نگاه صرفا اقتصادی به صنعت فرش غلط است

‌استاد برجسته فرش ایران گفت: با تمام تلاش‌هایی که در زمینه هنر فرش ایرانی صورت ‌می‌گیرد، به نسل آینده ما نمی‌رسد و نگاه صرفا اقتصادی طی سال‌های گذشته به این هنر، غلط بوده و یک مسیر اشتباه است.

‌به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، تورج ژوله در همایش فرهنگ و اقتصاد ملی در فرش که در دانشگاه علمی کاربردی هلال احمر گرگان برگزار شد، اظهار کرد: طی سال‌های گذشته هنر فرش دچار مشکلات و مسائل عدیده‌ای بوده که‌ امیدوار هستیم با تغییر مدیریت در دو سال اخیر و عوض شدن نگاه‌ها به این هنر شاهد ارتقاء این هنر ارزشمند در کشور باشیم.

‌وی افزود: در حال حاضر قیمت‌های جهانی فرش ترکمن در دنیا برای فرش‌های کمتر از دو متر مربع و با قدمت ۷۰ تا ۱۰۰ سال بین ۱۰ میلیون تا ۳۵ میلیون تومان بوده که البته قیمت خوبی است، ولی سوال این جاست که آیا فرش‌های دستبافتی که در سال‌های جاری بافته می‌شود هم در ۱۰۰ سال آینده با قیمت مناسب روز خود در دنیا به فروش می‌رسد یا نه؟.

ژوله بیان کرد: به دلیل اتفاقاتی که طی سال‌های گذشته رخ داده و آن چه بر فرش ایرانی گذشته است، می‌توانم با اطمینان کامل بگویم هنر فرش ایران به نسل‌های بعد ما نمی‌رسد، چرا که آن چه اکنون به عنوان فرش بافته می‌شود ربطی به هنر فرش ندارد و تنها یک مهارت و به بافی است.

‌وی تصریح کرد: همه آسیب‌ها در حوزه فرش از آن جا شروع شد که تعاونی‌ها و تشکل‌های جدید به حوزه فرش راه یافت و به فرش به عنوان کسب و کار، شغل و کارآفرینی نگاه شد و فرش در نهایت به عنوان یک محصول نگریسته شد، نظام آموزشی کشور به حوزه فرش وارد شد و فرش در ردیف صنایع دستی نگریسته شد.

وی با بیان این که تا زمانی که به هنر فرش تنها به عنوان محصول اقتصادی و کالا نگاه می‌کنیم، هر روز در این هنر شاهد وضعیت بدتری هستیم، گفت: ۲۴ سال است نمایشگاه فرش دستبافت در ایران برگزار می‌شود، ولی هر ساله فروش آن کمتر بوده و دلیل آن هم نگاه صرف اقتصادی به فرش است.

‌استاد فرش ایران در ادامه تنها راه حل نجات هنر فرش را در شرایط فعلی شناخت عنوان کرد و گفت: فرش بین هنر و سنت است و برای سنت به راحتی نمی‌توان برنامه ریزی کرد، چرا که سنت یک شبه به وجود نیامده است که بتوان یک شبه برای آن برنامه ریخت.

‌وی مداخله در سنت را موجب انحراف سنت ذکر کرد و گفت: همیشه پشت سنت، تفکر، آیین و فرهنگ و گذشته وجود دارد و سنت‌ها سینه به سینه و نسل به نسل به دست ما می‌رسد و همیشه سنت‌ها باید به طرز صحیح احیا شوند در غیر این صورت یا از بین رفته یا با مداخله ناصحیح ما دچار انحراف می‌شود.

‌ژوله تصریح کرد: هر کاری که در حوزه هنر فرش ترکمن و در جهت احیا و بازسازی این هنر قرار است انجام شود باید اصولی، کارشناسی و اساسی باشد، در غیر این صورت محکوم به شکست است.

وی احیاء اصلی را مربوط به رنگ و مواد اولیه در هنر فرش دانست و گفت: با کمک خوشه فرش استان کارگاه‌های آموزشی کاملا تخصصی هم برای علاقه مندان هنر فرش‌، طراحان و هم علاقه مندان بافتن فرش برگزار می‌شود که امیدواریم با حرکت در این سمت بتوانیم گره گشایی در نجات این هنر بومی داشته باشیم.