مصاحبه با محمد ذوالفقاری مفرد – مدیرعامل شرکت بهرنگ بافت

بررسی معضلات تولید کفپوش های صنعتی

ذوالفقاری: مسئولان شعار حمایت از تولید را تحقق بخشند

در یک ظهر گرم و تابستانی در یکی از خیابان های شمالی پایتخت مهمان یکی از معدود تولیدکنندگان فعال  و با انگیزه ی فرش و موکت بودیم؛ تا چالش ها و معضلات این بخش  از صنعت نساجی را بررسی کنیم. محمد ذوالفقاری مفرد؛ مدیرعامل شرکت «بهرنگ بافت» است که در سخت ترین روزهای تولید، همزمان به تولید دو محصول فرش و موکت تافتینگ می پردازد.

او حدود چهل سال است که در این عرصه فعالیت می کند و از نگاه و تلاش و میز کارش  این چنین بر می آید که برای آینده ی این صنعت و بنگاه تولیدی خود برنامه،راهکار و مهم تر از آن ها انگیزه و اشتیاق دارد.

◄    اطلاعات لازم درباره ی سابقه و عملکرد شرکت خود بیان کنید؟

شرکت ما فعالیت خود را در سال ۱۳۵۰  با بافت «موکت های سوزنی» آغاز کرد.شاید این نوع از موکت برای اغلب افراد ناشناخته باشد.این محصول در عرض ۱۵ سانتی متر و طول بی نهایت بافته می شد و این قطعات در کنار هم قرار می گرفت.این محصول اغلب به شهرستان ها  ارسال می شد. بعد از مدتی بازار از تولید این نوع محصول اشباع  شد با واردات ماشین های انگلیسی توانستیم موکت هایی با عرض نیم متر و طول سه یا چهار متر تولید کنیم؛در این دوره شرایط تولید بسیار مطلوب و قابل قبول بود . روند تولید تا امروز ادامه یافته اما آنگونه که باید پاسخگوی نیاز و خواست ما به عنوان تولیدکننده نیست.

◄    در این مدت فعالیت با چه چالش ها و مشکلاتی مواجه بودید؟

مسائل و مشکلات مالی مربوط به تولید، در گذشته دریافت اعتبار از بانک برای توسعه ی تولید بسیار آسان بود و ما قارد بودیم تسهیلات بانکی کارگشا با سود هفت و یا هشت درصد دریافت کنیم اما در سال های بعد از انقلاب و در پی بروز تخلف ها از سوی برخی از وام گیرندگان ارائه ی این تسهیلات به تولیدکنندگان محدود و یا دشوار شد و تولیدکنندگان و چرخه ی تولید مجازات عمل آن ها را کشیدند.به قول سعدی: گنه کرد در بلخ آهنگری/ به شوشتر زدند گردن مسگری. از طرفی دیگر بروکراسی و فرایند اداری تولید،فرصت تمرکز بر تولید را از ما تولیدکنندگان می گیرد و این مسئله برای تولید سم است.

◄    مبنای تولید و نوع محصولات شما چیست؟

مشتریان برای ما از اهمیت بسیار زیادی برخوردار اند. و در حقیقت مبنای انتخاب نوع محصولات ما هستند.اگر مشتری نباشد تولید معنای خود را از دست می دهد.

◄    با توجه به اهمیت نگاه مشتریان در تولیدات شما؛چرا با وجود عدم اقبال عمومی به کفپوش هایی چون موکت و گرایش به سنگ و سرامیک و فرش هایی با ابعاد کوچک همچنان به دنبال تولید موکت هستید؟

خوشبختانه موکت تافتینگ همچنان در دنیا مورد پسند عموم هست.مدتی پیش در همین رابطه مقاله ای را مطالعه می کردم،متوجه شدم از ۸میلیون متر مربع موکت تولیدی در جهان؛۶میلیون و ۲۰۰هزار متر آن موکت تافتینگ بوده است و این نشان از جایگاه و اهمیت این نوع از کفپوش در زندگی و دکوراسیون منزل مردم دارد.

◄    بازخورد عمومی نسبت به این نوع از تولید چگونه است؟برنامه ی شما چیست؟

همانطور که گفتم موکت تافتینگ برای کشور های دیگر مثل فرش برای ما ایرانی ها دارای اهمیت است.دکوراسیون خانه متناسب با موکت تافتینگ طراحی می شود و به شکل سالانه تعویض می شود.کشورهای زیادی مصرف کننده ی این نوع محصول اند…در حال حاضر این محصول ما به آسیای میانه،عراق و ترکیه صادر می شود و مشتریان بسیاری دارد و تولید انبوه آن نیازمند توجه به بازار خارج از کشور است.

◄    در حال حاضر میزان تولید شما چقدر است؟

در حال حاضر میزان تولید با استفاده از ماشین روزانه ۵هزار متر است.

◄    این میزان از تولید تنها پاسخگوی نیاز داخلی است یا صادرات هم دربر می گیرد؟

این میزان تنها برای نیاز داخلی تولید می شود،هرچند بازار را اشباع نمی کند ولی در صورتی که تصمیم بر تولید انبوه داشته باشیم لازم است در نحوه ی تولید،فروش و تنوع محصولات تغییراتی را اعمال کنیم.از طرفی دیگر باید بازار های خارجی و نیاز آن ها را نیز مدنظر داشته باشیم و نیاز به این محصول را نیز در مصرف کننندگان داخلی ایجاد کنیم.

◄    مواد اولیه ای در تولید به کار می گیرید پلی پروپیلن هست؟

اغلب مواد اولیه ی مصرفی ما پلی پروپیلن هست،گاهی از نایلون و پلی آمید نیز در تولیدات خود اشتفاده می کنیم.

◄    علت ورود شما به بازار فرش چه بود؟

بعد از سال۱۳۸۷ و به دنبال تقاضای مشتریان آسیای میانه ای ما برای خرید فرش اقدام به خرید فرش از تولیدکنندگان و صادرات آن کردیم. به علت عدم موفقیت در این راه اقدام به تولید فرش ماشینی کردیم. و در سال۱۳۹۰ با خرید دستگاه های STP ده رنگ فعالیت خود را رسما آغاز کردیم.

◄    ویژگی فنی فرش های تولیدی شما چیست؟از کدام نوع است؛گلیم و جاجیم …؟

نه…گلیم و جاجیم تولید نمی کنیم.محصولات ما فرش دستباف گونه ی ۷۰۰شانه و با تراکم ۲هزار و ۵۰۰ و یا۳ هزار است.

◄    به نظر می رسد بازار خارج از کشور برای شما مناسب تر از بازار داخل باشد،آیا تمرکز شما معطوف به خارج است؟

عمده مشتریان فرش های ما در خارج از کشور اند اما هدف ما هم بازار داخل و هم بازار خارج است؛چراکه در دنیای فروش نمی توان تک بعدی عمل کرد.بازار داخل برای ما یک بازار ۷۰میلیونی است در حالی که صادرات برای ما یک بازار ۷ میلیاردی محسوب می شود؛ به همین منظور باید هر دو را مدنظر داشته باشیم.

◄    معیار کیفیت محصولات محصولات شما چیست؟

ما دارای گواهی نامه از سازمان استاندارد صنعتی ایران هستیم؛بعلاوه کارخانه ما دارای واحد کنترل کیفیت است که هم از نیروی متخصص و هم از تجربه ی بالایی برخوردار است. و همواره عملکرد ما در تولید به گونه ای بوده است که طی سال ها تولید هیچگاه اجناس ما به دلیل نقص کیفی مرجوع نشده اند.

◄    باتوجه به تولید همزمان دو محصول فرش و موکت و دشواری های تولید،چند درصد از ظرفیت تولید خود را به کار می گیرید؟

یک تولید مطلوب  زمانی محقق می شود که تولیدکننده حداقل ۹۰درصد از توان تولیدی خود را به کار ببندد اما در حال حاضر امکان آن نیست و تنها ۷۰ تا۸۰ درصد از توان تولیدی ما فعال است.و اغلب موارد تولیدکنندگان کمتر از نصف ظرفیت تولیدی خود را به کار بسته اند.

◄    علت آن چیست؟

عدم همکاری دولت با تولیدکنندگان….عدم ارائه ی تسهیلات بانکی به واحدهای تولیدی و عدم تحقق وعده های مربوط به حمایت از تولید در فاز دوم هدفمندی یارانه؛ همه ی این عوامل امکان و انگیزه تولید را از تولیدکننده سلب می کند،به همین دلیل اغلب تولیدکنندگان تولید را رها کرده اند و عده ی کمی نثل ما هنوز باقی مانده اند.

◄    با توجه به نزدیکی به نمایشگاه فرش ماشینی تهران،نمایشگاه های گذشته را چطور ارزیابی می کنید و چه توصیه ای به برگزارکنندگان آن دارید؟

این نمایشگاه به شدت ضعیف است. طراحی و چیدمان غرفه ها  و از منظر زیبایی شناسی به هیچ وجه در حد انتظار و فرش های موجود در نمایشگاه نیست. کفپوش هایی که هر سال برای نمایشگاه تعبیه می شود به هیج وجه در شان نمایشگاه موکت و فرش نیست…نه از نظر کیفی و نه از نظر ظاهری.علاوه بر این،یک نمایشگاه زمانی معنا و اعتبار می یابد که از کشورهای دیگر نیز در آن حاضر باشند و این هنرآفرینی،زیبایی و توانمندی در تولید را ببینند و اقدام به خرید محصولات ما بکنند…این نمایشگاه بیشتر به یک مهمانی خودمانی شبیه است و تنها لفظ بین المللی را به دوش می کشد.

◄    با توجه به مسائل و معضلاتی که برای تولیدفرش و موکت مطرح کردید؛انتظارات و خواسته های شما از دولت به عنوان نهاد اجرایی کشور چیست؟

یکی از بزرگترین مسائلی که چند سال اخیر اسیب های جبران ناپذیری را برای تولید ایجاد کرد، تحریم ها بود ولی تمام توان خود را برای حفظ خود به کار بستیم و همچنان پابرجا هستیم.و از دولت نیز انتظارات زیادی داریم؛ یکی از خواسته های ما «ارائه ی تسهیلات بانکی» به واحد های تولیدی با بهره ی دو درصد است.مثل سایر کشورها که امروز تولید در آن ها پیشرفت و توسعه یافته است.در حال حاضر بازپرداخت وام های بانکی با سی درصد بهره همراه است و این برای هیچ واحد تولیدی ممکن نیست، چراکه هیچ واحد تولیدی سی درصد سود کسب نخواهد کرد.بعلاوه یک واحد تولیدی زمانی اقدام به دریافت وام می کند که لبه ی پرتگاه سقوط است.در زمینه ی مالیات نیز  دولت آنطور که باید با تولیدکننده همکاری نمی کند.در حالی مشکلات صنعت تنها با همکاری دولت و بخش خصوصی رفع می شود.یکی دیگر از زمینه هایی که دولت باید برای رفع مشکلات آن اقدام عملی کند،«صادرات» است.بزرگترن مشکل مربوط به این حوزه حذف جایزه های صادراتی است درحالی که کشورهایی مثل ترکیه با ارائه ی این امکانات به تولیدکنندگان توانست میزان صادرات خود را افزایش دهد.

◄    این معضلات در زمینه ی هزینه های نمایشگاهی هم وجود دارد؟

تا جایی که من اطلاع دارم مراجع برگزارکننده هزینه ای به شرکت های تهرانی پرداخت نمی کنند…اگر کمک هزینه ای در نظر گرفته باشند احتمالا برای شرکت های خارج از تهران و یا خارجی ها باشد. دولت برای برگزاری بهتر نمایشگاه فرش ماشینی تهران نیز باید وارد عمل شود. چنانچه این نمایشگاه  خوب برگزار شود می تواند بهترین نمایشگاه برای ارائه کفپوش های صنعتی در جهان باشد و ما را از حضور در نمایشگاه های خارجی بی نیاز کند.

◄    یکی از مسائلی که اغلب تولیدکنندگان درباره آن صحبت می کنند و عامل هویت بخش به فرش است،«طرح فرش» است.نظر شما درباره اهمیت طرح و مرسوم شدن کپی کردن چیست؟

متاسفانه در کشور ما «کپی رایت» یا قانون مالکیت معنوی در هیچ زمینه ای وجود ندارد و همین موضوع باعث ترویچ کپی کاری در طرح ها از سوی بعضی تولیدکنندگان شده است.از طرفی دیگر، باید به این مسئله اشاره کنم که ایران دارای طرح هایی اصیل و هنرمندانه و طراحانی خلاق است که برای کشور ما یک موهبت محسوب می شود ولی آن طور که باید از این بهره نبردیم در حالی که کشورهایی مثل ترکیه با وجود ضعف در طراحی به دلیل حمایت های دولتی،تبلیغات گسترده و نمایشگاه های بزرگ و قدرتمند توانستند حضور فعالی در این عرصه داشته باشند.

◄    راهکار شما برای برون رفت از وضع موجود چیست؟

کاهش بهره ی بانکی مربوط به  وام های تولیدی،حمایت از تولید کننده به هر طریق حتی پرداخت یارانه،ارائه ی جایزه های صارداتی برای تشویق تولیدکننده به افزایش تولید و در نتیجه صادرات و تحقق شعار حمایت از تولید برای بهبود اوضاع تولید…

◄    چنانچه سیاست های حمایت از تولید تغییر نکند، آینده ی صنعت نساجی چگونه پیش بینی می شود؟

عدم حمایت دولت منجر به کاهش تولیدات و افزایش واردات و به طور خاص کالاهای نامرغوب چینی خواهد شد؛ و  در نهایت به مشکلات متعدد اجتماعی و اقتصادی چون بیکاری،بزهکاری و ناامنی و… ختم می شود.

منبع : شماره ۲۵ مجله کهن