قطار کالای غیر ضروری از ریل واردات خارج می شود؟ (بخش نخست)

نگاهی به کالاهای غیر ایرانی در فروشگاه های زنجیره ای

نویسنده: حسن آقایی

در همان آن که در بزرگ شیشه ای برقی جلوی پایت گشوده شد پنداری وارد نمایشگاه و یا موزه عظیم با انواع بی شمار تولیدات قاره ها شده ای. بی اختیار مات می ایستی… احساس می کنی در حصار اجتماع زنجیره ای بسته بندی های پرنقش و نگار رنگین و مصنوعاتی شدی که بخشی از عرصه اصالت زندگی و طبیعت پرطراوت و روح انگیز را دربرگرفته که هیچ ارتباط با نیاز خمیره انسانی ندارند. باز در همین اندک زمان ورود می اندیشی زندگی مامگر واقعاً تشنه این همه وسیله و اسباب مشابه است؟ و یا این که اگر فرد، خانواده و جامعه نسخه مدرنیزه وارداتی را نداشته و یا نپیچاند روند کار و هستی اش گرفتار مشکل و نامرادی ها خواهد شد؟
… در هنگامه این افکار چند قدم پیش رفتی. تلویزیونی روشن است. نیم نگاهی که به آن انداختی، جوان فروشنده صدایت می کند و یک عینک پلاستیکی به چشمانت می زند. صفحه تلویزیون را می بینی و آن ماهی که چندلحظه پیش در تصویر درون اقیانوس شناور بود حالااز آب بیرون آمده و در فضای آزاد می گردد و تو اطمینان خاطر و ناخودآگاه دستت را پیش می بری ماهی را بگیری!… عینک را به فروشنده می دهی. اندکی آن سوتر سرویس ۱۹ پارچه لومینارک فرانسوی است. کنارش فلاسک استیل چای اسپانیایی. جلوتر می روی بخارشوی آلمانی است. جای دیگر پودر و قرص ظرف شویی آلمانی، شوینده و کرم های وارداتی … وقت زیادی نداری همه وسعت و طبقات کالارا تماشا کنی. جاهای زیادی است و کالاهای حجیم… به سمت در خروجی حرکت می کنی. به خود می گویی لااقل دست خالی بیرون نروی. یک قندان جمع و جور سفید کره ای شکل ایرانی و یک بسته شکلات آن هم تولید داخل خرید کردی. بدین ترتیب گشت ۲۰-۱۰ دقیقه ای در فروشگاه «شهروند» پایان یافت. می گفتی پیشتر به یک شعبه دیگر فروشگاه رفته بودی؟
همین طوره اما آنجا خیلی کوچک بود. اجناس خارجی اش خلاصه در چند قلم نظیر مواد شوینده، کرم و… بود.
پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر نامگذاری سال ۹۱ با عنوان «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» سبب تکاپوی شوراهای اسلامی و شهرداری های سراسر کشور با محور ممنوعیت فروش کالاهای خارجی که مشابه شان در داخل کشورمان تولید می شود، منع تبلیغات فروش اجناس خارجی، ارتقای کیفیت بیشتر تولیدات داخلی، ایجاد شرایط موثر جامع در جهت ترغیب گسترده تر مردم به خرید و استفاده از کالای ایرانی، اعلام شده است. در همین ارتباط برخی گفته ها و برنامه های دست اندرکاران مسئول این پروژه ملی و نظرات افرادی در موقعیت های شغلی را می خوانیم با این توضیح که نتیجه فعالیت های مسئولان ذی ربط از فروردین ماه تا خردادماه ۹۱ به چه مرحله ای کارساز عملیاتی رسیده است.

عدم ابلاغ در انتظار اجرا!
۲۹ فروردین- روزنامه کیهان: رئیس شورای اسلامی شهر تهران: «هنوز مصوبه شورای عالی استان ها مبنی بر ممنوعیت عرضه کالاهای خارجی دارای مشابه داخلی در فروشگاه ها ابلاغ نشده است.»
«مهندس مهدی چمران» به «فارس» گفته است: «در این مصوبه برای فروشگاه ها فرجه ای تعیین نکرده ایم که طی آن، فروشگاه ها را از وجود کالاهای خارجی خالی کنند بلکه مقرر کرده ایم فروشگاه ها دیگر محصولاتی از این دست خریداری نکنند.»
رئیس شورای عالی استان ها، همچنین با بیان این که برخی از فروشگاه های شهروند در حال تخلیه این اجناس از فروشگاه هستند تصریح کرد: «این مصوبه همین روزها ابلاغ می شود و به زودی شاهد اجرای آن خواهیم بود.»
اردیبهشت؛ خواستار نتیجه «چمران»» رئیس شورای عالی استان ها، در اواخر اردیبهشت ماه، نامه های جداگانه ای با متن کاملاً منطبق و برابر برای روسای شوراهای اسلامی استان ها و روسای شوراهای اسلامی شهرهای مراکز استان ها، مبنی بر ارسال مصوبه شورای عالی استان ها در خصوص سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی، خواستار نتیجه تصمیمات متخذه و اقدامات اجرایی می شود.»
(در حاشیه: تاریخ پیش نویس هر دو نامه یادشده ۲۸/۲/۹۱ است لیکن تاریخ ثبت رسمی مراسله اداری این نامه ها ۶/۳/۹۱ ذکر و تایپ شده است.)
کیفیت برتر استفاده بیشتر نظر برخی از تیپ های مردم درباره منع واردات کالای خارجی و حمایت از تولیدات و مصرف اجناس ایرانی، متنوع است: مدیریت و تکنولوژی روز، تولید و کیفیت خوب، رقابت در بازار آزاد و… ارائه خدمات راحت و به موقع پس از فروش کالااز جمله موارد ملزوم محصولات داخلی در برابر مشابه اجناس وارداتی می باشد.
«محمد غیاثی» کارمند هواپیمایی در حالی که دستش را از سرتاپا پایین می آورد می گوید شخصاً دوست دارد از پوشاک و کالاهای ایرانی استفاده کند. او اما می افزاید: «تکنولوژی ما به روز و در بعضی موارد دارای توان نیست.» به باور این شهروند چنانچه تکنولوژی تولیدات به روز پیشرفت کند و کیفیت اجناس بالارود مردم بیشتر از تولید کالای داخلی استفاده می کنند.

می توانیم با تکنولوژی روز جهانی رقابت کنیم…
«مدیریت، کیفیت، خط تولید خوب و رقابت، همیشه حرف اول را در محصول می زند.»
این نظر «سیدمهرداد میرحیدری» فروشنده وسایل صوتی و تصویری و بازی های کامپیوتری است که در همین ارتباط می افزاید: «در صورتی که مجموع چنین عواملی در تولید اعمال شود ما می توانیم با تکنولوژی جهانی رقابت کرده و نیز کالای داخلی مورد قبول بیشتر مصرف کنندگان را در اختیارشان قرار دهیم. این اعتماد و عمل همچنین باعث تولید افزون تر و حمایت بیشتر مصرف کالاهای داخلی در مقابل اجناس خارجی می شود.» او ضمناً می گوید: «نرخ بعضی کالاها بیش از مشابه خارجی است به عنوان مثال قیمت یک تی شرت ۳۲هزارتومان است. ولی مشابه آن تولید یک کشور همسایه ۲۰هزار تومان فروخته می شود.»

رفع مشکلات تولیدکنندگان تامین خدمات پس از فروش
«اجلال کمالی» فارغ التحصیل مکانیک: بیشتر اجناس وارداتی غیرضروری، تجملی، کم و یا بدون کیفیت است. پولی که برای واردات و خرید این جور وسایل خارجی داده می شود دو ضرر کلان برای کشور، اقتصاد و مردم دارد: هدر نقدینگی و ارز و رکود تولیدات ملی و اشتغال. بسیاری از همین قطعات یدکی که در تعویض و تامین ماشین و ادوات برقی خانگی به کار برده می شود چیزی در حد یک بار مصرف، منظورم عمر کوتاه شان است.
وی ادامه می دهد: «حال که صحبت از جلوگیری و یا عرضه مشروط کالای خارجی در فروشگاه های تحت پوشش شهرداری مطرح شده که به نظرم خیلی هم دیر به فکر این مسئله افتاده ایم. نظرم این است که مسئولان و دستگاه های مربوطه همت کنند وضعی شود که تولیدکنندگان در هر رشته صنعتی و تولیدی کارشان در بازار چشمگیر و رونق در خور بیابد و نقص و مشکلات سر راه شان را به واقع بررسی و برطرف کنند. روی اجناس ملی تبلیغ درست و باورانه شود. یک مسئله خدمات پس از فروش در هر بخش صنعتی و تولیدی- مصرفی داخلی است که وضع چندان مطلوبی ندارد. مشتری کمتر رضایت در این زمینه دارد چون توجه زیاد به حق مشتری و تعهد بعد از فروش نمی شود.

شاخص های پیشرفت ایران هم به این سو می رود
نقش صنایع تولیدی در توسعه و مصرف کالای داخلی و در برابر اجناس خارجی وارداتی چیست؟
«احسان آدینه» فروشنده سیستم سرمایشی و گرمایشی در پاسخ به این پرسش با این پیش گفت که آنچه می گوید نظر شخصی اش است ضمن آن که تصریح می کند در جامعه کاری مان باید هشت ساعت کار مفید داشته باشیم اما این زمان کمترین عدد است، اظهار می دارد: «شاخص های پیشرفت باید شامل مدیریت سازماندهی، برنامه ریزی، کنترل، نظارت و فرایند تولیدی صحیح باشد.» وی در ادامه، درباره موضوع رقابت در بازار عرضه و مصرف، داشتن ارتباط مدیریتی با مشتری را محور ارتقاء کیفیت، راندمان دستگاه و کاهش مصرف می داند و اضافه می کند: «این شیوه تولیدی در دنیا رایج است و ایران هم به این سمت می رود.»
«آدینه» به یک مورد تحول نوین جایگزینی در کار برد سیستم تولیدی شان اشاره دارد که ضمناً سبب ایمنی بهداشتی در جریان استفاده مصرف کننده از وسیله سرمایشی می شود.
ادامه بیان نظرات وی معطوف به داشتن آگاهی از موقعیت رقبا و بازارهای فرامنطقه جغرافیایی می شود. او در این زمینه، دانش را مهم تر از امکانات دیگر می داند و می گوید: «ما علم داریم ولی دانش جامع نداریم.» علتش را جویا می شوم. می گوید: «این مورد برمی گردد به بحث رقیب و بازار سنجی که مثلادر آسیای شرقی و یا غربی مردم از چه چیز استقبال می کنند.»

مهم ترین مواد مصوبه شوراها مرتبط با پیام نوروزی
در گفت وگو با «صابر ابوطالبی» معاون اجرایی و اداری شورای عالی استان ها، از وی می پرسم اقدامات شوراها در ارتباط با پیام نوروزی مقام رهبری با عنوان نامگذاری سال۹۱ و موضوع منع عرضه کالاهای وارداتی که مشابه شان در کشور موجود است، چه بوده است؟
وی می گوید: «طرح دو فوریتی پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب اسلامی با سرفصل ها و اولویت های مرتبط با این طرح، تهیه و با الزام شوراهای اسلامی، شهرداری و دهیاری ها و اجرای برنامه های لازم جهت تحقق نامگذاری سال۹۱ به عنوان: تولید ملی؛ حمایت از کار و سرمایه ایرانی، در ۲۴فروردین ماه تصویب شد.» براساس ماده واحده این مصوبه، شهرداری و شوراهای سراسر کشور مکلف هستند در چارچوب وظایف و اختیارات قانونی خود در تدوین و تصویب طرح های اجرایی در حوزه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سرمایه گذاری و عمران شهری، راهبردهای مندرج در پیام نوروزی سال۱۳۹۱ مقام معظم رهبری برمبنای حمایت از تولید ملی، کار و سرمایه ایرانی را در اولویت قرار داده و گزارش اجرای این مصوبه را هر سه ماه یکبار به اطلاع شورای عالی استان ها و وزارت کشور برسانند.»
«ابوطالبی» در ادامه، چند مورد از مجموعه این مصوبه را به این شرح بیان می کند: «ممنوعیت خرید اجناس خارجی که مشابه داخلی آن ها در کشور وجود دارد توسط شهرداری ها و شوراهای اسلامی، ممنوعیت عرضه کالاهای خارجی دارای مشابه داخلی در فروشگاه های وابسته به شهرداری ها، ممنوعیت اجازه تبلیغات برای فروش کالاها و خدمات خارجی که مشابه آن ها در کشور وجود دارد، ارتقای کیفیت محصولات تولید داخلی، همچنین تلاش دستگاه های اجرایی؛ وزارت صنایع و معادن» استانداری و… جهت افزایش تولید واحدها و اشتغالزایی، از مهم ترین مفاد این مصوبه هستند…»
گزارش روز

روزنامه کیهان، شماره ۲۰۲۳۰ به تاریخ ۲۳/۳/۹۱، صفحه ۵ (گزارش روز)