نیم نگاه؛ آموزش راهی برای ایجاد احساس مفید بودن

بهنام قاسمی
طبق نظریات مختلف روانشناسی کار، آنچه موجب می گردد تا کارگر در محیط کار به بهترین شکل ممکن در جریان تولید قرار گیرد، برآورده شدن نیازهای گوناگون اوست. از جمله نیازهای اساسی نیروی کار جدای از نیازهایی مانند حقوق و مزایا، ایجاد احساس مفید بودن و داشتن تأثیر مثبت در جریان تولید است.

به طوری که کارگر احساس کند کاری که به عهده او گذاشته شده است، در تولید محصول نهایی نقش مؤثری دارد. این بحث که برای اولین بار در کارخانه خودرو سازی Volvo مورد توجه قرار گرفت، موجب گردید این احساس در نیروی کار ایجاد شود که تأثیرات بسیار چشمگیری در انجام درست و به موقع کارها داشت. در این کارخانه وظایف خرد و بی اهمیتی که توسط افراد متعدد انجام می شد (mici mouse job) تجمیع شده و مجموعه کارها بر عهده گروه همان عده از کارگران نهاده شد و مثلاً وظیفه بستن یک پیچ توسط یک کارگر به جمع آوری بخشی از یک موتور توسط چندین نفر تبدیل گردید.

یک مدیر موفق باید به گونه ای به این مطلب توجه نماید که هر یک از کارکنان به بهترین شکل این احساس را در خود پیدا کنند. این بسیار مهم است که در محیط کار مدیر به هر دو نیاز کارکنان خود که شامل نیازهای مادی (Man as an animal) و نیازهای انسانی و معنوی (Man as a human) است، توجه کند. در واقع وی باید بتواند احساس هایی را که یک فرد عادی برای سالم بودن به آنها نیاز دارد، ایجاد نماید. این نیازها که به تئوری چهارم معروف است عبارتند از: مفید بودن، مطرح بودن، مهم بودن و محبوب بودن.

یکی از بهترین و مفیدترین راه ها بحث آموزش است. آموزش های حین کار علاوه بر اینکه باعث بالا بردن سطح دانش و آگاهی کارکنان می گردد و موجب کاهش صدمات و آسیب های جانی و مالی برای کارخانه می گردد، خلاقیت کارکنان را بالا برده و بهبود کیفیت را به دنبال خواهد داشت. مسئله آموزش حین کار به قدری اهمیت دارد که حتی اگر یک مدیر نساجی تمام موارد و مسائل مورد نیاز از جهت فنی را به کارگران آموزش دهد، توصیه می شود این دوره ها را در شاخه های غیر از نساجی ادامه دهد تا کارکنان همیشه در حال یادگیری و آموزش باشند. در چنین شرایطی است که می توان کارکنان را عاملی به واقع مؤثر در فرآیند تولید دانست و توسعه و افزایش تولید و کیفیت را مشاهده نمود.

با سپاس فراوان از جناب آقای مهندس مروج – رئیس انجمن صنایع نساجی ایران