک بر ۲ هزار و ۳۰۰ واحد تولیدی کوچک و بزرگ تولید فرش وجود دارد. بیشتر این واحدهای تولیدی در زمینه فرش ماشینی فعالیت داشته و سالانه بیش از ۵۰ میلیون مترمربع، فرش ماشینی تولید میشود. واحدهای تولید نام برده شده حتی در زمان تحریمهای اقتصادی از جمله ۶ ماه نخست سال ۹۸، بیش از ۲۱۰ میلیون دلار کالا صادرات کردند که نزدیک به ۴۰ میلیون دلار این صادرات، شامل حال فرشهای ماشینی و صنایع وابسته بود.
آمار گمرک که در رابطه با تجارت و صادرات فرش در سال۱۳۹۸ ارائه شد حاکی از این رشد و اقبال عمومی جهان از واردات اینگونه فرش بود. در سال ۲۰۱۸ ارزش صادرات انواع فرشهای ماشینی و دستباف، موکت و کفپوش در دنیا ۱۶.۵ میلیارد دلار بوده است. در میان کشورهای برتر صادرکننده محصولات فرش که کشورهایی از قبیل چین، ترکیه، هندوستان، بلژیک، هلند و ایالات متحده بود؛ ایران در رتبهی هفتم صادرات جهانی قرار گرفت. ارزش صادرات انواع فرش ماشینی، موکت و کفپوش ایرانی در سال گذشته حدود ۳۰۰ میلیون دلار بوده که بازارهای مناسبی برای این کالای ایرانی در کشورهای افعانستان, عراق، جمهوری آسیای مرکزی و کشورهای خلیجفارس در کنار کشورهای اروپایی فراهم شده است.
آمارها نشان میدهد این رشد و میزان فروش در پایان سال ۹۸ و ماههای ابتدایی سال ۹۹ دچار نوسان شد و به قدرت پیشین، راه پیشرفت خود را ادامه نداد و رکودهایی در بخش صادرات فرش اتفاق افتاد. در بخش بعدی نگاه مختصری بر کشورهای مقصد فرش صادراتی خواهیم داشت.
صادرات فرش ماشینی و دستباف معمولا در مورد محصولات و فرشهایی اتفاق میافتد که تمام معیارهای لازم برای صادرات را داشته باشند و ویژگیهای خاص آن فرشها، مثل طرح، بافت و الیاف به کار رفتهی مورد علاقهی بازارهای هدف، شناسایی شده باشد. به طور مثال، فرش شهرهایی مثل تبریز، اصفهان، خراسان، قم، برای ژاپن انجام میشود.
بهطور کلی، بیشترین صادرات از شهرهای مبدایی چون تبریز، اصفهان، خراسان، کاشان و زنجان است.
کشورهای مقصد صادرات فرش ایران در طی سالها هیچگاه ثابت نبوده است وهمواره به دلیل تحریمها و مراودات جهانی متحمل تغییر و تحولاتی بودهاند. طبق آمار گمرک ایران کشورهای افغانستان، عراق، ترکمنستان، پاکستان، عربستان و بازارآسیای میانه به ترتیب، عمده خریداران فرشهای ایرانیاند. از میان کشورهایی که مقصد فرش ماشینی ایران هستند؛ بازار افغانستان همواره به دو دلیل قیمت ارزان محصول و اعتماد افکار عمومی به فرش ایرانی، مشتری و متقاضی همیشگی این کالا بوده است. در جدول پیش رو کشورهای مقصد در صادرات این فرش ها را ذکر کردهایم.
مطلب مرتبط: صادرات نساجی اردن بالاتر از ایران
کشورهای مقصد در صادرات فرش ماشینی
پاکستان | ایتالیا | عراق | یونان |
آذربایجان | بلغارستان | قزاقستان | لبنان |
آلمان | ترکمنستان | کانادا | ژاپن |
ارمنستان | ترکیه | کویت | اسپانیا |
افغانستان | جمهوری عربی سوریه | موزامبیک | تاجیکستان |
امارات | نروژ | سنگاپور | سوئیس |
ایالات متحده آمریکا | سوئد | یوگوسلاوی | فدراسیون روسیه |
انگلستان | سنگال | هند | غربستان سعودی |
قرقیزستان | قزاقستان | مالزی |
منبع: سایت گمرک جمهوری اسلامی ایران
فرش از جمله کالاهای صادراتی ایران است که تعرفه صادرات از طرف کشورهای مورد معامله و واردکننده، محاسبه و گمرک آنها لحاظ میشود. صادرات فرش مانند دیگر کالاها، شامل تعرفهی صادراتی است.
با این تفاسیر، تعرفه کالای صادراتی بر طبق قوانین و مقررات تعریف شده در وزارت صنعت و معدن، متنوع است و ممکن است هر ساله، بر اساس شرایط موجود در طول سال، تغییراتی در هزینهی صادرات و تعرفههای آن وجود داشته باشد.
مطلب مرتبط:۸۰ درصد صادرات فرش کشور از منطقه کاشان است
در این سری از مجلهی کهن به بررسی و صحبت دربارهی آمار فرش ماشینی صادراتی در طی دوسال اخیر پرداختیم. امیدواریم که صحبت و معرفی این کالای نفیس، فرصت بیشتری برای آشنایی شما با این فرشهای ماشینی و بهترین روش ها وراه های صادرات ایجاد کرده باشد. همچنین با دانستن اینکه جایگاه ایران در دنیا در زمینهی صادرات فرش کجاست؛ اگر علاقهمند این حوزه هستید وارد آن شوید تا بتوانید آیندهی متفاوتی را برای تجارت و کسبوکار خود رقم بزنید.
اکنون شما برای ما از نظرات خود بنویسید. اگر سوال و نکتهای برای افزودن به مطلب دارید، با ما درمیان بگذارید.
تبلیغات روی جلد: کاوان شیمی فهرست مطالب شماره 90 مجله نساجی کهن نمایشگاه پیشرفتهترین فناوریهای…
در نمایشگاه Heimtextil 2025، بخش فرش و کفپوش به سطح جدیدی از گسترش و نوآوری…
نویسنده:سیامک عیقرلو آری، تیتر این نوشتار درست نوشته شده است و به درستی آن را…
فناوریهای نوظهور و هوش مصنوعی با وجود همه اثرات مثبت و غیرقابل انکاری که برای…
ایتما آسیا ۲۰۲۴ فرصتی برای نمایش پیشرفتهای چشمگیر صنعت نساجی چین بود، جایی که شرکتهای…
شرکتهای دانشبنیان در ایران به شرکتهایی اطلاق میشود که بر پایه دانش و فناوریهای نوین…