«مکانیزم قیمت‌گذاری» و «عرضه قطره‌چکانی» دو ایراد عمده بورس کالا
نایب رئیس انجمن صنایع نساجی ایران گفت: در حال حاضر عرضه محصولات در بورس کالا به صورت قطره‌چکانی انجام می‌شود که باعث کاهش تولید صنایع شده است.
دکتر علیمردان شیبانی اظهار داشت: بزرگترین مشکل بورس کالا، عرضه کم محصول است که باعث می‌شود به بسیاری از تقاضاها جواب داده نشود.
وی ادامه داد: ممکن است در طول یک هفته، میزان تقاضا برای یک ماده پتروشیمی در بورس کالا حدود ۶ هزار تن باشد ولی تمام عرضه‌ای که صورت می‌گیرد به حدود ۴۰۰ تن می‌رسد و یا اینکه پس از گذشت ۲۰ روز، تقاضای خرید ۷ هزار تنی برای یک محصول وجود داشته باشد اما فقط ۱۰۰ تن از آن به متقاضیان عرضه شود.
وی تصریح کرد: تقاضاهای وارد شده در بورس کالا بر اساس پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده برای واحدهای تولیدی و از طریق سایت بهین‌یاب تعیین می‌شود که عرضه کم محصولات در بورس کالا باعث شده قیمت این محصولات نامتعادل باشد.
شیبانی ادامه داد: این موضوع باعث شده کارخانه‌ها نتوانند نیاز خود را به طور مستقیم از بورس کالا تأمین کنند و در نتیجه، حضور واسطه‌ها در عرضه محصولات پتروشیمی تقویت شده است.
وی اظهار داشت: طبق آمار رسمی بورس کالا، در ۵ ماهه اول امسال حدود ۴۹۰ هزار تن تقاضا برای خرید گریدهای مختلف پلی پروپیلن (ماده اولیه مورد نیاز نساجی) به بورس ارائه شده که در این مدت تنها حدود ۵۵ هزار تن از این ماده عرضه شده است.
* نحوه قیمت‌گذاری، عامل افزایش قیمتهاست
وی نحوه قیمت‌گذاری محصول در بورس کالا را از دیگر ایرادات موجود عنوان کرد و گفت: نحوه قیمت‌گذاری در بورس کالا طوری است که عرضه‌کننده حق دارد در هر عرضه، ۵ درصد به قیمت سقف عرضه قبلی اضافه کند و این مبلغ جدید، قیمت کف عرضه باشد.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه فاصله بین هر عرضه حدود ۲۰ روز تا یک ماه طول می‌کشد، فروشنده منتظر می‌ماند تا محصول خود را در عرضه بعدی با قیمت بالاتر در بورس ارائه کند که همین مسئله میزان عرضه را کاهش می‌دهد.
نایب رئیس انجمن نساجی با بیان اینکه در هیچ جای دنیا مواد اولیه کارخانه‌ها به این صورت در بورس عرضه نمی‌شود، گفت: بورس محلی برای رقابت است و قیمت باید به صورت رقابتی تعیین شود نه اینکه کالایی که مصرف‌کننده و عرضه‌کننده آن مشخص است، در بورس عرضه شود.
وی ادامه داد: ۳ یا ۴ سال پیش، تولید‌کنندگان نساجی برای تأمین مواد اولیه پتروشیمی مشکلی نداشتند و با انعقاد قراردادهای بلند‌مدت با قیمت مشخص، مواد اولیه مورد نیاز خود را تهیه می‌کردند اما در حال حاضر مشخص نیست در هر عرضه چقدر مواد اولیه نصیب هر تولید‌کننده خواهد شد.
* دستور رئیس جمهور اجرا نمی‌شود
وی توضیح داد: قبلاً طبق دستور رئیس‌جمهور، مواد پتروشیمی به صورت مدت‌دار برای ۲ یا ۳ ماه با احتساب سود عادلانه به تولید‌کنندگان ارائه می‌شد ولی امروز فقط برای یک محموله ۲۲ تنی مواد پتروشیمی باید ۱۰ درصد قیمت آن یعنی حدود ۱۵۰ میلیون تومان را در روز عرضه پرداخت کنیم و ۹۰ درصد بقیه را طی مدت ۳ روز به حساب فروشنده واریز کنیم.
نایب رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی ایران با طرح این سؤال که دلیل عرضه مواد پتروشیمی در بورس کالا چیست؟ گفت: مگر قبلاً مشکلی در تأمین مواد اولیه کارخانه‌ها وجود داشت که حال باید این کالا را از بورس خریداری کنیم.
وی افزود: در حال حاضر واحدهای تولیدی با کمبود شدید مواد اولیه روبرو هستند و در صورت ادامه این روند، کاهش تولید و بیکاری کارگران را شاهد خواهیم بود.
