نخ اسلب چیست؟

تهیه و تنظیم: شهلا حسینی- تحریریه مجله کهن

نخ اسلب:

نخ اسلب در دسته نخ های فانتزی قرار میگیرد و به نخ هایی اطلاق می شود که به صورت عمدی در حین فرآیند ریسندگی آن ضخامت خطی نخ به صورت دوره ای تغییر پیدا می کند. بخش های ضخیم و نازک در راستای نخ موجب ایجاد افکت و ظاهر جذاب روی پارچه های تولید شده می شود و از این حیث موجب تحولی در بازار صنعت مد و پوشاک شده است. از این نخ ها به صورت گسترده در خیاطی، گلدوزی، تولید پارچه های حلقوی و تاری-پودی استفاده میشود.

جنس این نخ ها میتواند طبیعی مانند پنبه یا مصنوعی مانند پلی استر، پلی پروپیلن و یا مخلوطی از الیاف طبیعی و مصنوعی باشد. عمدتا این نخ ها از طریق اورفید بخشی از نخ تولید می شوند و میتوان طول اسلب ها و فاصله آنها از هم و ضخامت اسلب ها را توسط نرم افزار روی ماشین ریسندگی تنظیم کرد.

نخ های اسلب ظریف برای ایجاد ظاهر متنوع در سطح پارچه های ساده به کار میرود و به طور عمده در تولید پارچه های اثاثیه و لوازم خانگی مانند پارچه های رومبلی و پرده و همچنین پارچه های لباسی استفاده می شوند. به دلیل ضخامت نایکنواخت بخش هایی از نخ، هنگام رنگرزی بوبین یا پارچه تولید شده ، میزان جذب رنگ در قسمت های مختلف نخ متفاوت است و به صورت تکه تکه، بخشی از نخ پررنگ تر و بخشی کم رنگ تر است که خود موجب ایجاد افکت های رنگی در محصول نهایی می شود.

اسلاب ها در واقع همان نقاط ضخیمی هستند که طول آنها نقش اساسی در میزان تاب نخ دارد و بر روی استحکام مکانیکی و خواص فیزیکی نخ اسلب تاثیر می گذارد. ضخامت اسلاب ها میتواند ۳ الی ۴ برابر ضخامت نخ پایه باشد و در صورتی که ضخامت نخ از مقدار بهینه افزایش یابد موجب کوتاه شدن طول نخ و جمع شدن آن شود.

نخ های اسلب بر اساس ظاهر در چند دسته قرار می گیرند:

۱- نخ های اسلب منظم و پریودیک

۲- نخ های اسلب نامنظم و بدون طرح

۳- ترکیبی از دو نخ اسلب طرح دار منظم و نامنظم

۴- نخ های اسلب چند عددی

تعداد اسلاب در هر متر نخ، قطر اسلاب، طول اسلاب و فاصله بین اسلاب ها از عواملی هستند که بر روی ظاهر نخ اسلب تاثیر میگذارد.

نخ اسلب چند عددی (Multi-Count Yarn):

در این نوع نخ اسلب، تعداد نخ های پایه متغیراست در حالیکه میزان تاب در متر ثابت است. در این نوع روش تولید نخ اسلب میتوان ترکیب های متفاوتی از رنگ ها را ایجاد کرد.

نخ چند تاب (Multi-Twist Yarn):

در این روش تولید نخ اسلب، تعداد نخ های پایه ثابت است و میزان تاب در متر نخ تغییر میکند. با استفاده از تغییر تاب میتوان افکت های متنوع بافت و رنگ روی نخ ایجاد کرد.

ویژگی های نخ اسلب

۱-دارای استحکام کششی بالا

۲-دارای مقاومت سایشی بالا

۳-ایجاد ظاهر و افکت مقرون به صرفه روی پارچه های ساده

۴-استفاده در صنایع مختلف مد، پوشاک، صنایع دستی،منسوجات خانگی

۵-امکان تولید رنج وسیعی از نخ ها با طرح های متنوع

برخی از کمپانی های تولید کننده ماشین آلات ریسندگی رینگ، مکانیزم تولید نخ اسلب را بر روی ماشین آلات تولیدی خود تعبیه کرده اند که از معروف ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

MARZOLI (ITALY)

ZINSER (GERMANY)

TOYOTA (JAPAN)

تولید نخ اسلب در ماشین رینگ:

۱- در ماشین رینگ، یک سروموتور با چرخدنده اسلاب و چرخ دنده تاب دهنده در ارتباط است

۲- غلتک های عقب و میانی حرکت خود را از یک چرخ دنده و غلتک جلویی حرکت خود را از یک چرخ دنده مجزا دریافت می کند.

۳- اسلاب یا گره بر اثر اختلاف سرعت بین غلتک های عقبی و میانی ایجاد می شود.

۴- کشش اولیه در محدوده مشخص به نیمچه نخ وارد میشود و در صورتی که میزان کشش اولیه از میزان بهینه بیشتر باشد موجب پارگی در نیمچه نخ می شود.

۵- در طی یک فاصله زمانی مشخص، سرعت غلتک های عقبی افزایش می یابد در نتیجه میزان تغذیه مواد اولیه افزایش می یابد. این در حالی است که سرعت غلتک های جلویی ثابت است و میزان کشش در ناحیه جلویی نیز ثابت باقی می ماند. در نتیجه در نخ تولید شده در فواصل معین نقاط ضخیم ایجاد می شود.

۶- قسمت کنترلر دستگاه از طریق برنامه معینی که به دستگاه داده می شود قادر است موارد زیر را کنترل کند:

الف) پس از چه مدت (میلی ثانیه) سرعت غلتک پشت یا تغذیه افزایش پیدا کند

ب) به چه میزانی سرعت افزایش یابد

ج) طی چه مدت زمانی این افزایش سرعت باقی بماند

۷- چرخ دنده تاب دهنده آبشنال است و سرعت غلتک های جلو در صورت عدم استفاده از چرخ دنده ثابت است.

۸- میزان تاب اعمال شده به نخ با تغییر سرعت غلتک های جلویی قابل کنترل است.

تولید نخ اسلب در سیستم ریسندگی اپن اند (چرخانه ای):

در این سیستم ریسندگی،اسلاب یا نقاط ضخیم در اثر تغییر در سرعت تغذیه فتیله ایجاد می شود. زمانی که سرعت غلتک تغذیه افزایش می یابد، به همان میزان اورفید صورت می گیرد و نخ اسلاب تولید می شود.