مصاحبه با جناب آقای دکتر محمدی – مدیر عامل شرکت الیاف ساینا

پاسخگویی صادقانه و تامین خواسته مشتریان رمز موفقیت الیاف ساینا

صنعت الیاف مصنوعی در سال های گذشته رشد قابل توجهی داشته است و تعداد کارخانجات تولیدکننده الیاف مصنوعی به ویژه الیاف پلی استر افزایش یافته است و بخشی از نیاز کشور به واردات این محصول مرتفع شده است. وقتی حرکت های بسیار خوبی نیز در بخش صادرات انجام گرفته است. اما به همه این اوصاف با توجه به وضعیت موجود اقتصادی کشور و برخی محدودیت های وضعیت صنعت الیاف مصنوعی آن قدر ها هم خوب و دلچسب نیست. گفتگوی حاضر مصاحبه ای کوتاهی است که با همکاری صمیمانه جناب آقای دکتر بهروز محمدی، رئیس هیات مدیره شرکت الیاف ساینا و کارآفرین برتر ملی تهیه و تنظیم شده است و در آن واقعیت های بسیار مهمی از این صنعت بازگو شده است. بنابراین توصیه می کنیم حتماً این مصاحبه کوتاه اما جذاب را بخوانید. لازم به ذکر است این گفتگو را به بهانه انتخاب ساینا به عنوان صادرکننده نمونه سال ۱۳۹۲ تهیه کرده ایم…

مجتمع کارخانجات ساینا در سال ۱۳۹۰ به بهره برداری رسید و با تولید ۷۰ هزار  تن در سال بزرگترین تولیدکننده  انواع الیاف پلی استر در ایران است. کیفیت و پایداری محصول این شرکت از همان آغاز واردات این نوع الیاف را به صورت چشمگیری کاهش داد و اکنون کلیه محصولات آن به عنوان مواد اولیه کارخانجات نخ ریسی و سایر مصرف کنندگان در داخل کشور به مصرف می رسد.

◄ شرکت الیاف پلی استر ساینا دارای چه ویژگی های برتری است که عنوان صادر کننده نمونه در سال ۱۳۹۲ را کسب نموده است؟

همانطور که مطلع هستید صادرات بخش مهمی از اقتصاد و رشد و توسعه کشور به شمار می رود. بی شک بستر سازی برای صادرات کلیه محصولاتی که تولید آن در کشور نسبت به منطقه یا بازار جهانی مزیت دارد، جزء سیاست های اولویت دار شرکت های تولیدی است و اجرای آن در زمانی که نیاز داخلی تأمین شود به سیاست های الزامی تبدیل می شود. مجتمع ساینا در زمانی تأسیس و به بهره برداری رسید که الیاف پلی استر در سبد کالاهای صادراتی ایران قرار گرفته بود. کیفیت بالای مجتمع کارخانجات ساینا، تولید یکسان با ظرفیت بالا، لحاظ نمودن ابعاد حیاتی سه گانه خواسته های مشتریان یعنی کیفیت، قیمت و زمان تحویل باعث اعتماد و اطمینان بیشتر مشتریان به محصولات الیاف پلی استر ساینا گردید. ادامه صادرات محصولات با کیفیت و ارتباط دائم با مشتریان خارجی برای دریافت خواسته ها، پیشنهادها و انتظارات آنها سبب شد با گذشت زمان جایگاه الیاف پلی استر ساینا به عنوان صادرکننده قابل اعتماد در بین کارخانجات مصرف کننده پلی استر شناخته و مطرح شد. به طور خلاصه پاسخ سئوال شما پاسخگویی صادقانه و تأمین خواسته های مشتریان برتری الیاف ساینا شمرده می شد.

◄مقاصد صادراتی و آمار و ارقام مربوط به کالاهای شرکت الیاف ساینا را توضیح دهید.

در شرایطی که کشور جمهوری اسلامی ایران اقتصاد مقاومتی را تجربه می کند، داشتن اهداف و مقاصدی غیر از آنچه برای کشور و صنعت شناخته شده است، نمی تواند معنی داشته باشد. در هر حال صادرات به عنوان یک راه نجات برای گریز از تحریم ها و کمبود ارز جهت تأمین منابع اولیه کارخانجاتی که بار تأمین نیازهای داخلی را به عهده دارند و یا راه اندازی طرح های نزدیک به بهره برداری به شمار می آید. شرکت الیاف ساینا در سال مالی ۱۳۹۲ توانست به رقم ۲۸ هزار تن صادرات الیاف به ارزش حدود ۳۰ میلیون دلار دست پیدا کند که برنامه های شرکت را محقق ساخت.

◄ با توجه به رقم صادرات ۸۰ میلیون دلاری ایران در بخش الیاف و ضعف مفرط ایران در بخش صادرات الیاف و واردات بالای الیاف به کشور آینده را چگونه می بینید؟

به اعتقاد ما در حال حاضر کشور به ویژه در بخش تولید الیاف پلی استر بسیار توانمند است و نیاز چندانی به واردات ندارد. زیرا از زمانی که شرکت الیاف ساینا آغاز به تولید الیاف پلی استر کتان تایپ نمود، بزرگترین وارد کنندگان الیاف که اتفاقاً چرخۀ بعدی یعنی تولید نخ در کشور هستند واردات خود را قطع نموده و با طیب خاطر الیاف پلی استر ساینا را به عنوان مواد اولیه کارخانجات خود استفاده نمودند. در مورد آینده صنعت باید گفت، آینده این صنعت نیز مانند هر صنعت دیگری بستگی به حفظ کیفیت محصولات، نوآوری و اضافه نمودن مشخصات کیفیتی جدید مورد نیاز مشتریان، قیمت قابل رقابت و تحویل سریع دارد.

◄ ظاهراً کارخانجات زیادی در ایران در بخش الیاف مصنوعی فعال هستند، اما به نظر می رسد کارخانجات خوب زیاد نیستند، نظرشما چیست؟

موضوع کم بودن تعداد کارخانجات خوب نیاز به روشن شدن دارد. اولاً منظور شما از کارخانجات خوب چیست؟ آیا محصول خوب مورد نظر است، تأمین به موقع مواد اولیه برای تداوم و پایداری تولید را می گویید،  یا رسیدگی شایسته به پرسنل و دست اندرکاران تولید؟ در هر حال در شرایط کنونی خوب بودن را هر چه بنامید، آسان و راحت به دست نمی آید، همینقدر که افرادی به عنوان سهامدار یا صاحبان یک کارخانه اقدام به تولید با تمام مشکلاتش می کنند باید دست آنان را بوسید. زیرا در همان حالت های بسیار خوبی که مورد نظر شماست نیز سود حاصل از تولید توان مقابله با تورم را ندارد. آنچه در سئوال قبلی شما به عنوان مبلغ بالای حاصل از صادرات ذکر کرده اید را به عنوان تلاش شایسته برای تأمین ارز لازم برای خرید مواد اولیه و حفظ تولید بنامید. بی شک در هر صنعتی کارخانجات تولیدی موجود برحسب تکنولوژی خود، دوران بلوغ سازمانی، سرمایه درگردش و دانش فنی و در اختیار داشتن متخصصان مربوطه می توانند رتبه بندی شوند. خوشبختانه در صنعت تولید الیاف پلی استر به دلیل جوان بودن صنعت کارخانجات خوب زیادی داریم و تأمین نیاز داخلی در شرایط عادی با هیچ مشکلی روبرو نخواهد شد.

◄بازار ترکیه در سال های گذشته بازار خوبی برای الیاف پلی استر ایران بود. آیا این روند ادامه دارد؟

متاسفنه کشور ترکیه با گذراندن یک تعرفۀ بسیار بالا برای الیاف پلی استر ایران تحت عنوان  Antidumping مانع از ورود الیاف پی استر ایران به آن کشور شد. اکنون از مرداد ماه ۱۳۹۲ تا کنون حجم صادرات به ترکیه کمتر شده است. همانطور که قبلاً گفته شد صادرات نیاز شدید به حمایت داخلی و کاهش هزینه تولید دارد. زیرا در صورتیکه کالایی قدرت رقابت از نظر قیمت و کیفیت در بازار منطقه یا جهان را نداشته باشد امکان حضور در بیرون مرزها را ندارد. اینکه ترکیه ظرفیت واردات الیاف پلی استر از ایران را دارد یا نه خود به خود جواب داده شد. اگر تولید داخلی به اندازه کافی نبود مطمئناً دولت در صدد آنتی دمپینگ بر نمی آمد.

◄برنامه توسعه فازهای بعدی الیاف ساینا چیست؟

مجتمع کارخانجات ساینا هم اکنون ۴ خط تولید دارد و یک زیر ساخت کاملاً آماده برای اضافه شدن خط دوم پر ظرفیت کتان تایپ دارد که بر حسب برنامه توسعه شرکت حداکثر از زمان تصمیم گیری تا بهره برداری ۶ ماه بیشتر طول نخواهد کشید. غیر از این مورد خط های با ظرفیت متوسط نیز در برنامه های توسعه بعدی برحسب نیاز داخلی دیده شده است.

◄ ایران مزیت های نسبی بسیار زیاد در تولید الیاف پلی استر دارد ولی چرا ظرفیت های بالقوه تولید واقعیت نمی یابد؟

داشتن مزیت های نسبی نمی تواند در مقایسه با کشورهای جنگ زده و یا آن کشورهایی که تولیدات سنتی و کارگاهی دارند اندازه گیری شود. ایران هم اکنون تولید TG و پرک بازیافت شده اش بسیار کمتر از نیاز کارخانجات تولید پلی استر آن است. به این معنی که اگر نیاز شرکت های POY و Filament را در نظر بگیریم امکان ندارد کلیه کارخانجات موجود حتی اگر از نظر کلیه پیش نیازها تأمین باشند از نظر تأمین مواد اولیه به مشکل برنخورند. بنابراین قضاوت در مورد داشتن مزیت نسبی جای بحث دارد.

در حال حاضر تولید سالیانه Bottle Grade Pet در ایران ۲۲۰ هزار تن است که مقدار زیادی از آن به مصرف تولید کنندگان POY و Filament می رسد. با اینحال فرض می شود که ۸۰ در صد آن در بازار داخلی عرضه می شود  و همۀ آن هم به صورت بطری های مستعمل در اختیار عرضه کنندگان “پرک”می رسد. یعنی ۱۸۰ هز ار تن  که مصرف دیگری هم غیر از  بازیافت و ارائه به تولید کنندگان الیاف پلی استر ندارد. با فرض آنکه تکنولوژی پیشرفته ای برای بازیافت مورد استفاده قرار گیرد، بین ۵۰ تا ۶۰ در صد این بطری های مستعمل بازیافت می شوند. با توجه به بازیافت غیر تفکیک شده از مبداء و خارج شدن  بخش عظیمی از این بطری ها در مناطق بسیار گرم جنوب به دلیل قرار گرفتن زیر آفتاب شدید، با یک برآورد بسیار خوش بینانه ۴۰% از این بطری های مستعمل تبدیل به پرک می شوند. یعنی ۷۰ هزار تن در سال. حال با توجه به ظرفیت تولید بیش از ۱۲۰ هزار تن الیاف پلی استر با استفاده از پرک بطری در کشور به خوبی روشن می شود که این ظرفیت عظیم محتاج دریافت این مواد اولیه برای به گردش درآوردن چرخۀ  تولید خود، ایجاد اشتغال برای کارگران خود و تغذیه حداقل همین ظرفیت از تولید کنندگان نخ و پارچه در ایران است.

تولید پرک در ایران  با محدودیت منابع اولیه به میزان حداکثر ۷۰ هزار تن در سال و برابر یک پنجم ظرفیت شرکت های تولید الیاف پلی استر است و متأسفانه مواد اولیه Virgin برای تولید الیاف پلی استر یعنی TG نیز با داشتن محدودیت تولید پاسخگوی ظرفیت کارخانجات نیست و اکثراً خرید آن با نوبت و محدودیت همراه است. بی شک در شرایط کنونی صادرات پرک به سرعت قیمت تمام شده محصولات زنجیره بعدی خود یعنی الیاف پلی استر و مشتقات آن را در داخل کشور به صورت چشمگیری افزایش می دهد. از سوی دیگر در حال حاضر  کشورهایی مانند ترکیه با ایجاد Antidumping مانع از صادرات الیاف پلی استر ایران به کشور خود شده اند و در صورت آغاز صادرات پرک به کشورهای منطقه قدرت رقابت  تولیدکنندگان محصول زنجیرهای  تولید بعدی از  پرک در ایران یعنی تولید کنندگان  الیاف پلی استر، نخ و بسیاری کالاهای دیگر در منطقه ضعیف خواهد شد. دلیل عمده بالفعل نشدن ظرفیت امکان پذیر تولید الیاف پلی استر کمبود مواد اولیه به ویژه پرک است که اگر صادرات آن آغاز شود صنعت پلی استر بطور کلی لطمه می خورد.

◄ تغییرات و نوآوری ها الیاف پلی استر از نظر ویژگی ها و خواص جدید بسیار شایع است. بخش تحقیق و توسعه شما تا کنون چه کرده اند و برای آینده چه برنامه ای دارند؟

واحد تحقیق  توسعه الیاف پلی استر ساینا همواره با دریافت خواسته ها، نظرات و انتظارات مشتریان بعدی یعنی تولید کنندگانی که مواد اولیه اشان الیاف پلی استر است در صدد بر می آیند که ویژگی های مورد نظر جدید را در محصولات جدید محقق سازند. همانطور که می دانید کلیه تکنولوژی های مرتبط با پلمیر در دوره ای از بلوغ خود قراردارند که با تحولات روزانۀ ویژگی های خود روبرو می شوند. یافته های بخش تحقیق  توسعه شرکت تغییرات بسیار چشمگیری را برای اجرا آماده ساخته است که به محض اعلام آمادگی بازار و ایجاد تقاضا به اجرا گذاشته خواهد شد.

◄به نظر شما حل مشکل صنعت و تولید در دولت جدید چطور است؟ ایا امیدی به حل مشکلات صنعت و تولید دارید؟

بی شک دولت ایران مانند دیگر قوای حکومت ایران آرزویی جز بالندگی و رشد ایران ندارد. آنچه در ید ایرانیان چه دولتی و چه خصوصی وجود دارد در همین زمینه به کار گرفته می شود. باید دید شرایط مختلف دیگری که می تواند در راستای اعتلا و رشد تولید حرکت کند چگونه است. همینطور باید تلاش و کوشش رشد یافته کنونی را به فال نیک گرفت و از بین رفتن رکود در ۵ ماه دیگر را که نوید آن داده شده و همه نیز از نظر روانشناختی علاقمند به پذیرش آن هستند واقعیت بیابد و ایران عزیز زیر سایه اسلام و خالق یکتا جایگاه واقعی خود را داشته  باشد.

منبع : شماره ۲۳ مجله کهن

تلفن اشتراک : ۷۷۲۴۵۷۸۰-۰۲۱