نساجی از آن دسته هنرهای جذاب، چشمنواز و اصیلی است که با شنیدن نام آن، به تاریخ دور و دراز بافت پارچه میرویم. شاید بتوان گفت یکی از صنایع مهمی که در زندگی روزانه بشر نقش پررنگی را ایفا میکند، همین صنعت نساجی است.
اما گاهی اوقات اتفاق میافتد که از دل این هنر بینظیر و تار و پودهای در هم تنیده شده، پسماندهایی بیرون میآید که محیط زیست و زندگیمان را آلوده میکند. غمانگیز است که بگوییم، اگر چارهای برای آن نیندیشیم، به زودی، آلودگی زیست محیطی گسترش پیدا میکند زندگی ما را تحت تاثیر قرار میدهد.
اگر میخواهید از وضعیت پسماندهای صنعت نساجی با خبر شوید و درباره آلودگی محیط زیستی ناشی از آن بدانید، در ادامه با مجله کهن همراه باشید:
همانطور که میدانید یکی از اتفاقات رایج در ارتباط با هر صنعت و واحد صنفی، تولید پسماند است. صنایع نساجی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و به دنبال تولیدات آنها، مقداری از آلودگی نیز به وجود میآید.
پسماندها و ضایعات نساجی را میتوان به دو گروه حین مصرف و پس از مصرف تقسیم کرد. بسیاری از مواقع، ضعف آموزشی و مدیریتی در زمینه انبارداری، توجه به کنترل کیفیت و … باعث به وجود آمدن پسماندهای صنعت نساجی میشود که بیتوجهی به آن میتواند باعث اتفاقات ناخوشایندی در طبیعت شود.
این پسماندها شامل مواردی میشوند که در ادامه از آنها نام میریم:
۱. پسماندهای الیاف
۲. ضایعات نخ و سرنخ
۳. پسماند رنگرزی و کامپکت پارچه
۴. پسماندهای بافت پارچه
۵. ضایعات باقی مانده از موکت و نمد
۶. تکه پارچهها و سر طاقهها
تمامی موارد بالا که از آنها یاد شد، میتوانند تا مدتها در طبیعت باقی بمانند. آلودگی زیست محیطی ناشی از این ضایعات گاه به اندازهای میرسد که جبران خسارات آن، زمان زیادی میبرد و یا غیرممکن میشود.
زمانی که شما با پسماندها و ضایعات_به هر شکلی که وجود دارند_ برخورد میکنید، بلافاصله به فکر بازیافت یا به کارگیری آنها در بخشهای دیگر تولیدی میافتید. بهترین و آسانترین راه در برخود با پسماندهای نساجی که به آموزش، تخصص و بودجه نیاز ندارد، استفاده از آنها در بخشهای تولیدی است.
برای آن که سادهتر و قابل فهمتر این مطلب را بازگو کنیم، به مثال زیر توجه کنید:
هنگامی که در یک کارخانه نساجی کار میکنید، میبینید که هر روز مقادیر زیادی از خرده پارچهها و به اصطلاح پارچه ضایعاتی باقی میماند. برای آن که دور ریز و پسماند کمتری داشته باشید، خوب است از این باقیماندهها به عنوان وسیلهای برای تمیزکاری دستگاههای صنعتی، پاک کردن دستها در کارخانه و … استفاده کنید.
اگر باقی ماندههای نساجی قابل استفاده نبودند، باید بلافاصله آنها را به بخش بازیافت انتقال داد. با بازیافت ضایعات نساجی، میتوان در این صنعت تحولی را به جود آورد.
از آنجایی که صنعت نساجی با زندگی روزانه ما در ارتباط است و هر روزه بیش از پیش گسترش مییابد، پسماندهای ریز و درشت بسیاری را نیز تولید میکند.
پسماند نساجی در حقیقت پیامد طبیعی این فعالیت است. اما امروزه، این صنعت به فکر کم کردن و بازیافت پسماندهای صنعتی خود و کاهش آلودگی محیط زیست افتادهاند. تلاشها در این زمینه، به ساخت و تولید ماشین بازیافت پسماندهای نساجی منجر شده است. تا جایی که امروز در کارخانههای مرتبط با این صنعت، در کنار کار تولید، بخش بازیافت نیز رونق فراوانی دارد.
خوب است بدانید هر روزه مقادیر قابل توجهی از ضایعات و پسماندها در این صنعت مهم تولید میشوند. ضایعاتی که بازیافت آنها برای حفظ زندگی و کاهش آلودگی زیست محیطی اهمیت دارد.
بازیافت منسوجات و پسماندهای این صنعت با روش خاصی انجام میگیرد که در ادامه به آن میپردازیم:
در برخورد با پسماند نساجی و پارچهها و البسه برای بازیافت، ابتدا باید به شستوشوی آنها مشغول شد. برای این منظور، دکمهها، زیپها و سایر اضافات پارچه، از آن جدا شده و پارچهها و البسه در حوضچههای مخصوصی شسته میشوند.
پارچهها و الیاف آنها، با توجه به اینکه از چه جنسی هستند و یا در چه فرایندی تولید شدهاند، دارای ضخامتها و تراکمهای گوناگوناند. بنابراین برای بازیافت بهتر و اصولیتر آنها، ابتدا باید توسط یک متخصص آشنا به منسوجات دستهبندی و از هم تفکیک شوند.
برای آن که کار بازیافت بهتر انجام شود، پارچهها، البسه و دیگر پسماندهای نساجی را، با دستگاهی مخصوصی برش میزنند و به قطعات کوچکتر تقسیم میکنند.
برای بازیابی پسماندهای پارچهای، باید از ماشین مخصوص بازیافت استفاده کرد. این ماشینها با سیستم پیچیده خود و غلتکهای دندانهدار، قادر هستند که با تکرار یک عمل، پارچهها را به الیالف بسیار فشرده تبدیل کنند و به بیرون تحویل دهند.
در این مرحله که به عنوان مرحله آخر شناخته میشود، الیاف ایجاد شده به وسیله دستگاه، پرس شده و با عمل عدلبندی به تودههای متراکم و درهم فشرده تبدیل میشود. حالا، تودههای متراکم الیاف برای استفاده مجدد و مخلوط شدن آنها با الیاف نو آماده هستند و انجام این کار را راحتتر میکنند.
حال که روشهای بازیافت این پسماندها را با هم خواندیم، به نظر شما آیا این کار برای حفط طبیعت و زیست انسانی موثر است؟
در این مطلب سعی کردیم با اطلاعات موجود و تحقیقات انجام شده در این زمینه، به بررسی وضعیت پسماندهای صنعت نساجی بپردازیم. همانطور که خواندید، باقی ماندن این پسماندها در طبیعت، میتواند خسارتهای جبران ناپذیری را به حوزه زیست محیطی کشور وارد کند. از این رو توجه به کنترل پسماندها و ضایعات و بازیابی و بازگرداندن آنها به چرخه تولید، اهمیت فراوانی دارد.
تبلیغات روی جلد: کاوان شیمی فهرست مطالب شماره 90 مجله نساجی کهن نمایشگاه پیشرفتهترین فناوریهای…
در نمایشگاه Heimtextil 2025، بخش فرش و کفپوش به سطح جدیدی از گسترش و نوآوری…
نویسنده:سیامک عیقرلو آری، تیتر این نوشتار درست نوشته شده است و به درستی آن را…
فناوریهای نوظهور و هوش مصنوعی با وجود همه اثرات مثبت و غیرقابل انکاری که برای…
ایتما آسیا ۲۰۲۴ فرصتی برای نمایش پیشرفتهای چشمگیر صنعت نساجی چین بود، جایی که شرکتهای…
شرکتهای دانشبنیان در ایران به شرکتهایی اطلاق میشود که بر پایه دانش و فناوریهای نوین…